سياستهاي ضدايراني مايك پمپئو
واشنگتن به دنبال قطبيسازي جامعه ايران است
خليل قلخانباز
مايك پمپئو، وزير خارجه جديد امريكا اخيرا و پس از خروج امريكا از توافق هستهاي با اعلام جزييات «پلن بي» سخنان ضد ايراني را مطرح كرد و بيان داشت كه ايران بايد 12 اقدام ملموس و عيني را انجام دهد تا تحريمهاي ايالاتمتحده عليه ايران برداشته شوند. اين نوشتار كوتاه به دنبال پاسخ به اين سوال است كه هدف مقامات امريكايي و وزير خارجه اين كشور از اين اظهارات چيست؟مايك پمپئو، وزير خارجه امريكا در بنياد هريتيج ضمن طرح ۱۲ شرط امريكا براي دستيابي به توافق جديد با تهران از وضع قويترين تحريمهاي تاريخ سخن گفت. وزير خارجه امريكا ادعا كرد كه توافق هستهاي به دليل «نقايص مرگبارش» جهان را به خطر انداخته است. به گفته وي تحريمها عليه تهران تنها پس از تغيير محسوس در سياستهاي ايران برداشته خواهد شد. سخنراني مايك پمپئو اولين سخنراني مهم سياست خارجي او بعد از رسيدن به مقام وزارت بود. اين سخنراني با عنوان «بعد از توافق: يك استراتژي تازه براي ايران» در بنياد هريتيج واشنگتن و حدود دو هفته بعد از اعلام خروج امريكا از برجام برگزار شد. اما به نظر ميرسد كه در وراي سخنان پمپئو چند هدف نهفته است كه در ادامه به آنها اشاره خواهد شد. اول اينكه، به نظر ميرسد واشنگتن تلاش دارد تا بر مذاكرات جاري برجامي بين ايران و اروپا و پس از خروج واشنگتن از توافق هستهاي تاثير بگذارد. گرچه توان ديگر اعضاي باقي مانده در برجام براي حفظ اين توافق محل ترديد است، اما كشورهاي مذكور حداقل در سياستهاي اعلامي بيان داشتهاند كه همچنان متعهد به برجام ميمانند و در اين خصوص دنبالهرو امريكا نخواهند بود و همچنين مذاكرات برجامي بين ايران و اروپا در جريان است. امريكا و پمپئو با اعلام «پلن بي» ميخواهند اروپا را از ماندن در برجام منصرف كرده و با سياستهاي ضدايراني خود همراه سازند. دوم اينكه، پمپئو با دروغپردازي در خصوص ايران سعي دارد تا با بزرگ جلوه دادن ادعاهاي خود و تكرار آنها اين دروغها را به باور همگاني تبديل نمايد. تاكتيكي كه سابقهاي طولاني دارد و در جنگ جهاني دوم نيز توسط وزير تبليغات هيتلر استفاده ميشد و آن اينكه «هرچه دروغ بزرگتر باشد، پذيرش آن از سوي مخاطب راحتتر خواهد بود.»سوم اينكه، پمپئو و ترامپ سعي دارند تا انزواي به وجود آمده براي واشنگتن پس از خروج از برجام را شكسته و لذا براي شكستن اين انزوا ميخواهند مقابله با ايران را به عنوان تنها راهحل تمامي مشكلات منطقه قلمداد كرده و القا كنند كه مقابله با ايران به معني فروكش كردن تمامي بحرانهاي منطقه است. چهارم اينكه واشنگتن سعي دارد تا خود را همچنان مشتاق به مذاكره نشان دهد و اين تصوير منفي كه پس از خروج از برجام در خصوص واشنگتن شكل گرفته كه ايالاتمتحده پايبند به مذاكره و تعهدات خويش نيست را پاك كند و براي اين كار موضوع مذاكرات جديد و كامل با جمهوري اسلامي ايران را مطرح ميكند و همچنين سعي دارد ترامپ و امريكا را متعهد، قابل اعتماد و پايبند به ديپلماسي و گفتوگو نشان دهد. پنجم اينكه، واشنگتن سعي دارد تا با طرح ادعاهاي واهي بين مسوولان كشور از يكسو و همچنين بين مردم و مسوولان از سوي ديگر شكاف ايجاد و پروژه قطبيسازي را دنبال كند. به اين خاطر معمولا مقامات امريكايي در اظهاراتشان سعي دارند تا از ملت ايران بهزعم خود به نيكي ياد بكنند. ششم اينكه، امريكا و پمپئو بر اين عقيده هستند كه مطرح كردن خواستهاي حداكثري شرايط را براي دريافت امتيازات حداقلي فراهم خواهد كرد و اين امتيازات حداقلي بيش از امتيازهاي دريافتي از ايران توسط غرب در توافق برجام خواهد بود. هفتم اينكه، ترامپ سعي دارد تا خود را متعهد به شعارهاي تبليغاتي خويش كند تا براي انتخابات سال 2020 ميلادي دست برتر را داشته باشد، زيرا برخي از تحليلگران پس از پيروزي ترامپ در انتخابات نوامبر 2016 بر اين عقيده بودند كه احتمال زيادي وجود دارد كه ترامپ يك دوره رييسجمهور امريكا باشد. هشتم اينكه، ترامپ و پمپئو سعي دارند تا با فرافكني مشكلات داخلي و خصوصا پرونده تحقيق و تفحص در خصوص انتخابات 2016 بر روند استيضاح احتمالي ترامپ سرپوش بگذارند. نهم اينكه، امريكا سعي دارد تا با وسعت دادن به دشمنيهاي خود با ملت ايران، از يكسو اعراب منطقه را از خود راضي نگه دارد و از سوي ديگر دلارهاي نفتي كشورهاي عرب منطقه را به بانكهاي امريكايي بازگرداند. زيرا در اين برهه زماني واشنگتن ميداند كه برخي اعراب منطقه از ايرانهراسي غرب بهشدت استقبال ميكنند. دهم و آخر اينكه، پمپئو سعي داشت تا پيش از هرگونه نشست احتمالي ترامپ با كيم جونگ اون رهبر كره شمالي، امريكا را قاطع در مذاكرات نشان دهد و رهبر كره شمالي را وادار به دادن امتيازهاي بزرگ كند و اينگونه القا كند كه پافشاري بر ندادن امتياز و طولاني شدن روند مذاكرات باعث خواهد شد كه غرب امتيازهاي بيشتري را مطالبه كند. درمجموع اينكه واشنگتن روي قطبيسازي جامعه ايران و تاثيرگذاري بر روند مذاكرات بين ايران و اتحاديه اروپا بيش از هر گزينه ديگري حساب كرده و سعي دارد تا با ايجاد شكاف بين مردم و مسوولان از يكسو و ايجاد جو رواني تحريمهاي جديد از سوي ديگر مسوولان كشور را وادار به مذاكره با كشوري كند كه به تعهدات قبلي خود پايبند نبوده است.