اهميت منافع مشترك
مهدي تقوي
اقتصادهاي نوظهور به اقتصادهايي اطلاق ميشود كه در حال بهرهگيري از ظرفيتهاي بيشتر توليدي و سرمايهگذاري خود هستند و سعي ميكنند، سطح رفاه زندگي مردم كشورشان را بالا ببرند. يكي از كشورهايي كه پسوند اقتصاد نوظهور را به دوش ميكشد، كشور همسايه، تركيه است كه نه تنها هممرز ايران است كه شريك مهم تجاري ايران نيز محسوب ميشود. يكي از دلايلي كه تركيه براي ايران جذاب است، مرز مشترك و البته تحريمهاي اقتصادي است كه بر دو كشور اعمال شده است.
كشورهايي كه مرز مشترك دارند، به راحتي ميتوانند هزينههاي حمل و نقل كالاها را كاهش دهند. به بيان بهتر هممرز بودن مزيتي است كه كشورها را راغب به بالا بردن سطح معاملات تجاري ميكند. تا زماني كه تركيه و ايران به مراودات تجاري خود ادامه دهند، هزينههاي گمركي، تعرفهاي و هر مانع مالي ديگري بر سر راه تجارت دو كشور كم و كمتر ميشود. اهميت اين موضوع زماني مشخص ميشود كه بدانيم تعدادي از اين كشورها براي كاهش هزينههايشان دست به اقدامات جديد زدند. براي مثال اتحاديه اروپا كه متشكل از چند كشور هممرز و همسايه است، براي بهبود روابط تجاري و كاهش هزينههاي گزاف حملونقلي به تشكيل اتحاديهاي واحد اقدام كردند. تعرفههاي گمركي و روند تجاري بين كشورهاي عضو، بر اساس قراردادهاي فيمابين تنظيم ميشود و تا جايي كه امكان دارد، از ايجاد هزينههاي اضافي ميكاهند.با توجه به شرايط خوبي كه ايران و تركيه دارند (هممرز بودن و رغبت براي بالا بردن سطح معاملات تجاري) ميتوان تا حد زيادي از هزينههاي حمل و نقلي كاست حتي از طريق تركيه با ساير كشورهاي اروپايي در ارتباط بود و برخي از كالاهايي را كه تركيه فناوري توليدش را ندارد، از كشورهايي كه با تركيه مراوده دارند، وارد كرده و تركيه را به نوعي واسطه تجاري با ساير كشورها كنيم. كاهش هزينهها فقط مختص به واردات نيست بلكه در صادرات نيز قابل مشاهده خواهد بود.به همين منظور در مراوده ايران و تركيه ميتوانيم مانند اعضاي اتحاديه اروپا با اقدامات جديد انتفاع بيشتري را رقم بزنيم و با تمركز بر كاهش هزينههاي حمل و نقلي و تعرفهها درآمدزايي بيشتري براي دوطرف فراهم كنيم. ناگفته پيداست كه كاهش هزينههاي حمل و نقل گام موثري براي ارتقاي همكاريهاي تجاري بين دو كشور خواهد بود.
اقتصاددان