اثر ارزي بر فرصت هاي مطالعاتي
حسن صالحي
طبق تصميم اخير دولت و بانك مركزي، متقاضيان ارز بايد نياز خود را از صرافي‌ها و با قيمت شناور تهيه كنند روالي كه به نظر مي‌رسد اگر چه به مذاق تجار و بازرگانان خوش مي‌آيد اما براي گروهي كه ارز را نه براي مصارف تجاري - بازرگاني كه در جهت فرصت‌هاي مطالعاتي يا درمان استفاده مي‌كنند گران تمام شود . تصميم اخير بانك مركزي اگر چه توانست بازار را در روزهاي نخست اجراي خود مديريت كرده و قيمت‌ها را بشكند اما در نهايت با توجه به محدوديت‌هاي استفاده ارز براي دانشجويان، بعيد است كه فردي بتواند با اين شرايط از فرصت مطالعاتي استفاده كند. هر چند كه اين سوال همچنان باقي است كه چرا بايد اين تصميم‌گيري‌هاي لحظه‌اي عطف بماسبق شود؟ چرا كه اگر اساتيد مي‌دانستند شرايط اينگونه خواهد شد به هيچ‌وجه مبالغ هنگفتي را صرف گرفتن ويزا نمي‌كردند. هر چند كه به نظر مي‌رسد دولت براي كمك به اين بخش راهكارهايي همچون پرداخت ارز فرصت مطالعاتي به شيوه قبل و يا محاسبه شيوه جديد پرداخت براي متقاضيان سال آينده تحصيلي مي‌تواند برخي از مشكلات فعلي را رفع كند؛ همراهي كه با در نظر گرفتن توجه خاص دولت به مباحث علمي و لزوم افزايش بار علمي كشور مي‌تواند دغدغه جمعي از اساتيد دانشگاه را رفع كند. تحريم‌هاي ظالمانه امريكا باعث محدود شدن انجام پژوهش‌هاي اساسي در دانشگاه‌ها شده است. در حال حاضر بهاي مواد شيميايي مورد لزوم چندين برابر سال گذشته شده است. به دليل تحريم و نبود بودجه كافي، خريد دستگاه‌هاي دقيق مورد نياز با چندين برابر قيمت نسبت به سال گذشته امكان‌پذير نيست. اميد اساتيد به انجام فرصت مطالعاتي تنها روزنه‌اي بود براي ايجاد ارتباط با دانشگاه‌هاي خارجي. آن هم با پرداخت تمام هزينه‌هاي پژوهش توسط دانشگاه‌هاي مقصد خارج از كشور. دانشگاه‌هاي مبدأ تنها كمك هزينه ارزي سفر و اسكان و خورد و خوراك را تامين مي‌كردند. هزينه‌هاي دستگاه‌ها و مواد شيميايي به‌طور معمول بسيار بيشتر از كمك‌هزينه پرداختي توسط دانشگاه‌هاي مبدأ است. يعني در شرايط فعلي اعزام اساتيد به فرصت مطالعاتي خارج از كشور بسيار باصرفه‌تر از سفارش دستگاه‌ها و مواد شيميايي در داخل كشور است. آن هم در شرايطي كه بيشتر دستگاه‌ها و مواد شيميايي سفارش داده شده از كيفيت مطلوبي برخوردار نبوده و در بيشتر مواقع تقلبي هستند.