اظهارنظر عضو كميسيون فرهنگي مجلس درباره «كاناپه» و سريال «نفس»
گروه فرهنگ و هنر| تدبير جليل سامان كارگردان سريال «نفس» در مواجهه با مساله حجاب پيش از انقلاب به اندازهاي محل مناقشه شده است كه يكي از اعضاي كميسيون فرهنگي مجلس دهم نيز خود را ملزم كرده به مساله ورود كند.
البته انتقاد اصلي سيداحسان قاضيزاده هاشمي متوجه نبود آييننامه واحد در ساخت فيلمهاي سينمايي و سريالهاي تلويزيوني است. او كه علاوه بر حضور در مجلس، عضويت در شوراي نظارت بر صداوسيما را هم در كارنامه كاري خود دارد، با پيش كشيدن مشكل «كاناپه» كيانوش عياري، فيلمي كه به واسطه استفاده از پوستيژ به جاي حجاب براي بازيگران زن، اجازه نمايش در جشنواره سيوپنجم فيلم فجر را پيدا نكرد، بر يكسانسازي آييننامهها تاكيد كرد. اما راهحل اين نماينده مجلس آييننامهاي است كه به تاييد هيات وزيران و مجلس شوراي اسلامي برسد و تمام فيلمها و سريالها بر معيار اين آييننامه ساخته شود: «اين گونه نباشد كه يك فيلم به دليل استفاده از كلاهگيس توقيف شود و سريالي ديگر با همين ويژگيها به روي آنتن برود. استانداردها در حوزههاي تصويري به ويژه سينما بايد واحد باشد و شوراي پروانه ساخت و نمايش بايد ضوابط مدوني را تعيين كنند. درواقع نميتوان درباره دو اثر سينمايي در شرايط يكسان در مقاطع مختلف زماني قضاوتهاي متفاوتي داشت.»
اما آنچه تا امروز مانع از تن دادن به آييننامه واحد شده است، تمايل برخي مديران فرهنگي براي برخوردهاي سليقهاي است. اين برخوردها تا امروز در حوزه سينما كم قرباني نداشته است. قاضيزاده هاشمي در صحبتهاي خود با خانه ملت اشاره مستقيمي به فيلم «كاناپه» داشته است: «ضوابط سليقهاي و مقطعي بايد كنار گذاشته شوند لذا بايد آييننامهاي كه به تاييد هيات وزيران و مجلس شوراي اسلامي ميرسد اعمال شود؛ نه آنكه يك فيلم به بهانه خاصي مثلا استفاده از كلاهگيس ممنوعالاكران شود و فيلم يا سريال ديگري با همين ويژگي امكان نمايش عمومي پيدا كند. »
به نظر ميرسد قاضيزاده هاشمي به عنوان يكي از اعضاي كميسيون فرهنگي بيش از مديران فرهنگي ويژگي آثار هنري را درك ميكند: «در سينما نگاه به يك اثر با اثر ديگري تفاوت دارد و حتي گاهي مجوز ساخت و اكران با نگاه به كارگردان اثر داده ميشود در حالي كه بايد با عبور از حواشي، تنها اثر را ارزيابي و قضاوت كرد. در بسياري از حوزههاي فرهنگي و هنري همچون كتاب ضوابط مشخصي از سوي شوراي عالي انقلاب فرهنگي تدوين و اعمال ميشود اما متاسفانه در حوزه سينما هنوز قوانين مدوني كه روي كاغذ آمده باشد، تدوين نشده و به همين دليل فيلمها قرباني اعمال سلايق فردي يا گروهي ميشوند.»
«نفس» يكي از سريالهاي ماه رمضان است كه هر شب بعد از اذان مغرب، از شبكه سوم سيما پخش ميشود. عمده فعاليتهاي اخير جليل سامان، كارگردان اين مجموعه حول محور مساله مجاهدين و فعاليت آنها پيش از انقلاب ميچرخد. او بعد از ساخت دو مجموعه «پروانه» و «ارمغان تاريكي» و بعد از انتقادات وارد شده به سريالهاي تاريخي در خصوص حجاب زنان، اينبار ترجيح داد برخي تصاوير «نفس» را در ارمنستان فيلمبرداري كند تا توجيهي براي نداشتن حجاب داشته باشد. اين اقدام او واكنش منتقدان را در پي داشت.