مداخله آشكار اتحاديه اروپا
در ونزوئلا
محمود فاضلي
اتحاديه اروپا در ادامه سياست‌هاي مداخله‌جويانه خود در امور ونزوئلا در واكنش به نتايج انتخابات رياست‌جمهوري اخير اين كشور در 20 مه 2018 (30 ارديبهشت) آن را مردود خوانده و با پيروزي مجدد نيكلاس مادورو كه با كسب 68 درصد آرا بار ديگر در سمت خود ابقا شد، تحريم‌هاي جديدي كه هدفمند و برگشت‌ناپذير هستند بر ضد دولت نيكلاس مادورو كه در انتخابات اخير برنده شد به اجرا گذاشت. سخنگوي رييس كميسيون اتحاديه اروپا كه از عدم تضمين برگزاري انتخابات آزاد از سوي دولت ونزوئلا ابراز تاسف كرده است مدعي است: «متاسفانه توافقي ميان طرفين براي حضور همه احزاب و برگزاري انتخاباتي آزاد وشفاف و برابر وجود نداشت. ما به تلاش خود براي يافتن راه‌حلي مسالمت‌آميز و دموكراتيك در ونزوئلا ادامه خواهيم داد.» وزراي خارجه اتحاديه اروپا تاكيد دارند تحولات اخير در ونزوئلا شرايط دستيابي به راه‌حلي مبتني بر مذاكرات قانوني كه دموكراسي و حقوق بشر را تضمين كند، به‌شدت كاهش داده است.
بروكسل قصد دارد براي اعمال تحريم‌هاي محدودكننده عليه ونزوئلا به سرعت وارد عمل شود. به‌زعم اتحاديه اروپا، انتخاباتي كه در ونزوئلا برگزار شد، به دليل دستكاري در برنامه انتخاباتي، آزاد و عادلانه محسوب نمي‌شود. اتحاديه خواستار تكرار برگزاري انتخابات رياست‌جمهوري مطابق با معيارهاي دموكراتيك بين‌المللي و نظام قانون اساسي ونزوئلا، حفظ استقلال تمامي نهادهاي كشور از جمله مجلس ملي، آزادي تمامي زندانيان سياسي، دفاع از حاكميت قانون، احترام به حقوق بشر و آزادي‌هاي اساسي است. اتحاديه اروپا مدعي است مايل است درد و رنج‌هاي مردم ونزوئلا كاهش يابد به همين علت اين تحريم‌ها به نحوي برنامه‌ريزي شده‌اند كه به مردم ونزوئلا لطمه نخواهد زد!
اتحاديه اروپا پيش از اين در ماه ژانويه هفت تن از سران دولت ونزوئلا را به اتهام نقض آشكار حقوق بشر از طريق سركوب تظاهرات مسالمت‌آميزي كه جناح مخالف در ماه‌هاي آوريل و ژوئيه سال گذشته سازماندهي كرده بود، تحريم كرده و دارايي‌هاي شماري از شهروندان اين كشور و نهادهاي مرتبط با آن را مسدود كرده بود. پيش‌بيني مي‌شود مسدود كردن دارايي‌هاي اين كشور منع صدور رواديد سفر به كشورهاي اتحاديه اروپا، عدم فروش سلاح و صادرات برخي مواد و فناوري‌هايي را كه امكان استفاده از آنها در سركوب مخالفان اين كشور وجود دارد، خواهد بود.
مادورو رييس‌جمهور سوسياليست ونزوئلا كه به‌شدت به تحريم‌هاي جديد اتحاديه اروپا واكنش نشان داد از بروكسل خواسته است از «فضولي كردن» در امور داخلي ونزوئلا خودداري كند. به اعتقاد وي«وزراي خارجه اتحاديه اروپا گستاخانه اين اجازه را به خود مي‌دهند كه در امور داخلي كشور ما سرك بكشند. اما به آنها هشدار مي‌دهيم كه دخالت و مداخله‌جويي بس است». وزارت خارجه ونزوئلا نيز از مواضع اتحاديه اروپا در قبال دولت ونزوئلا انتقاد و آن را به‌شدت محكوم كرد. به اعتقاد آنها هيچ نهاد اتحاديه اروپا و هيچ كدام از دولت‌هاي تشكيل‌دهنده اين اتحاديه از صلاحيت قانوني و اخلاقي لازم براي زير سوال بردن انتخابات رياست‌جمهوري ونزوئلا برخوردار نيستند.
