نمايان شدن ابعاد جديدي از افشاگري ويكي‌ليكس درباره سيا
هيچ‌كس مصون نيست
گروه جهان
در ميان وقايع تلخي كه هرروز در صحنه سياست امريكا در حال رخ دادن است، افشاي اسناد جديد ويكي‌ليكس از شرايط جاسوسي دستگاه‌هاي اطلاعاتي امريكا، بخش ديگري از فجايع سياسي در امريكا را به نمايش مي‌گذارد و انتشار اين اسناد را مي‌توان در راستاي تحت تاثير قرار دادن اخباري دانست كه اكنون حول محور دخالت روسيه در انتخابات امريكا و ارتباط كمپين ترامپ با روسيه از يك طرف و شنود مكالمات برج ترامپ از سوي دولت پيشين امريكا از طرف ديگر است. اما با اين حال افشاي اين اسناد جديد هم به مانند افشاي ايميل‌هاي كمپين دموكرات‌ها پيش از كنوانسيون داخلي حزب نيز مشكوك به نظر مي‌رسد. با نگاه به نوع آمار و افشاي اسناد به نظر مي‌رسد ويكي‌ليكس قصد دارد صحنه سياسي و تمركز اخبار را از روي وقايع جاري در امريكا خارج كند. ويكي‌ليكس روز سه‌شنبه يكي از بزرگ‌ترين افشاگري‌هاي تاريخ حيات خود را انجام داد، اما براي فهميدم ابعاد احتمالي آن و به دليل حجم اسناد هنوز به طور كامل تاثير آن روشن نشده است. مجموعه اسناد منتشر شده به ميزان 8761 سند مي‌شود كه نشان مي‌دهد يك سيستم گسترده نظارتي و يك جنگ سايبري عليه مردم امريكا و كل جهان وجود دارد. آن گونه كه ويكي‌ليكس عنوان كرده است اين پروژه اوليه افشاگري عليه سازمان اطلاعات مركزي امريكا (سيا) است و بناست در يك پروژه وسيع‌تر كار بيشتري صورت گيرد. آن گونه كه ويكي‌ليكس اعلام كرده اين اطلاعات از سوي حدود 5هزار هكر كه از جمله عوامل و پيمانكاران سيا نيز بوده‌اند، گردآوري شده است. موضوعي مشابه كه ادوارد اسنودن در سال 2013 يك عمليات جاسوسي جهاني را از سوي آژانس امنيت ملي امريكا افشا كرد. آن گونه كه به نظر مي‌رسد اين مدارك نيز به مانند ادوارد اسنودن از سوي يك هكر سابق اين سازمان يا پيمانكاري كه براي سيا فعاليت مي‌كرده، نشر پيدا كرده است.
برنامه‌هايي كه در اسناد شرح داده شده است نشان مي‌دهد، سازمان سيا، بيش از هزاران هك در سيستم عامل‌هاي مختلف به وسيله تروجان‌ها، ويروس‌ها و ديگر سلاح‌هاي نفوذ با نرم‌افزارهاي مخرب انجام داده است. آنها توانسته‌اند با اين رويكرد، كنترل دستگاه‌هايي از جمله اپل، سيستم عامل‌هاي اندرويد كه در بيش از 85درصد از سيستم عامل تلفن‌هاي هوشمند مورد استفاده قرار گرفته است، نفوذ كرده‌اند. آنها حتي توانسته‌اند به سيستم عامل ويندوز تلفن‌هاي هوشمند نيز نفوذ كنند. سازمان سيا با اين هك‌ها توانسته رهگيري اطلاعات بر روي سيستم‌ها را به دست بياورد. بيشترين اين دسترسي‌ها در حوزه شبكه‌هاي اجتماعي و شبكه‌هاي ارتباطي از جمله واتس‌آپ، سيگنال، تلگرام، ويبو، كانفيد و كلاكمن صورت گرفته است.
آن چيزي كه مشخص است سازمان سيا توانسته آسيب‌پذيري طيف گسترده‌اي از دستگاه‌هاي توليد شده را مورد بررسي قرار دهد و از نواقص آنها براي نفوذ استفاده كند. حتي به نظر مي‌رسد در داخل دولت اوباما نيز ظاهرا از نرم‌افزارهاي امني كه سازمان‌هاي اطلاعاتي امريكا آن را تاييد مي‌كردند، استفاده مي‌شد. اما اين موضوع ابعاد گسترده‌تري را نيز در بر مي‌گيرد. يكي از برنامه‌هاي توسعه يافته توسط سازمان سيا موسوم به نام «گريه فرشته» است كه در تلويزيون‌هاي هوشمند سامسونگ مورد استفاده قرار گرفته است. اين سيستم هوشمند به مانند تكنولوژي كه جورج اورول در كتاب 1984 خود آورده عمل مي‌كند. در اين كتاب تلويزيون‌هايي درون خانه‌ها شرح داده شد كه مي‌توانست دو كار انجام دهد. هم اينكه تصوير پخش كند و هم اينكه به عنوان يك دروبين امنيتي براي ديدن رفتار افراد در خانه‌ها مورد استفاده قرار مي‌گرفت. اكنون نيز همين تكنيك از سوي سازمان سيا مورد استفاده قرار گرفته است. وقتي كه تلويزيون‌هاي هوشمند به اينترنت وصل مي‌شوند و دوربين و بلندگو داشته باشند به يك سرور مخفي در سيا متصل مي‌شود كه مي‌توانند مكالمات را در اتاق مورد شنود قرار دهد.
