اكران «خانه پدري» عياري با شرايط سني

الهام نداف

«من نمي‌خواهم براي اين فيلم‌ها لفظ توقيف يا رفع توقيف را به كار ببرم چون از نظر من بعضي از اين فيلم‌ها اصلا توقيفي نيستند كه بخواهند رفع توقيف شوند. » اين تازه‌ترين اظهارات ابراهيم داروغه‌زاده در گفت‌وگو با ايسناست. مديري كه نزديك به يك ماه پيش جايگزين حبيب ايل‌بيگي در شوراي نظارت و ارزشيابي سازمان سينمايي شد و دغدغه اين روزهايش روند كار شوراي بازبيني فيلم‌هاي توقيفي است. اگرچه داروغه‌زاده معتقد است اطلاق كلمه «توقيف» بر فيلم‌هاي روي پرده نرفته، بار منفي ايجاد مي‌كند، اما واقعيت اين است كه برخي آثار سينمايي به دليل تنگ‌نظري‌ و برخوردهاي سليقه‌اي مدت‌هاست از اكران محروم مانده‌اند. حالا درست زماني كه كمتر از يك ماه، به پايان مهلتي كه وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي به رييس سازمان سينمايي داده است، داروغه‌زاده از توافق و تعامل برخي فيلمسازان و تهيه‌كنندگان فيلم‌هاي توقيفي، خبر داد. مهم‌ترين خبر اما مربوط به كيانوش عياري است. فيلمسازي كه حالا آوازه «خانه پدري»اش در سينماي ايران پيچيده و همه منتظر روشن شدن سرنوشت آن هستند: «براي رفع مشكل فيلم «خانه پدري» راه اول اين است كه با تهيه‌كننده گفت‌وگو كنيم تا آن سكانسي كه بحث ايجاد كرده (ضربه زدن به سر دختر و كشتن او) حذف شود ولي اگر اصرار داشته باشند كه آن صحنه در فيلم باشد پس بايد رده سني براي تماشاگران فيلم تعيين كنيم.»عياري به عنوان تهيه‌كننده «خانه پدري» بارها تاكيد كرده به راه‌حل اول تن نمي‌دهد. او پيش از اين به «اعتماد» گفته بود اگر قرار بر حذف سكانس اصلي فيلم‌ باشد، شش سال و نيم پيش اين كار را مي‌كرد: «اگر قرار باشد اصلاحاتي كه آن زمان من را ملزم به انجام آن دانستند، بعد از گذشت اين همه مدت رعايت كنم، از اين همه كار بيهوده بايد دچار ناراحتي و افسردگي شوم.» راه‌حل دوم اما معقول‌تر به نظر مي‌رسد، راه‌حلي كه كارگردان «كاناپه» هم راضي به انجام آن است: «همان موضوع رده سني مي‌تواند مثبت باشد. البته در كل كه من موافق رده سني هم نيستم. اما اگر شرط آنها اين است من هم موافقم.» اين نخستين بار نيست كه بحث رفع توقيف و اكران «خانه پدري» باز مي‌شود. نخستين روزهاي خرداد ماه، خبر رفع توقيف اين فيلم آمد و عياري هم آمادگي خود را براي همكاري با وزارت ارشاد اعلام كرد. حالا هم نبايد به اين اظهارات اميدوار بود، با اينكه داروغه‌زاده فيلم‌هاي مساله‌دار را مخل امنيت نظام نمي‌داند اما سرنوشت اين فيلم‌ها به خاطر گذشتن از خط‌قرمزهايي كه هيچ‌وقت به صورت رسمي به هيچ فيلمسازي ابلاغ نشده‌اند، همچنان نامعلوم است: از نظر شوراي پروانه نمايش و همچنين خود من «آشغال‌هاي دوست‌داشتني»، «خانه پدري» و «عصباني نيستم» قابليت نمايش دارند. اين حرف‌هاي داروغه‌زاده ثابت مي‌كند وزارت ارشاد تنها متولي تعيين صلاحيت فيلم‌ها نيست. اين مساله را سينماگران هم فهميده‌اند و حالا براي نمايش آثارشان، با شوراي بازبيني آثار توقيفي همكاري مي‌كنند. به گفته معاون نظارت و ارزشيابي سازمان سينمايي اميريوسفي پذيرفته بخش‌هايي از «آشغال‌هاي دوست داشتني» را كه به اتفاقات 88 مرتبط بوده اصلاح كند تا موانع سر راه اكران آن را بردارد. علاوه بر اين، مشكل «خانه دختر» شهرام شاه‌حسيني هم با گرفتن يك سكانس حل شده و به زودي آماده نمايش مي‌شود. وضعيت نمايش دو فيلم عبدالرضا كاهاني اما همچنان در هاله‌اي از ابهام است. «ارادتمند، نازنين، بهاره، تينا» در شوراي پروانه نمايش و شوراي عالي رد شده و «وقت داريم حالا» هم اصلا به شوراي بازبيني ارايه نشده است. ديگر فيلم عياري با عنوان «كاناپه» و «رستاخيز» احمدرضا درويش اما از جمله فيلم‌هاي ناكام سال‌هاي اخير است. اظهارنظر درباره اين دو فيلم از اختيار سازمان سينمايي و شوراي پروانه نمايش خارج است و سرنوشت اكران آنها به تصميم مراجع تقليد بستگي دارد.