احتمال درگيري در مرز سوريه و عراق بيشتر مي‌شود
آبستن تنش تازه
نيروهاي شبه‌نظامي شيعه در اين سوي مرز عراق هستند و نيروهاي ائتلافي تحت فرمان ايالات متحده نيز در آن سوي مرز در سوريه فعاليت مي‌كنند. حتي اگر هر دو طرف تلاش خود را براي ممانعت از بروز خشونت و درگيري به كار بگيرند، باز هم تمركز نيروها در آن نقطه با خطر جنگ همراه است. قاسم مصلح فرمانده نيروهاي شبه‌نظامي شيعه عراق از منطقه كوهستاني كه تحت محافظت قرار دارد، مي‌تواند محل مخفيگاه‌هاي داعش را در مرز سوريه شناسايي كند. اما غير از نيروهاي داعش، او محتاطانه جنگنده‌هاي امريكايي را كه به سرعت در حركت هستند، زير نظر گرفته است. او گفت: «امريكايي‌ها جاسوسي ما را مي‌كنند، اما ما مي‌توانيم از مرزها محافظت كنيم. ما با هر كسي كه قصد دست درازي به عراق و حرم‌هاي مقدس در آن را داشته باشد، مبارزه مي‌كنيم.» نيروهاي عمليات بسيج مردمي تحت فرمان مصلح گروهي متشكل از عمدتا جنگجويان شيعه هستند. اين نيروها كه به‌طور فزاينده در مناطق مرزي بين عراق و سوريه مستقر مي‌شوند، نگران بازگشت صدها داعشي به اين كشور هستند. اين استقرار عملا كنترل اين نيروها را بر راسته مرزي افزايش مي‌دهد و اين در حالي است كه رهبران اين نيروها ايفاي نقش رسمي و دايمي براي ايجاد امنيت در مناطق مرزي را خواستار هستند. اما اكنون كه حدود يك سال از اعلام پيروزي بغداد در برابر داعش مي‌گذرد و شمار جنگجويان سني افراطي به شدت كاهش يافته، نيروهاي بسيج مردمي ايالات متحده را تهديد بزرگ‌تري در منطقه مي‌دانند.
كاخ سفيد ادعا كرده است كه حضور نظامي آن در منطقه بيشتر به مقابله با ايران مربوط مي‌شود و نه مبارزه با داعش. جنگ در برابر دشمن مشترك رو به پايان است و واشنگتن و تهران در اين منطقه خاص يكديگر را زير نظر گرفته‌اند و اين مساله خطر بروز خشونت‌هاي جديد را افزايش داده است. گروه‌هايي كه در داخل سوريه در حال جنگ هستند از جمله گروه‌هاي تحت حمايت ايران، اخيرا در اطراف شهر القائم متمركز شده‌اند. اين شهر كه آخرين پايگاه داعشي‌ها در عراق به شمار مي‌رفت، در نوامبر 2017 بازپس گرفته شد. نيروهاي عمليات مردمي رفت و آمدها به بيرون و داخل اين شهر در نزديكي مرز سوريه را كنترل مي‌كنند. به گفته ابوسيف تميمي يكي از فرماندهان اين نيروها، آنها اكنون محدوده اين وسعت 240 كيلومتر را در نوار مرزي تحت كنترل دارند. مصلح در القائم گفت: «آماده‌ايم كه مسووليت برقراري امنيت را بر عهده بگيريم. ما اين منطقه را آزاد كرديم و نيازي هم به كمك امريكايي‌ها نداشتيم.» اما فرماندهان معتقدند كه نيروي هوايي ايالات متحده نيز نقش مهمي در شكست داعش داشته است. ايالات متحده هنوز پايگاه‌هاي خود را در منطقه حفظ كرده است.
موقعيت غرب وحشي
در جنوب شهر نشانه‌هايي از افزايش كنترل نيروهاي بسيج مردمي و شلوغ شدن ميدان جنگ ديده مي‌شود. مرزبانان هميشگي ناپديد شده‌اند و شبه‌نظاميان شيعه تنها نيروهاي مستقر در منطقه هستند. در آن سوي مرز در سوريه، نيروهاي ائتلافي تحت فرمان امريكا از نيروهاي تحت رهبري كردها كه مناطق واقع در شرق فرات را تحت كنترل دارند، حمايت مي‌كنند. امريكا در عراق هم از نيروهاي ارتش اين كشور حمايت مي‌كند. در آن سوي فرات، نيروهاي ارتش سوريه كه تحت حمايت ايران، روسيه و نيروهاي بسيج مردمي هستند با شبه‌نظاميان در جنگند. تنش‌ها در ماه ژوئن و پس از آن افزايش يافت كه نيروهاي بسيج مردمي ايالات متحده را در پي كشته شدن 22 نفر از نيروهاي خود در جريان يك حمله هوايي در نزديك مرز متهم و به اقدامي تلافي‌جويانه تهديد كرد. ائتلاف تحت فرمان امريكا نقش داشتن در اين حمله را رد كرد. فيليپ اسميت تحليلگر سياست خاور نزديك در موسسه واشنگتن گفت كه حضور گسترده نيروهاي نظامي با مخاطره بروز درگيري همراه است و اگر حتي دو طرف حقيقتا بخواهند از چنين اتفاقي جلوگيري كنند، باز هم مخاطره وجود دارد. او افزود: «تقريبا همه نيروهاي شبه‌نظامي شيعه در نزديكي القائم مستقر شده‌اند و آنجا به نقطه‌اي سوزان روي نقشه تبديل شده است. خطر همواره وجود دارد و امريكايي‌ها نيروي كافي براي رسيدگي به اين مساله ندارند. ما تنها چند هزار نيرو آنجا داريم و اگر نيروهاي شبه‌نظامي بخواهند مشكلي ايجاد كنند، مي‌توانند. اين يك موقعيت غربي وحشي است.»
مصلح گفته 20 هزار نيرو تحت فرمان او در نزديكي مرز از القائم تا نزديكي اردن مستقر هستند. شمار كلي نيروهاي بسيج مردمي به 150 هزار نفر مي‌رسد. اينكه[ادعاي] ايران به دنبال افزايش نفوذ خود از تهران تا بيروت است. واشنگتن گفته آماده است تا با چنين مساله‌اي مقابله كند. جان بولتون مشاور امنيت ملي كاخ سفيد در ماه سپتامبر گفت: «ما قصد نداريم تا زماني كه نيروهاي ايران خارج از مرزهاي اين كشور هستند، منطقه را ترك كنيم.»
متحدان سياسي قدرتمند
شان رايان سخنگوي ائتلاف تحت فرمان ايالات متحده مي‌گويد كه اين ائتلاف ارتباط برجسته‌اي با نيروهاي امنيتي عراق دارد و ائتلاف همه تصميمات خود را با هماهنگي شركايش در عراق مي‌گيرد. اما اين شركا نيروهاي بسيج مردمي را شامل نمي‌شوند و اين مساله روابط واشنگتن با بغداد را پيچيده مي‌كند. نيروهاي بسيج مردمي متحدان قدرتمند سياسي است كه برخي از آنها در مجلس عراق كرسي دارند و پايان حضور نظامي ايالات متحده در عراق را خواستار شده‌اند.
منبع: رويترز | ترجمه: ديپلماسي ايراني