ابتكار حناچي شهرداران پايتخت را به بهشت كشاند

براي نخستين‌بار اتاق شهردار تهران، ميزبان چهره‌هايي بود كه طي 4 دهه، خودشان چند صباحي مستاجر آن بودند. ميهماني خودماني به دعوت شهردار جديد تهران كه بعد از اقدام ابتكاري‌اش در پيوستن به سه‌شنبه‌هاي بدون خودرو، در يك روز سه‌شنبه و پس از طي كردن مسير خانه تا محل كار با دوچرخه به دفتركار خود رفته بود و در يك اقدام ابتكاري ديگر، در جمع همكاران پيشكسوت خود حاضر شده بود؛ همكاراني كه به دعوت وي و براي هم‌انديشي در خصوص وضعيت تهران و بررسي مشكلات آن، دور هم جمع شده بودند. محمد توسلي، سيد كمال‌الدين نيك‌روش، غلامحسين دلجو، محمدنبي حبيبي، سيدمرتضي طباطبايي، مرتضي الويري، محمدعلي نجفي و محمدعلي افشاني، 9 شهرداري بودند كه از ميان 14 شهردار بعد از انقلاب، دعوت پيروز حناچي، شهردار تهران را لبيك گفته و در اين جلسه حضور پيدا كرده بودند. با اين وجود اين جلسه 5 غايب هم داشت كه يكي از آنها يعني محمدكاظم سيفيان، يعني چهارمين شهردار تهران در سال 95 فوت كرده بود و 4 شهردار ديگر يعني احمدي‌نژاد، قاليباف، ملك‌مدني و كرباسچي نيز به هر دليل، حاضر نشده بودند تا با شهردار جديد تهران دور يك ميز بنشينند. در اين ميان همان‌قدر كه غيبت احمدي‌نژاد و قاليباف به عنوان دو شهردار اصولگرا چندان تعجب‌برانگيز نبود اما، غيبت دو چهره ديگر يعني ملك مدني و كرباسچي كه از چهره‌هاي شناخته شده اصلاح‌طلب هستند سوال برانگيز بود! غيبت اين دو چنان حساسيت رسانه‌ها را برانگيخته بود كه در صدد جويا شدن علت غيبت آنها در اين جلسه برآمدند. غلامرضا كرباسچي در خصوص غيبت خود در ميهماني شهردار تهران گفت: تازه دو روز قبل به من خبردادند و چون من امروز كار داشتم، نتوانستم در اين جلسه شركت كنم. بدين ترتيب جاي اين سوال باقي است كه آيا شان و منزلت چنين جلسه هم‌انديشي مهمي كه براي نخستين بار در عرصه مديريت شهري برگزار مي‌شد، آن‌قدر نبود كه با برنامه‌ريزي منظم‌تر و به دور از شتاب‌زدگي برگزار شود تا شايد چهره‌هاي بيشتري در آن حضور يابند؟! چنين جلساتي مي‌تواند سرآغاز فصلي نوين در گفتمان مديريت شهري باشد. و منجر به استفاده از تجارب مديران پيشين براي حل چالش‌هاي امروز پايتخت شود. اما بايد از برگزاركنندگانش پرسيد كه چرا بايد چنين جلسه مهمي پشت درهاي بسته و بدون حضور اصحاب رسانه برگزار شود و خبرنگاران براي گفت‌و‌گو با حاضران در جلسه بيش از دو ساعت در ساختمان شهرداري معطل بمانند؟! اما در مورد اينكه در پشت درهاي بسته اتاق شهرداران تهران و در بين شهرداران پايتخت چه گذشت، كسي چيزي نمي‌داند ولي به گفته برخي حاضران جلسه، مهم‌ترين محور اصلي ميهماني ديروز، پاسخ به اين سوال حناچي بود كه: اگر شما جاي من بوديد شهر را چگونه اداره مي‌كرديد؟ همين يك سوال كافي بود تا جلسه‌اي سه ساعته آغاز شود؛ جلسه‌اي كه حسن‌ختام آن عكس دسته‌جمعي شهرداران تهران براي نگهداري در آلبوم شهرداري و درج در تاريخ بود. گرچه پيروز حناچي بعد از اين جلسه در گفت‌وگو با سايت شهرداري در مورد موضوعات مطرح شده در اين ميهماني كاري گفت: امروز در خدمت شهرداران بعد از انقلاب تهران بوديم. هركدام از اين عزيزان چه در آغاز انقلاب و چه پس از آن تجربيات زيادي داشتند. در اين جلسه آخرين اطلاعات مربوط به شهر رد و بدل شد و هر كدام از اين عزيزان در بيان تجربيات خود به نكاتي اشاره كردند. وي با تشريح موضوعات مطرح شده در اين جلسه نيز گفت: برنامه‌هايي كه شهرداري تهران براي حمل‌و‌نقل عمومي و كاهش آلودگي دارد مورد بحث قرار گرفت. اين جلسه بيش از آنكه يك جلسه اجرايي باشد جلسه مشورتي بود كه در آن شهرداران گذشته نسبت به آمارهاي شهر تهران به روز شدند و هم ما با تجربياتي كه هر كدام از عزيزان در دوره فعاليت خود با آن درگير بودند آشنا شديم. وي در مورد علت غيبت برخي شهرداران اسبق گفت: آقاي ملك مدني مادرشان در يزد در آي‌سي‌يو بودند و نتوانستند در اين جلسه حضور داشته باشند. براي بقيه دوستان هم دعوتنامه ارسال شده بود اما متاسفانه نتوانستيم در خدمت آنها باشيم. آقاي قاليباف به مناسبت عقدكنان پسرشان در مشهد حضور داشتند. آقاي كرباسچي هم به دليل تداخل جلسه در همين زمان در جمع ما حضور نداشتند.حناچي با تاكيد بر اينكه ما در حال حاضر در شرايط سختي به سر مي‌بريم، گفت: اما وقتي دوستان ما شرايط ابتداي دهه ۶۰ را بيان كردند تازه متوجه شديم كه بعضي از آن شرايط از وضعيت فعلي هم سخت‌تر بوده است؛ البته در آن زمان در اداره امور شهر سرمايه‌هاي قوي انساني داشتيم و اين مي‌تواند مهم‌ترين تفاوت در وضعيت فعلي با آن زمان باشد.به اعتقاد وي بايد براي اداره بهتر امور شهر هزينه‌هاي خود را كاهش و تاثير‌گذاري خود را افزايش دهيم.

