قرباني جديد رسانه‌ها
محمود فاضلي
ناپديد شدن يك روزنامه‌نگار عربستان در كنسولگري اين كشور در استانبول بار ديگر توجه جهانيان را به سرنوشت مبهم يكي ديگر از كاركنان رسانه‌ها جلب كرد. طبق آمارهاي بين‌المللي هر هفته يك روزنامه‌نگار در جهان كشته مي‌شود. مهم نيست اين خبرنگار در كجاي جهان به اين سرنوشت دچار شده باشد، مهم اين است كه سرنوشت آنها با سياست داخلي و بين‌المللي و تلاش آنها براي افشاي حقايق رقم خورده است. ناپديد شدن خاشقجي نويسنده و روزنامه‌نگار عربستاني بي‌شك آخرين نمونه آن نيز نخواهد بود. خانم مارينوا خبرنگار بلغارستان اخيرا در اين كشور به طرز مشكوكي به قتل رسيد. علت قتل هنوز مشخص نيست اما ظاهرا اين خبرنگار يك برنامه تلويزيوني در تاريخ 30 سپتامبر تحت عنوان «رديابي» كه به سياستمداران و تاجران اين كشور مربوط بوده است، ارايه داده است. وي در تحقيقاتي از اتهام فساد در بودجه اتحاديه اروپا پرده برداشته و در اين رسوايي پاي بسياري از سياستمداران و تجار به ميان كشيده شده بود.ظرف مدت يك سال اين سومين خبرنگاري است كه در كشورهاي عضو اتحاديه اروپا كشته مي‌شود. اكتبر گذشته «دافته كاروانا گاليزيا» خبرنگار مالت در پي انفجار خودروي شخصي‌اش به قتل رسيد. كشته شدن «يان كوكياك» خبرنگار اسلواك در ماه فوريه گذشته نيز مورد ديگري از قتل خبرنگاران در اروپا بود. همچنين كشته شدن مستندساز برجسته روس كه يكي از منتقدان جدي «پوتين» رييس‌جمهور روسيه بود به همراه يك فيلمبردار و يك خبرنگار كه مشغول تحقيق و بررسي و ساخت يك اثر مستند بودند، در كشور آفريقاي مركزي به دست افرادي ناشناس را بايد به اين فهرست اضافه كرد. گفته مي‌شود، اين سه خبرنگار و فيلمساز مشغول ساخت مستندي درباره گروه «واگنر»، يك شركت نظامي خصوصي روس بوده‌اند.
اعمال فشار عليه خبرنگاران آسان‌تر و رايج‌تر از هميشه و به يكي از بزرگ‌ترين تهديدات عليه آزادي مطبوعات تبديل شده است. نه فقط دولت‌هايي مانند چين، روسيه، هند، تركيه، ويتنام، ميانمار و الجزاير چنين اقداماتي داشته‌اند، بلكه در كشورهاي دموكراتيك هم برخي گروه‌ها يا تشكلات سياسي به تهديد و ارعاب خود عليه رسانه‌ها ادامه مي‌دهند. تقريبا در همه موارد، هدف اصلي ساكت كردن خبرنگاران است. اصحاب رسانه‌هايي كه موضوعات حساس را پيگيري مي‌كنند بيشتر مورد هدف و حمله قرار گرفته‌اند.
ناپديد شدن خاشقجي روزنامه‌نگار منتقد آل‌سعود و از اعضاي انجمن رسانه‌هاي ترك- عرب توسط ماموران سرويس امنيتي عربستان آخرين نمونه از فشار بر يك روزنامه‌نگار منتقد است. وي در مقالاتي كه در روزنامه واشنگتن‌پست مي‌نوشت از جنگ عربستان در يمن، بحران اقتصادي عربستان با كانادا و دستگيري مدافعان حقوق زنان انتقاد كرده بود. اين اقدام قطعا بدون اطلاع و حكم وليعهد رياض صورت نگرفته است. وليعهد خط‌مشي كشور را از بيخ و بن، چه در سياست داخلي و چه خارجي دگرگون كرده است. بن‌سلمان در تلاش است روابطش را با كشورهاي دوست و بخصوص متحدين در منطقه به حداكثر برساند و خطرات نظامي، مالي و سياسي را به جان بخرد تا در منطقه ناچار به عقب‌نشيني نشود. او كه يك‌بار به وزير خارجه وقت آلمان گفته بود، پيروزي بر شورشيان تنها كار چند هفته‌اي است! حالا سه سال و نيم است كه درگير اين جنگ است و غرش موشك‌هاي يمني را در شهرهاي عربستان احساس مي‌كند. او همچنان هر مقاومتي را سركوب مي‌كند. بن‌سلمان در نوامبر 2017 ده‌ها شاهزاده و بازرگان بانفوذ را در هتل مجللي در رياض بازداشت كرد تا آنها را مجبور كند، ثروت خود را براي اجراي پروژه‌هاي بزرگ در اختيار وي قرار دهند. از ماه سپتامبر بيش از يك هزار نفر از اقتصاددانان، ليبرال‌ها، اسلام‌گرايان و فعالان به دليل ابراز عقايد انتقادآميز عليه حكومت پادشاهي سعودي به زندان افتاده‌اند.