غرويان در گفت‌وگو با «اعتماد» تشريح كرد
دو موضع نسبت به فلسفه
در حوزه‌هاي علميه
مريم وحيديان| مقام معظم رهبري طي سخناني به لزوم توجه به فلسفه در حوزه‌هاي علميه اشاره كرده اند .محسن غرويان استاد حوزه علميه قم مي‌گويد:دو رويكرد متفاوت در حوزه علميه به فلسفه وجود دارد.
پيام سياسي حرف رهبرانقلاب و نگراني‌شان از كمرنگ شدن نقش فلسفه يا كم‌كيفيت شدن آن در حوزه‌هاي علميه چيست؟
پيام ايشان به مناسبات بزرگداشت حكيم تهران، مرحوم آقاعلي مدرس زنوزي بود. بنده در اين همايش حضور داشتم. اين پيام براي اهل تعقل و فلسفه بسيار مهم بود. نكته ديگر اين بود كه اشاره فرمودند سابقا در حوزه علميه علامه طباطبايي تنها فردي بود كه فلسفه مي‌گفت كه حدود 50 شاگرد داشت. آن زمان فلسفه در حوزه رونقي نداشت. علامه‌طباطبايي نهضت فلسفي را آغاز كرده و شاگرداني را تربيت كرد كه آيت‌الله جوادي‌آملي، يكي از همين شاگردهايي است كه تدريس فلسفه را ادامه داد. همچنين رهبري گفتند كه سابقا در تهران در زمان مرحوم زنوزي حكماي ديگري هم بودند اما الان تهران خالي از حكيم و فيلسوف شده است. نظر ايشان اين بود كه در تهران بايد استاد و مدرس فلسفه بيش از اين باشد. حوزه اگر بخواهد توسعه فكري پيدا كند، بايد درس فلسفه داشته باشيم. فلسفه تطبيقي نيز بسيار اهميت دارد. بين فلسفه اسلامي و غرب بايد تطبيق‌هايي صورت بگيرد. رهبري در اين همايش بر نگاه انتقادي تكيه كردند. حرف فيلسوف بايد توسط ديگران نقد شود، اين‌طور نباشد كه حرف يك نفر تعبدي پذيرفته شود. اين سخن رهبري، نكات سياسي هم داشت. همان نكته‌اي كه رييس‌جمهور هم چندي پيش تاكيد كرد كه در كشور بايد نقد باشد. اصولا در حكومت ديني بايد نقد باشد و در فلسفه هم جدي‌تر بايد رعايت شود.
فلسفه چه تاثيري در نقشه و راهبرد سياسي كشور از سوي مسوولان ارشد كشور و حكومتداري مبتني بر فقه دارد؟
امام خميني مطرح كرد ولايت فقيه در واقع ولايت حكيم است. منظور فقه به معناي عام است كه شامل فلسفه و كلام مي‌شود. ولايت فقيه به معناي عام آن مدنظر است. ولايت از آن فيلسوف و حكيمي است كه جامع العلوم بوده و به مسائل اجتماعي و سياسي وقوف داشته باشد. همچنين اين نظريه فلسفي افلاطون است كه معتقد بود حاكم بايد حكيم باشد. اين نكته را رهبري در گذشته نيز مطرح كرده بودند. اينكه فلسفه بايد در دست حوزه‌ها باشد، اگر خارج شود به دست نااهلان مي‌افتد .
وضعيت تدريس فلسفه در حوزه‌هاي علميه چگونه است؟ چه مساله‌اي در حوزه‌ها سبب شده تا رهبري اين سخنان را بيان كند؟
متاسفانه برخي علما مقداري با فلسفه مخالفت كرده و طلبه‌ها را به سمت مخالفت با فلسفه و عرفان سوق مي‌دهند. اين نگراني رهبري ناشي از همين موضوع است. اتفاقا يكي از سخنرانان اين همايش دكتر مهدي محقق، استاد فلسفه بودند. ايشان چون سابقه تحصيل در حوزه مشهد و تهران و قم داشتند، به همين نكته اشاره كردند. از قديم در حوزه‌هاي علميه عده‌اي به اسم مكتب اهل بيت و مكتب تفكيك با فلسفه مخالف بودند. رهبري جواب مكتب تفكيكي‌ها را دادند چرا كه از نظر ايشان فلسفه از فقه و اصول جدا نيستند.
اگر اين آسيب اصلاح نشود، حوزه‌هاي علميه با چه آسيبي مواجه مي‌شوند؟
اگر در حوزه‌هاي علميه، فلسفه، مسائل عقلي و انتقاد نباشد، به سمت جمود و خشكي مي‌رود. در اين صورت فكر بسته بر حوزه‌ها حاكم مي‌شود و طلبه‌ها از دنياي تفكر دور مي‌مانند. در حالي كه دنياي امروز، دنياي تفكر، انديشه و توسعه فلسفي است و طلبه‌ها بايد با آخرين داده‌هاي فلسفي جهان آشنا باشند. سياست، اقتصاد، حقوق و علوم انساني وابستگي شديد به فلسفه دارد.