مرزهاي عراق و سوريه خط قرمز
جديد امريكا
معادلات جنگ
در سوريه تغيير مي‌كند
يسرا بخاخ | يك بار ديگر جنگنده‌هاي ائتلاف امريكايي عليه داعش مواضع ارتش سوريه و گروه‌هاي حامي آنها را مورد هدف قرار داد. واشنگتن كه در حال طراحي كمربندي امنيتي در مسير مرزهاي عراق و سوريه است در برابر تصميم محور سوريه براي شكست اين پروژه قرار گرفته است. ارتش سوريه و نيروهاي نظامي همپيمان با نيروهاي اين كشور طي چند روز گذشته به سوي مرزهاي عراق و به ويژه منطقه التنف حركت كرده بودند تا با به دست گرفتن كنترل مرزهاي سوريه پروژه امريكا و همپيمانانش را در اين منطقه خنثي كنند در پي اين حمله گردان سيدالشهدا كه به همراه ارتش سوريه عليه تروريست‌ها در اقدامات نظامي مشاركت دارد، اعلام كرد در اين عمليات يك كشته و چندين زخمي داشته است و تاكيد كرد با توجه به اينكه در خاك سوريه مورد هدف جنگنده‌هاي امريكايي قرار گرفته است در اقدامي تلافي‌جويانه در هر نقطه‌اي منافع و نيروهاي امريكايي را هدفي براي خود تلقي خواهد كرد. حمله اخير واشنگتن به نظاميان ارتش سوريه هدف امريكا را در اين منطقه آشكار مي‌كند مرزهاي عراق-سوريه خط قرمز جديد اين كشور است. روزهاي پيش رو مشخص خواهد كرد كه آيا ارتش سوريه و همپيمانانش در مقابله با امريكا برنامه و هدف خاصي دارند و قرار است پاسخي براي اين حمله انديشيده شود يا اينكه برنامه واشنگتن در اين منطقه اجرايي خواهد شد.
از زماني كه نيروهاي ارتش سوريه و همپيمانانش به منطقه صحرايي هم مرز با عراق حركت كرده‌اند احتمال رويارويي و درگيري مستقيم با امريكايي‌ها و گروهك‌هاي مسلح مستقر در اين منطقه تشديد شده است و بعد از درگيري‌هاي نظامي ارتش و گروهك‌هاي مسلح مستقر در اين منطقه وابسته به امريكا و اردن مساله مقابله رو در رو با واشنگتن براي ارتش سوريه را به حالت بالفعل در آورده است. پيشروي ارتش سوريه به مسير بزرگراه منتهي به دمشق، بغداد و تدمر و بعد از آن پيشروي تا 35 كيلومتري منطقه التنف توپ را به ميدان ائتلاف امريكايي ضد داعش انداخته است، پيشروي ارتش سوريه به سوي مناطقي كه واشنگتن آن را خط قرمز خود و شركاي منطقه‌اي‌اش از جمله اردن مي‌داند يك لحظه سرنوشت‌ساز ديگر در جنگ سوريه به وجود آورده و تهديدي آشكار عليه آنها تلقي مي‌شود. منطقه التنف يكي از پايگاه‌هاي اصلي نيروهاي امريكايي، بريتانيايي و اردني در صحراي سوريه به شمار ميرود و از اين منطقه راهبرد‌ها و استراتژي تحركات نيروهايي كه با ائتلاف امريكايي در حمص و دمشق و دير الزور فعاليت مي‌كنند برنامه‌ريزي مي‌شود و هنگامي كه امريكا تصميم گرفت با كنترل مرزهاي منتهي به عراق ابتكار عمل را در اين منطقه به دست بگيرد با واكنش ارتش سوريه روبه‌رو شد كه رشته‌‌اي عمليات از محورهاي مختلف در اين منطقه اجرا كرد تا پروژه امريكا را خنثي كند. اين عمليات‌ها ارتش سوريه را در قلب مركز عمليات‌هاي امريكا قرار داد و گام‌هاي بعدي ارتش سوريه پيشروي به سوي پايگاه الغريبه و بعد از آن نزديك شده به