ترامپ، اسنپ‌چت و عوارض دموكراسي
علي وراميني
يك- دونالد ترامپ در پي كشتار اخير در دبيرستان فلوريدا، پيشنهاد داد كه معلمان امريكايي مسلح شوند. شايد اگر اين پيشنهاد را از رهگذري در خيابان، مترو يا تاكسي مي‌شنيديم، راحت از آن مي‌توانستيم گذر كنيم. دليلي ندارد كه همه از جامعه‌شناسي خشونت، روانشناسي جرم و سياستگذاري اجتماعي بدانند و نظر كارشناسي شده بدهند. اما شنيدن اين سخن از زبان كسي كه رييس‌جمهور قدرتمندترين كشور دنياست، حكايت ديگريست. شكي در اين نيست كه لابي‌هاي اسلحه‌سازي در امريكا بسيار پيچيده و تاثيرگذار هستند، اما اينكه رييس‌جمهور چنين واضح در زمين آنها بازي كند، موجب حيرت است. اين سخن ترامپ در كنار ديگر اعمال و گفته‌هايش، نشان مي‌دهد كه انتخاب او جز براي مشتي ميلياردر لابي‌گر، صاحبان كارخانجات سلاح‌سازي، تندروهاي خاورميانه، نژادپرست‌ها و جنگ‌طلب‌ها مطلوب و قابل دفاع نيست. اما نكته اينجاست كه ترامپ در فرآيندي كاملا دموكراتيك به كاخ سفيد رفت. در واقع ترامپ را مي‌توان يكي از عيني‌ترين «تالي‌فاسد» هاي دموكراسي دانست. افلاطون چندهزار سال پيش در رابطه با اين تالي‌فاسدها هشدار داده بود. از نظر او بهترين نوع حكومت، حكومت «فيلسوف‌شاه» است و دموكراسي را يكي از بدترين نوع‌هاي حكومت مي‌دانست. امروز اگر افلاطون زنده بود، قطعا ترامپ را به عنوان مدعاي سخنش در چشم همه ما فرو مي‌كرد.
دو- خبر شوكه‌كننده دوم كه تا پخش آن از خبرگزاري‌هاي معتبر گمان مي‌كردم شايعه است اين بود كه، توييت يك سلبريتي سهام «اسنپ چت» را يك ميليارد و سيصد ميليون دلار كاهش داده است. يعني فردي كه اگر 60 سال پيش به دنيا آمده بود و خبري از شبكه‌هاي اجتماعي و سلبريتي بازي به اين سياق در دنيا نبود، حرفش در محدوده اتاقش هم تاثيرگذار نبود، امروز چنين تاثيري دارد. با اين رقم كه توييتِ خواهرِ خانم كارداشيان از سهام شركت اسنپ‌چت جابه‌جا كرد، مرگ صدها هزار كودكي كه از گرسنگي مي‌ميرند را حداقل براي مدتي مي‌توان به تعويق انداخت. قدرت و مرجعيت اين سنخ سلبريتي‌هايي كه آثار مخرب آن در اين مجال نمي‌گنجد، يكي ديگر از تالي‌فاسدهاي دموكراسي و جريان آزاد رسانه در عصر شبكه‌هاي اجتماعي است. در اينكه علوم انساني تا الان بهتر از دموكراسي براي حكومتداري شيوه‌اي ديگر ابداع نكرده است، شكي نيست، يا اينكه؛ دسترسي به جريان آزاد رسانه يكي از بزرگ‌ترين دستاوردهاي قرن حاضر است را هم نمي‌توان انكار كرد. اما بايد بپذيريم كه هيچ‌چيزي بي‌نقص نيست، حتي دموكراسي.