اعلاميه‌ها و بيانيه‌هاي مكرر رهبر كره شمالي، در آستانه مذاكراتش با رييس‌جمهور كره جنوبي، خوش‌بيني‌هاي وسيعي را در مورد احتمال حل و فصل كامل بحران 65 ساله شبه‌جزيره كره ايجاد كرده است. كيم جونگ اون شنبه اين هفته اعلام كرد كه قصد دارد تمامي آزمايش‌هاي هسته‌اي و موشك بالستيك در كشورش را متوقف كند، جمعه اين هفته او قرار است با رييس‌جمهور كره جنوبي ديدار كند و رييس‌جمهور امريكا تلاش مي‌كند تا يك ماه ديگر او را در محلي بي‌طرف ملاقات كند. گمانه‌زني در مورد آينده شبه‌جزيره كره و احتمال تبديل شرايط آتش‌بس و توازن وحشت كنوني به يك صلح دايم، موضوعي بود كه با سيد حسين ملائك، سفير پيشين جمهوري اسلامي ايران در پكن در ميان گذاشتيم. در ادامه متن كامل گفت‌وگوي «اعتماد» را با سيد حسين ملائك مطالعه مي‌كنيد.
به اعتقاد شما خوش‌بيني موجود در آستانه ديدار رهبران دو كره تا چه اندازه جدي است و آيا احتمال حل و فصل مساله شبه‌جزيره كره در شرايط كنوني وجود دارد، يا نتيجه حـربه‌هـاي‌ديـپلماسي عمومي است؟
روز 21 آوريل 2018 خبرگزاري رسمي كره شمالي اعلام كرد كه آقاي كيم جونگ اون، رييس جمهوري دموكراتيك خلق كره در اجلاس كميته مركزي حزب حاكم اين كشور روز گذشته اعلام كرد كه سياست‌هاي جديدي را اتخاذ كرده است كه بر اساس آن كره شمالي ديگر نيازي به آزمايش هسته‌اي و موشك بالستيك نخواهد داشت و آن را متوقف كرده و يكي از مراكز آزمايش هسته‌اي خود را نيز خواهد بست. البته گفته مي‌شود اين سايت به نام پونگ جيه-ري در زمان تست بمب هيدروژني كره شمالي در سال گذشته مسيحي به‌شدت آسيب ديده است. البته در قطعنامه حزب بعد از اين جلسه تاكيد شده است كه نيروهاي اتمي اين كشور حفظ شده و اين كشور هيچ‌گاه از سلاح اتمي استفاده نخواهد كرد مگر اينكه مورد تهديد قرار گيرد. مقدمتا اينكه درفضاي سياسي غرب، مذاكره هميشه مطلوب و از نظر آنها كشوري كه حاضر به مذاكره نيست نامطلوب است. آنچه در رابطه با كره شمالي اتفاق افتاده است در واقع همين آمادگي براي مذاكره توسط عالي‌ترين مقام سياسي كشور است، موضوعي كه در سال‌هاي گذشته از سوي رهبر كره شمالي به آن توجهي نمي‌شد. بنابراين ملاقات جمعه آينده رهبران دو كره، كيم جونگ اون، رهبر كره شمالي با مون جا اين، رييس‌جمهور كره جنوبي، در دهكده مرزي بين دوكشور و نيز برنامه ملاقات ايشان با دونالد ترامپ در اواخر ماه مه يا اوائل ماه ژوئن بسيار مهم تلقي مي‌شود و به همين دليل خود آقاي ترامپ و دفتر ريس جمهور كره جنوبي و حتي دولت ژاپن از اطلاعيه جديد رهبر حزب كارگران كره به سرعت استقبال كردند.
اما در مورد تحولات مربوط به كره شمالي بايد گفت كه هنوز ديناميسم حاكم بر روابط بين كره‌شمالي با كره‌جنوبي وامريكا هيچ تغييري نكرده است. قبلا چين حامي بلا قيد و شرط كره شمالي در مورد احتمال تجاوز امريكا به آن كشور بود اما اكنون كره شمالي با داشتن سلاح اتمي خود به تنهايي مي‌تواند در اين مورد توازن مورد نياز را تامين كند. مي‌توان گفت كه در بيانيه حزب كارگران كره شمالي در واقع فقط آنچه به ملاقات رسمي بين طرفين اشاره دارد واجد اهميت است و ساير موارد تاكتيك و به قول شما يك بازي ديپلماسي عمومي است. كره شمالي به اندازه پاكستان و هند آزمايش اتمي انجام داد و موشك‌هاي حامل كلاهك را نيز با گستاخي و پذيرش ريسك كامل در سال گذشته صورت داد لذا فعلا ديگر احتياج به آزمايشات جديد ندارد. اين عدم نياز را مي‌تواند مبناي مذاكره قرار دهد كه به صورت استراتژيك تاثيري در توانمندي آن كشور ندارد.
