تينا جلالي
سي و ششمين جشنواره بين‌المللي فيلم فجر با پيامي از حسن روحاني رييس‌جمهوري و حضور اسحاق جهانگيري معاون اول رييس‌جمهوري، نمايش‌ساز از تلويزيون، يادي از افشين يداللهي، يدالله نجفي و بيژن ترقي و البته با سخنان اعتراضي ابراهيم حاتميكيا و پاسخ‌هاي مجري به سكانس پاياني رسيد.
آيين اختتاميه اين جشنواره شامگاه ديروز در برج ميلاد برگزار شد و يكي از مهم‌ترين بخش‌هاي آن سخنان اعتراضي ابراهيم حاتميكيا، كارگردان «به وقت شام» بود.
او بعد از دريافت جايزه بهترين كارگرداني انتقادات خود را اينگونه بيان كرد: «من فيلمساز وابسته‌ام. فيلمساز اين نظامم. فيلسمازي هستم كه افتخار مي‌كنم از كساني صحبت مي‌كنم كه درباره آنها فيلمي ساخته نمي‌شود. سي سال است روي اين سن مي‌آيم و مي‌روم و برايم اتفاق مهمي نيست ولي تشكر مي‌كنم از بچه‌هاي اوج كه زحمت مي‌كشند و بحق سربازان گمنام امام زمان هستند. متاسفم از همكارانم كه از حضور سازمان اوج در حوزه فيلمسازي ابراز نگراني مي‌كنند. افتخار مي‌كنم فيلمي ساخته‌ام درباره مدافعان حرم و افتخار مي‌كنم براي ساختن اين فيلم از سردار قاسم سليماني جايزه گرفته‌ام و ايشان با ديدن فيلم من گريستند.»
او در ادامه صحبتش افزود: «بابت كارهايي كه كرده‌ام، شرمنده نيستم. اگر قرار است خانه سينما اشتغال‌زايي كند، گروه سازنده«به وقت شام» بابت ساخت اين فيلم، يك سال شغل داشتند اما اعتراض خود را به تلويزيون و سازمان صدا و سيما به خدا مي‌برم. سازماني كه وقتي مي‌خواهد فيلم‌هاي مرا نشان دهد، سي چهل بار پشت هم نشان مي‌دهد ولي وقتي بايد به جايي برسد كه افرادي را كه باعث ساخته شدن اين فيلم‌ها شده‌اند، نشان دهد، به اپوزيسيون تبديل مي‌شود. از مسوولان شبكه‌هاي دو و سه به خدا شكايت مي‌برم. اف بر كساني كه فيلم «به وقت شام» را كمدي ناميدند. غصه مي‌خورم در جايي هستم كه نگهداري‌اش به خاطر بچه‌هايي است كه فيلم «به وقت شام» درباره آنهاست ولي هيچ‌وقت درباره آنها فيلم
ساخته نمي‌شود.»
حاتمي كيا سپس نوك انتقادات خود را متوجه رضا رشيدپور، مجري اختتاميه كرد و ادامه داد: «شما در برنامه خودتان اصطلاحاتي را رواج مي‌دهيد كه بعدا ديگران هم به كار مي‌برند.»
بعد از اين سخنان، رشيدپور نيز گفت: «آقاي حاتميكيا برايم عزيز هستند و همه هيجان‌هاي‌شان را به جان مي‌خرم و هرچه گفتند بر چشمم مي‌گذارم. از اظهار لطف‌شان متشكرم ولي من چند بار ايشان را براي حضور در برنامه خودم دعوت كردم كه ايشان نپذيرفتند و تشريف نياوردند. »
سينما، راه‌حل است نه مشكل!
ابراهيم داروغه‌زاده دبير جشنواره نخستين سخنران برنامه بود كه درباره جنگ و داعش سخناني گفت و از حاضران خواست يك دقيقه به خاطر شهدا بايستند و آنها را تشويق كنند.
سيد عباس صالحي، وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي نيز پيام رياست‌جمهوري را خطاب به سينماگران خواند كه در بخشي از آن آمده بود: «سينماي ما بايد حوزه فرهنگي و تمدّني خود را مجددا بشناسد و در عين اينكه همواره «فرهنگ ديني و ملي» و «مسائل ايران» مهم‌ترين محور و موضوعش است، به دنبال كسب سهمي هر چه فزون‌تر از ميدان فرهنگ و هنر ديگر سرزمين‌‌ها و نيز اقتصاد جهاني صنعت تصوير باشد!»