اتحاديه اروپا پيش از اين در ماه ژانويه هفت تن از سران دولت ونزوئلا را به اتهام نقض آشكار حقوق بشر از طريق سركوب تظاهرات مسالمت‌آميزي كه جناح مخالف در ماه‌هاي آوريل و ژوئيه سال گذشته سازماندهي كرده بود، تحريم كرد. اتحاديه اروپا احتمالا نام تعدادي از مسوولان و شخصيت‌هاي ونزوئلا را به فهرست تحريم‌هاي خود وارد خواهد كرد اما اين كار ماه ژوئن نهايي و رسمي خواهد شد چرا كه به گفته مسوولان اروپايي، ابتدا بايد امكان سنجي قانوني و راستي‌آزمايي مربوط به اين تحريم‌ها صورت گيرد تا امكان دور زدن اين تدابير يا ناديده گرفتن آنها وجود نداشته باشد. كشورهاي امريكا، آلمان، انگليس، اسپانيا، كانادا، هلند و سازمان كشورهاي قاره امريكا به دليل فقدان تضمين‌هاي لازم و عدم حضور رهبران مخالف دولت در اين انتخابات كه اغلب آنها بازداشت يا رد صلاحيت شده‌اند، نتايج انتخابات را به رسميت نمي‌شناسند. كانادا حتي تحريم 14 تن از مقامات دولتي دست‌اندركار در برگزاري انتخابات رياست‌جمهوري ونزوئلا را صادر كرده است. محدوديت‌هاي اعمال شده شامل مسدود شدن حساب‌هاي بانكي اين افراد و ممنوعيت اشخاص ثالث در انجام مبادلات بانكي با آنهاست. حملات تند مقامات امريكا عليه ونزوئلا نيز همچنان ادامه دارد. مايك پنس معاون رييس‌جمهور امريكا اين انتخابات را نمايشي و متقلبانه خواند و خواستار برگزاري مجدد انتخابات رياست‌جمهوري شفاف و آزاد در اين كشور شد. اخراج ديپلمات‌هاي دو كشور از خاك يكديگر فضاي سياسي را ملتهب‌تر كرد. به اعتقاد وزير خارجه ونزوئلا، تنها هدف امريكا اين است كه شما را وادار كند آن كاري كه خودش مي‌خواهد، انجام دهيد. همين اتفاق درباره ايران و ساير كشورهاي آسيايي و آفريقايي هم رخ داده است. اين مساله به ونزوئلا و اقتصادش آسيب مي‌زند. تهيه دارو و مواد غذايي دشوار است. گرفتن پول فروش نفت‌مان دشوار است. سخت است كه بفهميم چه زماني پول نفت‌مان را مي‌گيريم، چون بانك‌ها مايل نيستند با دولت و شركت‌هاي ونزوئلايي همكاري كنند. به ادعاي ونزوئلا تحريم‌ها عصبانيت امريكا را از ناتوان ماندن در جلوگيري از برگزاري انتخابات رياست‌جمهوري را نشان مي‌دهد و دولت اين كشور مي‌خواهد ملت ونزوئلا را به خاطر حضور گسترده در پاي صندوق‌هاي راي تنبيه كند. تحريم‌هاي امريكا عليه ونزوئلا مغاير قوانين بين‌الملل و منشور سازمان ملل است و دليل اين كار امريكا خشم از نتايج انتخابات رياست‌جمهوري و حضور مردم در پاي صندوق‌هاي راي است. مادورو بي‌شك در بخش‌هاي سياسي و اقتصادي آينده دشواري پيش رو خواهد داشت. تلاش براي ايجاد وحدت ملي، تقويت شفافيت و كاستن از فساد، مبارزه با نابرابري‌ها، احياي استقلال و حق حاكميت كشور و تدوين يك ساختار اقتصادي تركيبي مهم‌ترين آنها خواهد بود.