اداي دين هنرمندان عكاس
به عباس كيارستمي در گالري ايوان
«يك تكه زندگي» به روايت 77 عكاس
الناز حجارزاده
گالري ايوان در نخستين سالگرد درگذشت عباس كيارستمي ميزبان ٧٧ هنرمند و عكاس شد تا در نمايشگاهي با عنوان «يك تكه زندگي» ياد اين هنرمند را زنده كند. اين نمايشگاه به همت پرهام ديدهور، عكاس و گرافيست تهيه شده و در آن ٧٧ اثر كه تكه‌اي از زندگي از منظر هنرمندان حاضر در آن است بر ديوار گالري نقش بسته است.
«يك تكه زندگي»؛ فاصله‌اي بين مرگ و زندگي
پرهام ديدهور، برگزاركننده اين نمايشگاه با اشاره به اينكه قرار بود برگزاري نمايشگاه «يك‌تكه زندگي» در فاصله اول تيرماه، سالروز تولد كيارستمي و چهاردهم تيرماه كه او از دنيا رفت اتفاق بيفتد در مورد ايده برگزاري آن توضيح داد: «قرار بود اين فاصله زماني تولد تا مرگ ايشان يادآور فاصله‌اي بين مرگ و زندگي باشد. بر همين اساس عكس‌ها را سياه و سفيد انتخاب كرديم كه به صورت سمبليك به اين مساله اشاره داشته باشيم.» در طول يك سال گذشته نمايشگاه‌هاي متعدد و مراسم‌هاي يادبود زيادي براي عباس كيارستمي برگزار شد. ديدهور در مورد تفاوت نمايشگاه حاضر با ديگر نمايشگاه‌ها توضيح داد: «نگاه كيارستمي به زندگي در كارهاي‌شان، هم فيلمسازي و هم عكاسي، مستتر است. ما اين نگاه را در چنين نمايشگاهي لحاظ كرديم. از همه هنرمندان خواهش كرديم كه از منظر خودشان «يك تكه زندگي» را ثبت كنند و در نهايت اين 77 تكه زندگي در هفتاد و هفتمين سالگرد تولد كيارستمي به ايشان تقديم شود. چون از منظر ما استاد كيارستمي، هنرمندي است كه راه او با درگذشتش تمام نمي‌شود.» به گفته ديدهور قرار است «يك تكه زندگي» تا سال‌ها ادامه داشته باشد و هر سال به عكس‌ها اضافه شود. ديدهور در پايان درباره برگزاري اين نمايشگاه و اداي دين به كيارستمي هم توضيح داد: «آخرين بار كه استاد را ديدم هشت ماه قبل از فوت ايشان بود. قبل از آن اتفاق تلخ و خطاي پزشكي. فكر مي‌كنم اين كمترين كاري بود تا من حداقل به نوبه خودم به كيارستمي اداي دين كرده باشم. اميدوارم چنين اتفاقي ادامه داشته باشد و كيارستمي از ذهن و نگاه ما فراموش نشود.»
كيارستمي بي‌نظير بود
«طبيعتا در يك سال گذشته اتفاقاتي كه در رابطه با آقاي كيارستمي اتفاق افتاد كم‌نظير بود به اين دليل كه خودش بي‌نظير بود. مردي كه در بيرون از ايران به دور از سياست‌زدگي از احترام خاصي برخوردار بوده و هست چراكه يك‌تنه براي ما آبرو خريده است.» اينها را سيف‌الله صمديان از حاضران در مراسم افتتاح نمايشگاه «يك تكه زندگي» مي‌گويد. او با اشاره به اينكه در يك سال گذشته يادبودهاي زيادي در جشنواره‌ها و نمايشگاه‌هاي متعددي براي كيارستمي برگزار شده توضيح داد: «برنامه‌ريزي‌هاي درستي براي بزرگداشت او آنچنان كه بايد و شايد نداشتيم به جز بزرگداشت كيارستمي در جشنواره فيلم فجر كه از يك سال قبل برنامه‌ريزي شده و از چهره‌هاي شاخص سينماي جهان حضور داشتند. بعد از آن چند گردهمايي در خانه هنرمندان يا در روز چهاردهم تيرماه در دانشگاه شهيد بهشتي انجام شد. در نمايشگاهي به همت آرش رييسيان از نقاشان ايراني كه خواسته شد فيلم «اي‌بي‌سي آفريقا» را ببينند و در رابطه با كودكان كارهايي انجام دهند كه طبيعتا كيارستمي مركز ثقل اين ارتباطات بود.» به گفته صمديان در نمايشگاه حاضر يكي از گردهمايي‌ها با اكثريت عكاسان را شاهد هستيم: «چيزي كه اول فكر كردم قرار است يك سري عكس از آقاي كيارستمي ببينم. ولي عكس‌هايي در رابطه با زندگي هست كه يكي از عشاق واقعي زندگي كيارستمي بود. آقاي ديدهور اسم خوبي را براي نمايشگاه اختيار كرد و با توجه به سياه و سفيد بودن عكس‌ها و قطع يكسان كارها، فضايي كه براي من وجود دارد شوق‌انگيز بود. احساس كردم الان آقاي كيارستمي هرجاي اين كائنات باشد، اينجا قدم مي‌زند.»