در ادامه پيام رياست‌جمهوري عنوان شده بود: «اين سينما قادر است آرامش رواني به جامعه ببخشد، به حفظ ثبات اجتماعي و التيام گسست‌‌ها مرهم باشد، با‌نشاط و نشاط‌‌آفرين باشد، قانون و اخلاق را كه مولفه‌‌هاي تنظيم‌كننده روابط اجتماعي هستند، تحكيم بخشد؛ احساس امنيت، استقلال و اقتدار ملي را تقويت كند، اما خود نيز بايد از امنيت و آرامش خاطر دروني برخوردار باشد و جهان را عرصه پرواز خود بداند. من سينما را بخش مهمّي از راه حل‌هاي مسائل و مشكلات امروز و فرداي ايران و جوانان عزيزمان مي‌دانم
و نه مشكل!»
غم به دل‌تان راه ندهيد!
محمد مهدي حيدريان، رييس سازمان سينمايي ديگر سخنران اين برنامه بود. او از رشد 300 درصدي اقبال مردم از فيلم‌ها گفت اما در عين حال تاكيد كرد كه مردم ما در همه جاي ايران بايد به سينما بروند و به عهده دولت و مجلس است كه اين بخش از عدالت فرهنگي را محقق كنند.
اين مقام سينمايي توضيح داد كه سينماي ما جايگاهي مطلوب دارد اما بايد بيش از پيش سهم خود را از صنعت تصوير در دنيا طلب كنيم. خلق فرصت در سينما موجب جريان‌سازي اجتماعي خواهد شد و آسيب‌پذيري ما را در امور اجتماعي و ديگر زمينه‌ها به حداقل مي‌رساند.
حيدريان همچنين خبر داد كه از سال آينده جشنواره‌اي مستقل براي فيلم اولي‌ها برگزار خواهد شد.
او در پايان سخنانش رو به سينماگران گفت: از سرزنش خارهاي مغيلان غم به دل‌تان راه ندهيد چراكه همان‌گونه كه مقام رهبري گفته‌اند كليد فرهنگ كشور در دست سينماگران است.
جمشيد مشايخي هم كه اين روزها در بستر بيماري است، پيامي ويديويي براي جشنواره فرستاده بود كه اين پيام پخش نشد و تنها رضا رشيدپور از ارايه آن سخن گفت.
فيلم «تنگه ابوقريب» به كارگرداني بهرام توكلي در ميان آثار و هومن سيدي نيزاز ميان هنرمندان بيشترين جوايز را دريافت كردند.
رشيد دانشمند كه براي صدابرداري فيلم «تنگه ابوقريب» برنده سيمرغ بهترين صدا شد، از يدالله نجفي صدابردار فقيد سينما ياد كرد.
بهرام دهقاني، برنده سيمرغ تدوين براي «عرق سرد» گفت: «اميدوارم خسرو به من راي نداده باشد كه پارتي بازي نشده باشد.»
هومن سيدي، كارگردان فيلم «مغزهاي كوچك زنگ‌زده» كه برنده سيمرغ بهترين فيلم از نگاه هنر و تجربه شد نيز گفت: «اصلا نمي‌دانستم چنين جايزه‌اي وجود دارد! خيلي ممنونم. جمله‌اي كليشه‌اي مي‌گويم. بارها شنيده‌ايم مي‌گويند جايزه‌ام را از شما مردم گرفتم و من هم همين جمله را تكرار مي‌كنم.»
سپس ابراهيم داروغه‌زاده، دبير اين دوره از جشنواره از خانواده شهيد معز غلامي تقدير ويژه كرد. در ادامه لوح تقدير به نورالحلي خبرنگار و بازيگر فيلم «زناني با گوشواره‌هاي باروتي» اهدا شد.
با اجراي قطعاتي موسيقي به خوانندگي سالار عقيلي، سرانجام تصوير ساز و نوازندگان از فاصله‌اي دور از تلويزيون پخش شد. سالار عقيلي ياد افشين يداللهي و بيژن ترقي را گرامي داشت و شعرهايي را از آنان اجرا كرد.