ويكي‌ليكس گزارش داده است كه مقدار زيادي از اطلاعات و اسناد افشا شده مورد ويرايش قرار گرفته است. از جمله كدهاي كامپيوتري كه به عنوان يك سلاح سايبري واقعي مورد استفاده قرار مي‌گيرد و همچنين هويت ده‌ها هزار نفر از اهداف سازمان سيا در سراسر امريكاي لاتين، اروپا و ايالات متحده نيز براي عدم شناسايي ويرايش شده است.
با اين حال اين اسناد نشان مي‌دهد كه سيا به طور عمده از شهروندان امريكايي نيز جاسوسي مي‌كند كه اين خود نقض حقوق شهروندي و قانون اساسي امريكا به شمار مي‌آيد. اين اسناد همچنين نشان مي‌دهد كه يك همكاري جدي ميان سيا و MI5 آژانس اطلاعات داخلي انگليس نيز وجود دارد و كنسولگري امريكا در فرانكفورت آلمان نيز تبديل به يك مركز جنگ سايبري در اروپا براي امريكا شده است.
همچنين در اسنادي محدود‌تر نشان مي‌دهد كه سازمان سيا در اكتبر سال 2014سيستم‌هاي كنترل خودروها و كاميون‌هاي مدرن را آلوده كرده است كه هدف از چنين كاري به سيا اجازه مي‌داد كه دست به ترورهاي غيرقابل كشف بزند. در حالي كه ويكي‌ليكس به طور خاص در اين مورد نمونه‌اي را عنوان نمي‌كند اما اين سناريو را بسياري به مرگ سال 2013 جان مايكل‌هاستينگز روزنامه‌نگار تشبيه مي‌كنند. او بر اثر تصادف ماشين در لس‌آنجلس جان خود را از دست داد. مرگ او در حالي رخ داد كه مقاله او به حذف ژنرال استنلي مك كريستال به عنوان فرمانده ارشد امريكا در افغانستان شد و در آن دوره جان برنان در سمت رياست سيا مشغول به كار بود. قبل از حادثه، به گفته همكاران هيستينگر، او تحت نظارت دولت قرار گرفته بود و از همسايگان خواسته بود تا ماشين‌شان را به او قرض بدهند زيرا مي‌ترسيد كه خودروي او دستكاري شده باشد.
يكي از عناصر مهم سياسي ديگر مندرج در اسناد ويكي‌ليكس مجموعه موارد قابل توجهي از تكنيك استفاده از نرم‌افزارهاي مخرب و حمله سايبري به كشورهاي ديگر از جمله روسيه است كه در اين موارد نشان مي‌دهد سازمان‌هاي اطلاعاتي امريكا چگونه مي‌توانند به روسيه حملات سايبري انجام دهند.
رافائل ساتر، كارشناس امنيت سايبري خبرگزاري آسوشيتدپرس مي‌گويد: من با يك افسر پيشين سازمان سيا صحبت كردم. او به من گفت كه اين واقعا بد است. او گفت كه به نظر مي‌رسد يك تصفيه حساب جدي در سيا وجود دارد. او شگفت‌زده شد و گفت اگر مردم به دنبال اين افشاگري‌ها شغل‌شان را از دست ندهند، جاي تعجب دارد.
با اين حال اسنادي كه ويكي‌ليكس منتشر كرده است آخرين نسخه از ابزارهاي سازمان جاسوسي امريكا را به نمايش مي‌گذارد؛ ابزارهايي كه مي‌تواند به طور كامل زندگي روزمره بسياري از شهروندان جهان را تحت تاثير خود قرار دهد تا مشخص شود تا چه اندازه حريم شخصي افراد شكننده است. از طرفي اين موضوع نشان مي‌دهد دولت امريكا قدرت هك فوق‌العاده‌اي را نشان مي‌دهد كه شايد بخش عمده‌اي از آن كماكان پنهان باشد. و فقط بايد ديد ابعاد اين افشاگري جديد عليه سازمان جاسوسي امريكا تا چه ميزان است.
از طرفي يك بحث جدي به وجود مي‌آيد كه اين اسناد ويكي‌ليكس تا چه اندازه ارزشمند هستند. اما اينكه در شرايط فعلي دولت دونالد ترامپ تا چه ميزان علاقه‌مند به اين افشاگري باشد مشخص نيست. زيرا اين افشاگري مي‌تواند براي دولت ترامپ يك شمشير دو دم باشد. از يك طرف اين موضوع مي‌تواند از حواشي اطراف دولت حول محور حملات سايبري روسيه بكاهد از طرفي ديگر فشارها را براي محدود كردن اين اقدامات نيروهاي اطلاعاتي امريكا افزايش دهد.
اما انتشار اين اسناد در شرايط فعلي امريكا تا حدودي بحث برانگيز است. اينكه در اين اسناد مطرح مي‌شود ابزارهاي هكري به روسيه نيز وجود دارد، اين موضوع نيز به مانند افشاي ايميل‌هاي كنوانسيون حزب دموكرات شك‌برانگيز است كه افشاگري تا اين ابعاد از قلب ساختمان سيا در ويرجينيا نمي‌تواند توسط هكرهايي عادي صورت گيرد، بلكه ابعاد گسترده‌تر پشت پرده اين افشاگري وجود دارد. از طرفي ممكن است بسياري از اپليكيشن‌هاي محبوب جهان و حتي تلفن‌هاي همراه دنيا بازارشان تحت تاثير اين افشاگري قرار گيرد. كه البته هيچ يك از سيستم عامل‌ها مصون از نظارت سيا نمانده است و در نهايت مردم چاره‌اي جز استفاده از آنها ندارند و بايد بپذيرند كه با به اصطلاح امن‌ترين نرم‌افزارها مجبور هستند زير سايه نظارت زندگي كنند و شرايط موجود را بپذيرند و از حريم خصوصي خود محافظت كنند.