هوشنگ مرادي‌كرماني:
بهرنگي باعث مطرح شدن من در تركيه شد
علي پاكزاد
روز گذشته سالروز تولد صمد بهرنگي بود. صمد بهرنگي اگر بود هفتادو نه ساله مي‌شد، نويسنده‌اي كه با خلق «ماهي سياه كوچولو» در ارتقاي سطح ادبيات كودك و نوجوان ايران سهم بسزايي داشت. به همين مناسبت به سراغ هوشنگ مرادي كرماني رفتيم تا چند كلامي با او هم صحبت شويم و درباره صمد بهرنگي از او بشنويم. مرادي كرماني معتقد است كه درصد زيادي از شهرت خود را در تركيه مديون صمد بهرنگي است. او اعتقاد دارد كه بهرنگي در نوشته‌هايش به كودكان آسيب‌پذير و فقير جامعه بيشتر توجه داشت.
هوشنگ مرادي‌كرماني، نويسنده مطرح حوزه ادبيات با اشاره به سالروز تولد صمد بهرنگي به اعتمادآنلاين گفت: «براي هر حوزه‌اي يك قله وجود دارد، كه مي‌توان در حوزه نويسندگي كودك و نوجوان به قله‌اي مثل صمد بهرنگي اشاره كرد. تاثير بهرنگي بي‌بديل بود. صمد بهرنگي يك جريان آب در مسير رودخانه بود. او در طول اين مسير با مسائل مختلفي روبه‌رو شد كه هيچكدام از آنها رويش تاثيرگذار نبود و او را از مسير خارج نكرد.»
مرادي‌كرماني ادامه داد: «در همه حوزه‌ها از سينما و تئاتر گرفته تا حوزه‌هاي ديگر افراد زيادي حضور دارند، اما كساني كه در اين راه باقي مي‌مانند و ثابت‌قدم هستند كم هستند. نمونه آنها فردي مانند صمد بهرنگي يا عباس كيارستمي است. بهرنگي كسي بود كه به ادبيات كودك‌و‌نوجوان اهميت ويژه‌اي مي‌داد. البته او معتقد بود كه بايد ادبيات كودك‌و‌نوجوان در خدمت قشر فقير و آسيب‌پذير جامعه قرار بگيرد. او به بچه‌هايي كه در پنبه بزرگ مي‌شدند و از قشر مرفه بودند اعتقادي نداشت. توجه بهرنگي بيشتر به نقاط دوردست كشور و بچه‌هايي بود كه در روستاها و نقاط محروم زندگي مي‌كردند.»
خالق «قصه‌هاي مجيد» با اشاره به فعاليت‌هاي صمد بهرنگي گفت: «مي‌دانم و به ياد دارم كه بهرنگي كوله‌اي پر از كتاب با خود به روستاها مي‌برد و با رنج فراوان آن كتاب‌ها را بين بچه‌ها و مدارس مختلف پخش مي‌كرد. قطعا افرادي مانند عباس يميني‌شريف يا خانم وزيري و خود صمد بهرنگي از پايه‌گذاران حوزه كتاب كودك بودند. البته گاهي مي‌ديديم كه صمد بهرنگي با تلخي و قضاوت درباره ديگران صحبت مي‌كرد. پروين دولت‌آبادي از آن كساني بود كه از نقد‌هاي صمدبهرنگي بي‌نصيب نبود و همواره در تيررس تندي‌هاي بهرنگي قرار مي‌گرفت.»
مرادي‌كرماني درباره عباس يميني‌شريف گفت: «يكي از آن داستان‌هايي كه در حوزه كتاب بيش از همه مورد توجه بود و تاثير خود را نيز در اين حوزه نشان داد، داستان‌هاي «آهاي آهاي اي بچه‌جان در كوچه‌ها سنگ نپران» اثر عباس يميني‌شريف بود كه در آن دوران فوق‌العاده بود و تاثير زيادي گذاشت.»
مرادي‌كرماني درباره جريان ادبي ايران گفت: «همواره در طول اين سال‌ها سعي كرده‌ام كه به گروه، دسته يا نگرش سياسي توجه نكنم. من همه را دوست دارم. براي من صمد بهرنگي با صادق هدايت يا جمالزاده و ديگران فرقي ندارد. اينها نسلي هستند كه به يك اندازه در ادبيات و داستان‌نويسي كشور تاثيرگذار بوده‌اند. هركدام به نوعي به ادبيات داستاني خدمت كرده‌اند. خدمت بهرنگي به كودكان اعماق و فرودست قابل توجه بود. او با رنگ داستاني سياه بر ادبيات كودك و نوجوان تاثير گذاشت. اعتقاد دارم كه ما به همه اين طيف‌ها نياز داريم. هر چيزي كه در كشور و در حوزه ادبيات ارايه مي‌دهيم بايد براي همه باشد. براي مثال «قصه‌هاي مجيد» براي همه بود و نه يك قشر خاص.»
داستان‌نويس مطرح كشورمان درباره خط فكري صمد بهرنگي گفت: «چپ‌نويسي بهرنگي و سوسياليست بودن او نقطه پررنگي در زندگي‌اش بود. البته نگرش و عقيده او قابل‌احترام بود. بهرنگي شعبه مهمي از ادبيات كودك و نوجوان بود. قهرمان داستان‌هاي او ناشناخته‌شده‌ترين افراد يك جامعه بودند. البته بهرنگي را يك ملي‌گرا هم مي‌دانم. شايد تنها نويسنده حوزه كتاب و كودك بود كه عكسش در يك راهپيمايي عظيم برافراشته شد و همگان تصويري از او ديدند. بهرنگي در بسياري از كشورهاي خارجي مطرح است.»
كرماني در انتها اضافه كرد: «البته من همه بچه‌هاي ايران را دوست دارم. براي من زعفرانيه، الهيه يا شوش و سيستان و بلوچستان فرقي ندارد. مايلم كه تمامي كودكان ايران‌زمين كتاب‌هاي من را بخوانند. هر موقع كه به تركيه مي‌روم كلي از بهرنگي صحبت مي‌كنند. مي‌توانم بگويم كه صمد بهرنگي باعث مطرح شدن من در تركيه شد.»