رييس‌جمهور تايوان از جامعه جهاني براي دفاع از اين جزيره در برابر چين كمك خواست
يا وحدت يا جنگ
شهاب شهسواري
رييس‌جمهور تايوان اظهارات جديد رييس‌جمهور چين در مورد «چين واحد» را تهديد تلقي كرده و از جامعه جهاني خواسته است تا به كمك حكومت اين جزيره خودمختار بيايند. بعد از دهه‌ها اختلاف نظر در مورد حاكميت چين بر جزيره خودمختار تايوان، مساله وحدت سرزميني چين بار ديگر با اظهارات اخير شي جين‌پينگ، رييس‌جمهور چين، مورد توجه قرار گرفته است. به گزارش رويترز روز شنبه تساي اينگ‌ون، رييس‌جمهور تايوان در سخناني به اظهارات اخير رييس‌جمهور چين واكنش نشان داد و از «جامعه جهاني» خواست تا در حفظ دموكراسي در اين جزيره خودمختار به او كمك كنند. خانم تساي به جامعه جهاني هشدار داد اگر در برابر تهديد چين از تايوان حمايت نشود «معلوم نيست بعد از ما نوبت كدام كشور مي‌رسد.» او كه نسبت به سخنراني‌هاي قبلي خود موضع تندتر و واضح‌تري در برابر دولت پكن در پيش گرفته بود، اضافه كرد: «اميدواريم جامعه جهاني اين موضوع را جدي بگيرد و آمادگي اعلام حمايت و كمك به ما را داشته‌باشد.» اظهارات اخير رييس‌جمهوري تايوان در پي آن بيان مي‌شود كه شي جين‌پينگ رييس‌جمهور چين چهارشنبه هفته گذشته در يك سخنراني كم‌سابقه تشكيل «چين واحد» را «اجتناب‌ناپذير» توصيف و تهديد كرد اگر اقدامي جهت استقلال كامل تايوان از چين انجام شود «استفاده از نيروي نظامي حتمي است.»
يك كشور دو نظام
شي جين پينگ در سخنراني روز چهارشنبه خود تاكيد كرده‌بود كه هر مذاكره‌اي ميان پكن و تايپه فقط در صورتي معنا خواهد داشت كه با هدف ايجاد اتحاد انجام شود. وي با تاكيد براي توافق 1992 ميان چين و تايوان كه رييس‌جمهور پيشين تايوان آن را امضا كرده‌بود، از رهبران تايوان خواسته است تا از ايجاد بن‌بست در روابط خودداري كنند. او از برقراري شرايط «يك كشور و دو نظام» در مورد تايوان سخن گفت و با مثال زدن هنگ‌كنگ كه بعد از قيموميت بريتانيا به سرزمين چين بازگشت و در عين تعلق به كشور چين حاكميت مستقلي از پكن دارد، تاكيد كرد اين شرايط براي تايوان هم قابل اجراست. شي‌جين‌پينگ تاكيد كرد كه «وحدت چين غيرقابل اجتناب است» و «در صورت اقدام عملي از سوي تايوان براي استقلال از چين امكان استفاده از نيروي نظامي» وجود دارد. رييس‌جمهور چين روز شنبه در اقدامي ديگر در جمع فرماندهان نظامي اين كشور گفته است كه بايد براي «هر اقدام نظامي كاملا آماده» باشند. رييس‌جمهور تايوان اين اظهارات آقاي شي را «تهديد نظامي» عليه جزيره تايوان توصيف كرده است و ايجاد سيستم «يك كشور دو نظام» براي اداره تايوان را كاملا رد كرد و گفت: «تنها مسير گفت‌وگو ميان پكن و تايپه از طريق گفت‌وگو ميان دو دولت مجزا است.» تساي اينگ‌ون، رييس‌جمهور تايوان از همه جناح‌هاي سياسي تايوان خواسته است تا در برابر تهديد چين در كنار او بايستند. بسياري از منتقدان دولت چين، مثال هنگ‌كنگ را يك نمونه شكست خورده از وضعيت «يك كشور، دو نظام» توصيف مي‌كنند، به نوشته نيويورك تايمز، بسياري از ناظران خارجي و به خصوص در تايوان احساس مي‌كنند كه بر خلاف وعده آزادي سياسي در هنگ‌كنگ، تحت حاكميت شي جين‌پينگ، دولت هنگ‌كنگ در حال دور شدن از دموكراسي است.
به گزارش شينهوا شي جين پينگ، روز شنبه در جمع فرماندهان نظامي ارشد چين گفت: «جهان شاهد دوره‌اي از تحولات مهم است كه در طول يك قرن گذشته بي‌سابقه‌اند، چين فرصتي استراتژيك براي توسعه در اين دوره مهم تاريخي دارد.» وي با اشاره به تهديدهايي كه در اطراف چين از جمله درياي چين جنوبي و همچنين از سوي ايالات متحده امريكا متوجه اين كشور است گفت: «نيروهاي نظامي چين بايد آماده باشند تا در شرايط اضطراري واكنش‌هاي فوري نشان داده و لازم است توانايي‌هاي عمليات مشترك و شيوه‌هاي جديد رزمي را افزايش دهند.
زخم هفتاد ساله
شكاف ميان پكن و تايپه به هفتاد سال پيش و تسلط كمونيست‌هاي بر سرزمين چين بازمي‌گردد؛ زماني كه دولت پيشين تصميم گرفت از سرزمين اصلي به جزيره تايوان عقب‌نشيني كند و دولتي با نام «جمهوري چين» در اين جزيره تاسيس كند. جمهوري چين و جمهوري خلق چين از آن زمان تاكنون هر دو خود را حكومت اصلي چين مي‌دانستند، هر چند كه در طول سال‌هاي اخير، احزاب استقلال‌طلب در تايوان قدرت بيشتري پيدا كرده‌اند؛ احزابي كه به جاي تشكيل «چين واحد» به دنبال تشكيل يك كشور تازه به نام تايوان در كنار چين هستند. سال1979 ايالات متحده امريكا بعد از 30 سال به رسميت شناختن «جمهوري چين» به عنوان حكومت چين، تصميم گرفت روابط خود را با تايپه قطع كند تا امكان ايجاد رابطه با پكن ايجاد شود. حاكمان سابق جمهوري چين، اكنون در قالب حزب كومينتانگ در سياست تايوان حضور دارند و در رقابت‌هاي داخلي سياسي تايوان، جانبدار روابط صميمانه‌تر با پكن و كاهش تنش‌ها هستند. در برابر حزب حاكم دموكراتيك پيشرو، خواهان اعلام استقلال تايوان از چين است. حزب حاكم تحت رهبري خانم تساي ماه نوامبر سال جاري در انتخابات محلي، بخش عمده كرسي‌هاي خود را به كومينتانگ واگذار كرد؛ شكستي كه موقعيت تساي اينگ‌ون در انتخابات سال آينده رياست‌جمهوري را به خطر مي‌اندازد. با وجود رقابت‌هاي شديد داخلي ميان احزاب اصلي تايوان، حزب كومينتانگ بعد از سخنراني شي جين‌پينگ، از رييس‌جمهور تايوان حمايت كرده است.