كتابت قرآن، ميراث جاودان
قرآن بنابر وعده الهي، از دستبردهاي تاريخي مبراست (انا له لحافظون) اما در طول تاريخ اسلام بارها شائبه تحريف قرآن مطرح شده است و امروز تنها به واسطه تلاش‌هاي علمي نسخه‌شناسان و كشف نسخه‌هايي از سده‌هاي آغازين اسلام، مي‌توان اثبات كرد كه در قرآن كلمه‌اي تغيير نكرده است و فقط رسم‌الخط بوده است كه در بستر زمان تغييراتي به خود ديده است. بنابراين قرآن‌هاي خطي هم از حيث تاريخ كتابت و اثبات اصالت قرآن و هم در بررسي علوم قرآني حائز اهميت‌‌اند. گنجينه نسخ خطي قرآني كتابخانه ملي ايران، پژوهشگران بسياري را از سراسر دنيا با انگيزه‌هاي ديني، پژوهشي و هنري به اينجا كشيده است. در اين گنجينه آثار فاخري وجود دارند، براي مثال قرآن هشت ضلعي كه در سال گذشته به مجموعه كتابخانه ملي اضافه شد، به مانند يك تابلوي هنري است و در دوران فترت ميان استيلاي مغول تا آغاز حكومت صفوي (رمضان 784 ق.) توسط يكي از حافظين قرآن نگاشته شده است؛ اين قرآن قديمي‌ترين قرآن هشت ضلعي تا بدين حد كوچك در دنياست كه قطر آن تنها 3/2 سانتي‌متر است و با اين وجود به نقوش مرصّع و مذّهب آراسته شده و آيات در آن به خوبي از يكديگر متمايز‌ند. كوچكي و زيبايي هنري اين اثر، با وجود دشواري‌هاي بسيار در صنع آن، گوياي عشق وافر كاتب به كلام الهي است. در گذشته نيز نسخه‌هاي بسيار منحصر به فردي در كتابخانه ملي خريداري شده است؛ قرآن قزويني يكي از بارزترين اين نسخه‌هاست. اين قرآن كه در دوران قاجار (1219ق) نگاشته شده، برجستگي خاصي از حيث كتابت و صفحه آرايي دارد و تنها قرآن دنياست كه به تعداد هر دو صفحه يك طرح تذهيب متفاوت در آن خلق شده است و بدين سبب يك اثر برجسته هنري به شمار مي‌رود. سازمان اسناد و كتابخانه ملي در حال حاضر، چاپ نسخه‌اي از اين قرآن را در دستور كار دارد و كمك يكي از علاقه‌مندان به ميراث ايراني- اسلامي و از برجسته‌ترين كلكسيونرهاي نسخ خطي ايراني، به زودي در آلمان به چاپ خواهد رسيد. قديمي‌ترين قرآن‌هاي مجموعه خطي كتابخانه ملي، چندين برگ قرآن به خط كوفي است كه در قرن سوم روي پوست نگاشته شده و اهميت ديني آنها به دليل قدمت‌شان براي قرآن‌پژوهان بسيار زياد است. سازمان اسناد و كتابخانه ملي ايران در سال‌هاي اخير توجه ويژه‌اي به گردآوري انواع نسخ و به ويژه نسخ قرآن و تفسير با توجه به استانداردهاي حرفه‌اي مرمت و نگهداري داشته است و ان‌شاء‌الله به زودي قرآن‌هاي منحصر به فرد و كم‌نظير ديگري را نيز خريداري خواهد كرد. اميدواريم اين اقدامات مورد توجه پژوهشگران و قرآن‌پژوهان داخلي و خارجي قرار گرفته، تا ارزش اين سرمايه‌هاي ديني و ملي دو چندان شود.