امسال آيين پاياني جشنواره فيلم فجر به صورت زنده از شبكه‌هاي نمايش، اي فيلم و راديو ايران پخش شد و اين در حالي است كه در سال‌هاي دورتر اين مراسم از شبكه‌هاي اصلي تلويزيون پخش مي‌شد. از ديگر تفاوت‌هاي اين جشنواره اين بود كه در برخي از رشته‌ها به جاي يك سيمرغ دو سيمرغ اهدا شد و از ابتداي اهداي جوايز بازيگري و كارگرداني، رضا رشيدپور درباره اين موضوع سخن گفت.
امير جديدي، برنده جايزه سيمرغ بلورين نقش اول مرد از همه تشكر و ابراز اميدواري كرد كه اين راه را ادامه دهد.
كامبوزيا پرتوي برنده جايزه بهترين فيلمنامه هم گلايه كرد كه داوران بازي خوب سعيد آقاخاني را در اين فيلم نديدند و حق او ضايع شد. او از آقاخاني دعوت كرد كه روي صحنه بيايد و سيمرغش را به او هديه كرد و توضيح داد اين جايزه سومين جايزه‌اي است كه فيلمنامه «كاميون» گرفته است و با دل باز اين جايزه را به آقاخاني تقديم مي‌كند.
آقاخاني با تشكر از پرتوي و مردم گفت: امسال به دليل بازي‌هاي بسيار خوب بازيگران، تصميم‌گيري درباره اهداي جوايز دشوار بود و مثلا حق گروه بازيگران فيلم «تنگه ابو قريب» بود كه همگي جايزه بگيرند.
سيدي هم كه براي فيلمنامه «مغزهاي كوچك زنگ‌زده» ديگر جايزه اين بخش را دريافت كرد، گفت: كم كم داشتم فكر مي‌كردم جشنواره را اشتباه آمده‌ام و جشنواره لابد در سالن ديگري برگزار مي‌شود. او خطاب به بازيگرانش فرهاد اصلاني و نويد محمدزاده كه هر دو نامزد شدند و جايزه نگرفتند، ادامه داد: «شما عالي بوديد و از هيات داوران خيلي ممنونم!»
سيمرغ بلورين بهترين فيلم كوتاه: برادران ارك براي فيلم «حيوان»
سيمرغ بهترين جلوه‌هاي بصري: فريد ناصر فصيحي براي فيلم «چهارراه استانبول»
سيمرغ بهترين جلوه‌هاي ويژه ميداني: محسن روزبهاني براي فيلم «تنگه ابوقريب»
سيمرغ بلورين بهترين چهره‌پردازي: سعيد ملكان براي فيلم «تنگه ابوقريب»
سيمرغ بلورين بهترين طراحي صحنه: عباس بلوندي براي «سرو زير آب»
سيمرغ بلورين بهترين طراحي لباس: سارا خالدي‌زاده براي «بمب؛ يك عاشقانه»
سيمرغ بلورين بهترين صداگذاري: عليرضا علويان براي فيلم‌هاي «به وقت شام» و «مغزهاي كوچك زنگ‌زده»
سيمرغ بلورين بهترين صدابرداري: رشيد دانشمند براي «تنگه ابوقريب»
سيمرغ بلورين بهترين موسيقي متن: كارن همايونفر براي «به وقت شام»
سيمرغ بلورين بهترين تدوين: بهرام دهقاني و محمد نجاريان براي «عرق سرد»
سيمرغ بلورين بهترين فيلمبرداري: عليرضا زرين‌دست براي فيلم «سرو زير آب»
سيمرغ بلورين بهترين فيلم از نگاه هنر و تجربه: هومن سيدي براي فيلم «مغزهاي كوچك زنگ‌زده» سيمرغ بلورين بهترين فيلم اول: رضا مقصودي براي «خجالت نكش»
تجليل از نورالحلي براي حضور در مستند «زناني با گوشواره‌هاي باروتي»
سيمرغ بلورين بهترين فيلمنامه: كامبوزيا پرتوي براي فيلم «كاميون» و هومن سيدي «مغزهاي كوچك زنگ‌زده»
جايزه ويژه جشنواره فيلم فجر به فيلم «بمب؛ يك عاشقانه» به كارگرداني پيمان معادي اهدا شد. هنگام دريافت جايزه محمدرضا فروتن آهسته گفت: «اين مهم‌ترين جايزه است.»
سيمرغ زرين بهترين فيلم با نگاه ملي توسط اسحاق جهانگيري، معاون اول رييس‌جمهور به فيلم «سرو زير آب» به تهيه‌كنندگي سيد حامد حسيني اهدا شد. حامد حسيني گفت: هرچه در اين فيلم به دست آمد از نفس گرم شهدا بود.
