فصل جوايز امريكايي و شانس و اقبالهاي «فروشنده» فرهادي
بهار سرلك
«سعي داشتم بيسروصدا وارد ايران شوم به ويژه از هر گونه نمايشي به دور باشم، به نوعي مردم از لحظه ورود من آگاه شده بودند و در فرودگاه جمعيتي حضور داشت. آنقدر جمعيت زياد بود كه كمكم نگران كنترل آن شده بودم.» اصغر فرهادي در مصاحبه با خبرگزاري «فرانس24» زماني كه با اسكار بهترين فيلم خارجي براي «جدايي نادر از سيمين» به ايران بازگشته بود، اين حرفها را گفته است. فرهادي كه براي معرفي و تبليغ تازهترين ساختهاش «فروشنده» به امريكا سفر كرده است درباره روابط سياسي ايران و امريكا در آن زمان ميگويد: «دورهاي بود كه مذاكرات سياستمدارهاي ايران و ايالات متحده امريكا حول محور جنگ ميچرخيد. (با به دست آوردن اين جايزه) خوشحال بودم كه ميتوانيم از طريق فرهنگ با يكديگر صحبت كنيم. اين احساس را داشتم كه اين مردم دو كشور هستند كه با يكديگر مذاكره ميكنند، نه سياستمدارها. »اين خبرگزاري مينويسد فرهادي با تازهترين فيلم خود «فروشنده» نمايي از جامعه ايران را در هاليوود به نمايش ميگذارد. اين فيلم كه نماينده ايران در بخش بهترين فيلم خارجي زبان اسكار 2017 است، بار ديگر فرهادي را سفير فرهنگي ايران معرفي كرده است. فرهادي معتقد است نبايد در آثارش به تصورات غلط امريكاييها درباره جامعه ايراني اشاره كند اما ميداند كارش چيزي شبيه به مكالمهاي است كه ميان مردم كشورش و فرهنگ عامه امريكا وجود دارد. او درباره نگارش فيلمنامههايش به اين خبرگزاري گفته است: «وقتي پاي نوشتن فيلمنامهاي مينشينم نميگويم اين فيلم، اثري ميشود كه مخاطب خارجي آن را خواهند ديد و چون مخاطب خارجي دارد، بايد كارهاي اضافهاي هم انجام بدهم. با اين فكر به فيلمنامه نزديك ميشوم كه مخاطب آن هر كسي در هرجاي دنيا خواهد بود و هر جوري كه دلم فرمان بدهد، مينويسم.» انتظار ميرود فرهادي از اين سفر دست پر بازگردد؛ سهشنبه گذشته «هيات ملي بازبيني فيلم»
(National Board of Review) «فروشنده» را برگزيده بخش بهترين فيلم خارجي زبان معرفي كرد و فرهادي در مراسمي كه چهارم ژانويه 2017 در شهر نيويورك برگزار ميشود، جايزه خود را دريافت ميكند. هيات ملي بازبيني فيلم، خود را «گروهي منتخب از فيلمدوستان، فيلمسازان، كارشناسان حرفهاي سينما، اساتيد و دانشجويان سينما» توصيف ميكنند. اين گروه كه 107 سال از پايهگذاري آن ميگذرد 5 فيلم برتر خارجي زبان خود را «او» ساخته پاول ورهوفن از فرانسه، «كنيز» از پارك-چان ووك از كره جنوبي، ، «جوليتا» ساخته پدرو آلمادوار از اسپانيا، «زير شن» ساخته مارتين زاندوليت از كشور دانمارك، «نرودا» به كارگرداني پابلو لارين از كشور شيلي معرفي كرده است. پنجشنبه نيز نام فيلم «فروشنده» در ميان نامزدهاي بخش خارجي زبان جوايز «منتخب منتقدان فيلم» قرار داشت. «او»، «كنيز»، «جوليتا»، «نرودا» و «توني اردمان» ساخته مارن اده رقباي فرهادي در اين دوره از مراسم منتخب منتقدان هستند. فرهادي پيش از اين با «فروشنده» در جشنواره فيلم كن «كنيز»، «جوليتا»، «او» و «توني اردمان» را شكست داد و جايزه بهترين فيلمنامهنويسي و بهترين بازيگري را براي شهاب حسيني به دست آورد. از سوي ديگر روز پنجشنبه «انجمن منتقدان نيويورك» برندگان اين دوره از جوايز خود را معرفي كرد اما جايزهاي نصيب فرهادي و «فروشنده» او نشد. «توني اردمان» كه نماينده كشور آلمان در اسكار 2017 معرفي شده است و جايزه فيپرشي را از آن خود كرده است، بهترين فيلم خارجي زبان منتقدان نيويوركي نيز نام گرفت. نشريه معتبر سينمايي «سايتاندساوند» نيز پس از نظرسنجي از ۱۵۰ خبرنگار سينمايي بينالمللي، فيلم «توني اردمان» را در صدر فهرست ۲۰ فيلم برتر سال ۲۰۱۶ ميلادي قرار داد. در اين فهرست نامي از تازهترين اثر فرهادي ديده نميشود. با برگزاري مراسم اهداي جوايز و اعلام نامزدهاي جشنوارههاي گوناگون در امريكا، بازار پيشبينيهاي اسكار داغتر شده است. آكادمي اسكار طي ماه دسامبر (ماه جاري) نامزدهاي بخشهاي مختلف اين دوره را معرفي خواهد كرد كه «فروشنده» و «توني اردمان» از مدعيان اصلي نامزدي در بخش فيلمهاي خارجي زبان اسكار هشتادوهشتم به شمار ميروند.