صمديان كه نزديكان و همراهان كيارستمي در طول اين سال‌ها بوده است از ويژگي‌هاي بارز او هم گفت: «كيارستمي را سه وجه از شخصيتش كيارستمي كرد. يكي اينكه خودش بود و هيچ‌وقت از آن حس‌هاي طبيعي خودش دور نشد. دوم اينكه پُر كار بود يعني براي خلقت براي آفرينشش هم اهميت مي‌داد و پاي آن مي‌ايستاد. اصولا يك لحظه نديدم اين مرد بيكار بنشيند و در ابهام بماند. » صمديان وجه سوم شخصيت كيارستمي را در اين مي‌بيند كه او در كار فرهنگي و هنري، سياست را آگاهانه، مستقيم و شعاري دخيل نكرد: «به قولي ماوراي سياست حركت كرد، اما هيچ‌وقت از مسائل سياسي مردم و اجتماعي آنها جدا نبود. در ذهنش غفلت نمي‌كرد. فيلم «قضيه شكل اول، شكل دوم» را كه او ساخت به نظر سياسي‌ترين فيلم ايران بوده و هست. حتي فيلم آخر او «مثل يك عاشق» كه در خارج از كشور آن را به پايان رساند يك طنز گزنده و انتقاد بسيار عميق و بدون شعار را از وضعيت سرمايه‌داري و اجتماعي يك دختر دانشجو را بيان مي‌كند. فكر مي‌كنم كمتر كارگرداني بتواند اينقدر عميق در مسائل سياسي و اجتماعي كشوري ديگر و بدون شعارزدگي فعاليت كند.»
«يك تكه زندگي»؛ ٧٧ نگاه
آرش اكبري سنه از جمله عكاسان حاضر در نمايشگاه «يك تكه زندگي» است. او كه ١٢ سال سابقه عكاسي حرفه‌اي دارد در اين نمايشگاه با يك اثر شركت كرده است. وي درباره انتخاب عكس خود با محور موضوع اين نمايشگاه توضيح داد: «از ما خواسته شد عكس‌ها سياه و سفيد باشد و هر عكس توضيحي به همراه داشته باشد تا ارتباطش را با موضوع نشان دهد. من عكسي از مجموعه عكس‌هاي تهرانم را براي حضور در اين نمايشگاه انتخاب كردم. حضور يك پرتره در اين عكس همان زندگي را نشان مي‌دهد و ديواري كه اين عكس ديده مي‌شود و سينمايي بودن سوژه‌اش، يعني طرح گرافيتي بهروز وثوقي روي ديوار به نظرم به موضوع اين نمايشگاه نزديك بود. » نمايشگاه «يك تكه زندگي» تا ۳۰ تيرماه در گالري ايوان به نشاني الهيه، خيابان مهديه، خيابان جبهه، كوچه لساني، بن‌بست حميد، شماره 1 برپاست و علاقه‌مندان مي‌توانند هر روز به جز شنبه‌ها از ساعت ١۶ تا ۲۰ از اين آثار ديدن كنند.