گفت‌وگو از مقياس محلي تا ملي
سيامك زندرضوي
گفت‌وگوي ملي و رسيدن به سياست‌هايي كه همه بر آن توافق دارند ضروري‌ترين كار جامعه ايران در شرايط فعلي است. از دل اين گفت‌وگوهاي فراگير راه‌حل‌هايي براي حفظ منافع ملي برگزيده مي‌شود كه افكار عمومي احساس مي‌كنند در طراحي آنها سهيم بوده‌اند. در چنين شرايطي است كه جامعه احساس همگرايي مي‌كند و درست مثل روزهاي نخست بعد از انقلاب آمادگي دارد با تعامل و برنامه‌ريزي پيش برود. در واقع يكي از آرمان‌هاي انقلاب اسلامي در سال 57 اين بود كه همه مردم و اقشار جامعه احساس كنند صداي‌شان در سطوح سياستگذاري شنيده مي‌شود. بر اين اساس، همه مسائل اجتماعي در جامعه بايد به موضوع گفت‌وگوهاي عمومي در مقياس وسيع تبديل شوند و هيچ در بسته‌اي براي گفت‌وگو ايجاد نشود. ما اكنون چهار دهه بعد از انقلاب در وضعيتي قرار داريم كه بايد به تحقق همان آرمان اهتمام بورزيم و ساز و كارهايش را فراهم كنيم. آن چيزي كه مي‌تواند جامعه را از هر بن‌بستي خارج كند فراهم كردن زمينه گفت‌وگوهاي عمومي در سطح وسيع از مقياس محلي تا مقياس ملي است. شكل‌گيري چنين فضايي نيازمند اقداماتي از طرف نظام تصميم‌گيري در كشور است. كنار رفتن نگاه امنيتي يكي از لوازم گفت‌وگوي موثر است. در دانشگاه و خارج دانشگاه همه بايد بتوانند حرف بزنند و اطمينان داشته باشند بعد از حرف زدن دچار محدوديت نمي‌شوند. تاسيس تشكل‌هاي مردمي غيردولتي كه دولت ساخته هم نباشند، بايد تسهيل شود و همه شهروندان و صنوف بتوانند تشكل درست كنند. متاسفانه قانون تاسيس سازمان‌هاي مردم نهاد نتوانسته متضمن تحقق اين شرايط براي همگان شود. همه بايد بتوانند از حق تشكل‌يابي استفاده كنند و طبيعتا اگر عمل مجرمانه‌اي انجام دهند دستگاه‌هاي ديگر مي‌توانند ورود كنند اما بدبيني قبلي در اين باره اعتماد عمومي را خدشه‌دار مي‌كند. يكي از مختصات گفت‌وگوي فراگير در كشور اين است كه گفتوگوها در تمام سطوح و درباره همه موضوعات روز كشور بتواند شكل بگيرد. يعني حوزه‌هاي سياسي اجتماعي اقتصادي و... را در برگيرد و براي موضوعات گفتوگوها محدوديت قائل نباشيم. در اين صورت است كه مي‌توان به تحقق گفت‌وگوي فراگير براي رسيدن به راه‌حل‌هاي مشترك درباره مشكلات اميدوار باشيم. تحقق اين فضا مي‌تواند مهم‌ترين و ضروري‌ترين انتظار در شرايط كنوني باشد.
جامعه‌شناس