ديدار احتمالي رييس‌جمهور امريكا با رهبر كره شمالي و اقدامات اخير امريكا از جمله اعزام رييس سيا به پيونگ يانگ تا چه اندازه ممكن است به يك نتيجه تاريخي منجر شود؟
بايد توجه داشت كه با حضور بيش از اندازه نظاميان در عرصه سياستگذاري امريكا امكان درگيري و راه‌حل‌هاي نظامي بيش از گذشته است. كشورهاي شرق آسيا خصوصا چين به اين موضوع حساس هستند و با دقت آن را نظاره مي‌كنند، به همين دليل در جست‌وجوي سياست‌هايي هستند كه امريكا را به ميز مذاكره بكشانند و به نرم‌هاي بين‌المللي متعهد كنند كاري كه دولت ترامپ اساسا از آن گريزان است. يادآوري مي‌كنم كه رهبر كره شمالي ماه گذشته به چين رفت و با رهبران چين جلسه داشت متعاقبا مايك پمپئو بنا به نقل نمايندگان مجلس امريكا از پيونگ يانگ ديدن كرد و با كيم جونگ اون در مورد ملاقات احتمالي بين رهبر كره شمالي و رييس‌جمهور امريكا برنامه‌ريزي كرد. اين نكته نبايد از ديد دور شود كه ترامپ بعد از تهديدات بي‌محتوا و احمقانه كه عليه كره شمالي در سال گذشته مطرح كرد، در سياست داخلي خود احتياج به دستاورد دارد و لذا در هر نوع تماس با كره شمالي سخت‌سر مي‌تواند پيروزي براي خود ثبت كند. چين و كره‌شمالي با يكديگر اين صحنه را كارگرداني مي‌كنند. لذا احتمال ملاقات رييس‌جمهور امريكا با رهبر كره شمالي كيم جون اون بسيار بالا است، اما احتمال يك تغيير تاريخي تقريبا منتفي است، زيرا ديناميسم اين روابط هنوز فرقي با گذشته نكرده است.
نقش چين در روند گفت‌وگوهاي احتمالي ميان كره شمالي و امريكا چيست و آيا فكر مي‌كنيد پكن به پايان تنش‌ها و مهار پيونگ‌يانگ توسط واشنگتن راضي مي‌شود؟
چين مديريت توازن استراتژيك در شرق آسيا را به عهده دارد و با كره‌شمالي در اين خصوص هماهنگ است. بنابراين مهار پيونگ‌يانگ منتفي است اما مديريت تنش بعد از اينكه كره‌شمالي صاحب بمب اتم شد به نسبت گذشته قدري پيچيده‌تر خواهد شد.
اگر ادعا در مورد عقب‌نشيني پيونگ‌يانگ از پيش‌شرط‌هايش درست باشد تصور مي‌كنيد انگيزه اين عقب‌نشيني چيست و آقاي كيم به ازاي واگذاري قدرت هسته‌اي چه چيزي مي‌خواهد؟
پيش شرط‌ها معمولا در هر مذاكره‌اي خود مي‌تواند موضوع مذاكره باشد، لذا عقب‌نشيني يا تاكيد روي آنها نسبت مستقيم با توانايي استراتژيك كشورها دارد. در برخي مواقع پيش‌شرط گذاشته مي‌شود كه اصلا مذاكره نشود. مثلا كره شمالي پيش شرط خروج امريكا از شبه‌جزيره كره را داشت كه نامفهوم است اما از نظر سياست‌هاي اعلامي جالب است. در شرايط فعلي نيز من هيچ عقب‌نشيني در مواضع كره شمالي نمي‌بينم. كره شمالي به يك سطح جديد از قدرت استراتژيك رسيده است و براي تثبيت اين شرايط حاضر به مذاكره است.
با توجه به عقب‌نشيني‌هاي اخير آقاي كيم و اعلاميه ايشان مبني بر اينكه قصد آزمايش هسته‌اي و موشكي ندارد، چنين عقب‌نشيني‌هايي از سوي كره شمالي چه اثري بر تصميم دونالد ترامپ در مورد برجام خواهد داشت؟
مذاكرات ايران با امريكا و كره شمالي با امريكا در مورد توانمندي هسته‌اي اگرچه ماهيت واحدي دارد اما از دو زاويه كاملا متفاوت از نظر سياسي قابل بررسي است. ايران با ديدي مثبت وارد مذاكره با امريكا و ديگران شد و با كنار گذاشتن برنامه‌هايي كه از نظر جامعه جهاني مورد سوال بود براي عادي‌سازي روابط با نظام بين‌الملل سعي كرد ولي نتوانست دستاورد مورد نظر خود را محقق كند. بيشتر از هر چيز تهران متوجه شد كه اگر در امريكا جرياني بر سركار بيايد كه به هيچ قانوني پايبند نيست و تمام تعهدات خود را زير پا مي‌گذارد، كار خاصي از ايران ساخته نيست. اما كره شمالي با ديدي كاملا بدبينانه به مذاكرات احتمالي رو مي‌آورد. اين كشور اول قدرت اتمي خود را تثبيت كرد و ضريب امنيتي خود را افزايش داد. نتيجه اين مذاكرات احتمالي هرچه باشد كنار گذاشتن قدرت اتمي كره شمالي نيست. لذا آقاي ترامپ در مورد ايران دستش تقريبا باز و در مورد كره شمالي دستش بسته است.
در بيــانـيه حزب كــارگران كره‌شمالي در واقع فقط آنچه به ملاقات رسمي بين طرفين اشاره دارد واجد اهميت است و ساير موارد تاكتيك و به قول شما يك بازي ديپلماسي عمومي است. كره شمالي به اندازه پاكستان و هند آزمايش اتمي انجام داد و موشك‌هاي حامل كلاهك را نيز با گستاخي و پذيرش ريسك كامل در سال گذشته صورت داد لذا فعلا ديگر احتياج به آزمايشات جديد ندارد. اين عدم نياز را مي‌تواند مبناي مذاكره قرار دهد كه به صورت استراتژيك تاثيري در توانمندي آن كشور ندارد.