ژاك اوديار:
هرگز نياز به كار در امريكا نداشته‌ام
اريك كوهن/ ترجمه: بهار سرلك
ژاك اوديار، كارگردان فرانسوي يكي از تحسين‌شده‌ترين فيلمسازان سينماي اين كشور است كه با ساخت فيلم‌هاي جسارت‌آميزي كه مسائل روز اجتماعي در آنها پررنگ است، به واكاوي بنيان اخلاقي هويت فرانسوي مي‌پردازد. امسال صداي متمايز اوديار فرم جديدي به خود گرفته است چراكه اين كارگردان با فيلم «برادران سيسترز» نخستين تجربه فيلمسازي به زبان انگليسي را پشت سر مي‌گذارد. اين فيلم وسترن كه داستانش در ايالت اورگن امريكا روي مي‌دهد و خواكين فونيكس و جان سي. رايلي از بازيگران آن هستند، 21 سپتامبر (30 شهريور) روي پرده سينماهاي امريكا مي‌رود. از طرفي نيويوركي‌ها به زودي در رويدادي هنري كه در موزه هنرهاي معاصر اين شهر برپا مي‌شود و نگاهي به حرفه اين كارگردان از ابتدا تا به امروز دارد، فرصتي براي كشف گستره كارنامه فيلمسازي اوديار به دست مي‌آورند.
اوديار در مصاحبه‌اي اختصاصي با وب‌سايت فيلم «ايندي‌واير» برخلاف بسياري از مولفان اروپايي، گفته است موفقيتش در فرانسه محرك او براي ساخت فيلمي انگليسي‌زبان نبوده است. در حالي كه فيلم‌هايي مانند «پيامبر» و «ديپان» كه برنده نخل طلاي شصت‌وهشتمين جشنواره كن شد؛ دستاوردهاي اين كارگردان را بين‌المللي كرد اما خودش مي‌گويد: «هرگز احساس نياز به كار در امريكا نكرده‌ام. اما مدتي طولاني است كه مي‌خواهم با بازيگران زن و مرد امريكايي كار كنم.» اين فرصت وقتي دست داد كه رايلي از طريق همسرش به اوديار و تهيه‌كننده هميشگي او، آليسون ديكي، نزديك شد تا پيشنهاد اقتباس رمان «برادران سيسترز» نوشته پاتريك دوويت را به او بدهد. اوديار مي‌گويد: «آنها اين فرصت را براي من فراهم كردند و من پذيرفتم.» هر چند او تاكيد مي‌كند كه «برادران سيسترز» تنها اثري نيست كه او را از زبان مادري‌اش دور مي‌كند چراكه داستان «ديپان» نيز از خانواده پناهنده قوم تاميل حكايت مي‌كرد كه سعي در امرار معاش در پاريس داشتند و اغلب ديالوگ‌ها به زبان تاميلي بود. اوديار مي‌گويد: «بايد به كار با بازيگران زن و مرد فرانسوي عادت كنم و به زبان خودم برگردم.» اوديار هرگز فيلمسازي تجاري نبوده است اما تحسين‌هاي منتقدان از آثار او حمايت قابل‌توجهي را از سوي اين صنعت به او ارزاني داشته است. او مي‌گويد: «در فرانسه من از آزادي‌هاي بسياري برخوردارم. فيلم‌هايم در گيشه خيلي موفق نيستند اما مورد تمجيد و تحسين قرار مي‌گيرند و شناخته‌شده‌اند. تهيه‌كننده‌ها راضي هستند و مادامي كه بودجه ساخت‌شان گران نشود، به ساخت اين فيلم‌ها افتخار مي‌كنند.» فارغ از بازخوردي كه آثار اوديار در گيشه دارند، ساخته‌هاي او اغلب اوقات مقدمه‌اي بر شكل‌گيري مبحثي اجتماعي مي‌شوند چراكه بر مسائل نظام‌مندي مانند نژاد و طبقه متمركز هستند. هم در فيلم «ضربان قلبم متوقف شده است» و هم در درام «پيامبر» كه داستانش در زندان مي‌گذرد، مردان جوان برخلاف اينكه علايقي مشخص دارند اما تحت فشار قرار مي‌گيرند و به جرم و جنايت روي مي‌آورند. هرچند اوديار مي‌گويد: «من شبيه به مستندسازي كه مستندات را جمع مي‌كند، نيستم بلكه ابتدا اطلاعات مي‌دهم و سپس تقبيح مي‌كنم.» او مجذوب محتوايي است كه پتانسيل سينمايي قدرتمندي دارند. او مي‌گويد هدفش در هر پروژه پيدا كردن «يك يا دو تصوير به يادماندني است كه همه‌چيز را در خود خلاصه كند.» اين ميل طي گذشت زمان بسط و توسعه پيدا كرده است.
اوديار مي‌گويد: «آرزوهاي من در كنار درك هدف سينما و چگونگي استفاده از آن رشد كردند. جهان با همه پيچيدگي‌اش در حال پيشروي است بنابراين بايد يك نفر روايت و فرم‌هاي زيبايي‌شناختي را دريابد و حركت دنيا را ساده و آموزشي كند و آن را به شيوه‌اي منحصربه‌فرد انتقال دهد.»
IndieWire