سيمرغ بلورين بهترين فيلم از نگاه تماشاگران به فيلم «مغزهاي كوچك زنگ‌زده» به كارگرداني هومن سيدي توسط منوچهر شاهسواري مديرعامل خانه سينما و ابراهيم داروغه زاده، دبير جشنواره اهدا شد.
شاهسواري گفت: «سينماي ايران يكپارچه است و با هيچ تيري از بيرون شكافته نمي‌شود و هيچ كس حق ندارد سينماي ايران را تقسيم كند.»
بهترين فيلم: تنگه ابوقريب
در ميان نام اسامي «مغزهاي كوچك زنگ‌زده» ساخته هومن سيدي و «تنگه ابوقريب» بهرام توكلي در 11 رشته و «داركوب» و «بمب؛ يك عاشقانه» در 10 رشته نامزد دريافت جايزه بودند. رتبه بعد به دو فيلم «سرو زير آب» و «به وقت شام» با ۸ نامزدي رسيد. سعيد ملكان در مقام تهيه‌كننده بهترين فيلم گفت: «امسال يك لحظه‌اي شيرين را تجربه كردم؛ مخاطبان براي نام شهداي ابوقريب در آخر فيلم دست مي‌زدند.»
كارگرداني: حاتميكيا و توكلي
وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي و رييس سازمان سينمايي براي اهداي سيمرغ بلورين بهترين كارگردان به صحنه آمدند تا دو تا سيمرغ به دو كارگردان تقديم كنند. ابراهيم حاتميكيا براي فيلم «به وقت شام» و بهرام توكلي براي فيلم «تنگه ابوقريب» دو كارگرداني بودند كه يكي از مهم‌ترين جوايز جشنواره را به خود اختصاص دادند.
بازيگر اول زن: سارا بهرامي
همچنين فيلمي با ۲ بازيگر نقش اول زن از ديگر حواشي مهم ليست نامزد‌هاي اين دوره بود. دو بازيگر از يك فيلم؛ سارا بهرامي و مهناز افشار هر دو براي بازي در نقش اول زن در «داركوب» نامزد شده بودند كه سارا بهرامي براي بازي در نقش زن معتاد فيلم «داركوب» به عنوان بهترين بازيگر انتخاب شد. سارا بهرامي در نشست خبري فيلم گفته بود كه به عنوان بهترين بازيگر كانديدا مي‌شود.
بازيگر اول مرد: جديدي وحيايي
امسال اين جايزه به دو بخش دپيلم افتخار و سيمرغ تقسيم شد. امين حيايي با بازي در فيلم «داركوب» و «شعله‌ور» دپيلم افتخار را گرفت. سيمرغ بلورين به امير جديدي براي دو فيلم «تنگه ابوقريب» و «عرق سرد» تعلق گرفت. امير جديدي پيش از اين برنده ديپلم افتخار بازيگري در فيلم‌هاي «سيزده» و «پايان خدمت» فيلم فجر هم شده بود.
بازيگر مكمل زن؛ سحر دولتشاهي
امسال سحر دولتشاهي با فيلم «عرق سرد» و «چهارراه استانبول» در جشنواره حضور داشت. او با دريافت اين سيمرغ بلورين، دومين سيمرغ خود را كسب كرد. دولتشاهي پيش از اين سيمرغ بلورين بهترين بازيگر نقش مكمل زن را براي بازي در فيلم «عصر يخبندان» گرفته بود. او در هنگام دريافت جايزه خود گفت: اميدوارم اين جشنواره جشن واقعي خانواده سينما باشد، تجديد ديدار كنيم و از ديدن فيلم‌ها لذت ببريم و دلخوري‌ها از همديگر كمتر باشد.
بازيگر مكمل مرد: جمشيد هاشم‌پور
پرحاشيه‌ترين بخش را بايد در اعلام نقش مكمل مرد اين دوره دانست. اعلام نام كانديداي بازيگري نقش دوم مرد با اعلام نام پژمان جمشيدي فضاي ديگري به خودش گرفت. با اعلام نام او اعتراض‌ها زياد شد و همين مساله با بازخوردهاي همراه بود. از عوامل سينما گرفته تا ورزشي‌نويسان به دفاع از پژمان جمشيدي پرداختند و تحسينش كردند. اعلام جمشيد هاشم‌پور به عنوان نقش مكمل در فيلم «داركوب» پاياني بر اين حاشيه‌ها بود.