گذرگاه رسمي مرزي با عراق بود تا با اين اقدام تحركات در مرزهاي عراق و سوريه تحت كنترل ارتش سوريه باشد. امريكا كه در اين منطقه نيروهايي دارد و مدعي است عمليات ارتش سوريه اين نيروها را به خطر انداخته بود، اعتراف كرده كه پيشروي نيروهاي وابسته به ارتش سوريه در اين منطقه تهديدي عليه وابستگان نظامي واشنگتن به شمار ميرود. اما اتهام‌هايي كه امريكا عليه دمشق مطرح مي‌كند همزمان با تصميم سوريه و عراق براي تقويت همكاري‌هاي نظامي دو طرف در برابر داعش صورت مي‌گيرد. روز جمعه جينادي گاتيلوف، معاون وزير خارجه روسيه در واكنش به اين حمله گفته بود كه اين اقدام بر روند حل سياسي بحران سوريه تاثير خواهد گذاشت، گاتيلوف در جمع خبرنگاران گفته بود كه حمله نظامي امريكا عليه نيروهاي نظامي سوريه تماميت ارضي سوريه را به چالش كشيده و افزود كه اقدام عليه دولت سوريه را نمي‌توان به مبارزه با تروريسم داعش و جبهه النصره تعبير كرد. روزنامه الاخبار در ادامه گزارش خود مي‌نويسد كه در پي اين حمله احتمال دارد كه سناريوهاي جنگ در شرق سوريه تغيير كرده و اگر توافقي براي تقسيم مناطق تحت نفوذ دو طرف ايجاد نشود روند درگيري‌ها در اين منطقه غير قابل پيش‌بيني باشد. حمله ائتلاف امريكايي به نيروهاي ارتش سوريه يا حاميان آنها سوال‌هاي زيادي به فضاي گمراه‌كننده حاكم بر شرايط حاكم در سوريه و نقش گروه‌ها و جريان‌هاي خارجي اضافه مي‌كند. گرچه امريكا مدعي است كه پيش از اين حمله به روسيه اطلاع داده بوده است، اما حملات جنگنده‌هاي اين كشور به مواضع ارتش سوريه در طول چند وقت اخير افزايش چشم‌گيري داشته است. از سوي ديگر اردن كه در طول 6 سال بحران سوريه ادعا كرده بود فقط به دنبال تامين امنيت مرزهاي خود است حالا با لحني جديد از احتمال ورود به خاك سوريه و دفاع از امنيت ملي اردن سخن مي‌گويد. همين مساله كه ميان دمشق و امان تنش ايجاد كرده بود و اين پرسش را مطح مي‌كند كه اردن در سوريه به دنبال چيست. با نگاهي به روند برگزاري رزمايش اخير ارتش اردن كه با حضور امريكا در نزديكي مرزهاي سوريه ايجاد شده بود در خواهيم يافت كه اردن به تهديد جديدي عليه سوريه تبديل شده است و اين ديدگاه با بررسي حجم تسليحات جنگي استفاده شده در اين رزمايش كه مناسب جغرافياي نظامي اين منطقه است، تاييد خواهد شد. ناتواني امريكا در برابر موفقيت‌هاي ارتش سوريه واشنگتن را وادار كرده تا راه جديدي براي تاثير‌گذاري در روند تحولات بحران سوريه براي خود دست و پا كند. پيشروي ارتش سوريه در محور صحراي اين كشور و تلاش براي رسيدن به مرزهاي سوريه و عراق و بازگشايي گذرگاه‌هايي كه از سال 2014 بسته شده است امريكا را نگران كرده است. به همين دليل واشنگتن تلاش خواهد كرد از هر عملياتي براي تغيير در دامنه عمليات‌هاي ارتش سوريه به سود منافع خود استفاده كند، يكي از اين مناطق مثلث ميداني مرزهاي سوريه، اردن و عراق است كه تحركات اين كشور در چند وقت اخير هم در راستاي به دست گرفتن ابتكار عمل در اين منطقه بوده است.