آنچه شهرداران گفتند...

ولي شايد بتوان ديدگاه‌هاي شهرداران گذشته در مورد تهران و چالش‌هاي آن را در اظهارنظرهايي كه بعد از جلسه هم انديشي و در بين خبرنگاران داشتند، جست‌وجو كرد. محمد نبي حبيبي شهردار سال ۶۲ تا ۶۶ يكي از ميهمانان اين جلسه بود كه در خصوص اصلي‌ترين اولويت شهرداري به خبرنگاران گفت: معتقدم با توجه به حجم ضايعات توجه به حل مشكلات زيست‌محيطي بايد در اولويت‌هاي كاري قرار گيرد. وي با بيان اينكه حل مسائل شهري چند بعدي است و به همين دليل نبايد تنها به يك بعد آن توجه و از توجه به مابقي ابعاد صرف نظر كرد، گفت: زماني كه من شهردار تهران بودم پس از مشورت‌هاي فراوان 50محور اصلي را براي تهران مشخص كرديم كه ترافيك، توسعه فضاي سبز و غيره از جمله اين محورها بودند. الان هم معتقدم كه شهرداري بايد همه محورهاي چالشي امروز شهر را به صورت متوازن در دستور كار قرار دهد تا اين مسائل حل شود. وي سپس به توقف پروژه مترو در زمان شهرداري‌اش كه مصادف با جنگ تحميلي بود اشاره كرد و گفت: زماني كه من شهردار تهران بودم ۶۰ بار تهران مورد حمله موشكي قرار گرفت. اين درحالي بود كه بايد علاوه بر انجام امور جاري شهر، فضاي زنده و پرنشاطي را هم فراهم مي‌كرديم. حبيبي همچنين از وجود بيش از 5 هزار بخشنامه متفاوت و بعضا متضاد در زمان شهرداري وي، به عنوان نمونه‌اي از مشكلات آن روزها ياد كرده كه يكي از عوامل سوءاستفاده بودند و در همين زمينه ادامه داد: زماني كه من شهردار تهران بودم ميانگين صدور پروانه ساختماني ۱۸ ماه بود اما با تلاش‌هايي كه انجام داديم اين مدت را به ۶ ماه كاهش داديم.دومين شهردار اسبق تهران كه در جمع خبرنگاران به بيان ديدگاه‌هاي خود در مورد مديريت شهري چون تهران پرداخت مرتضي الويري بود كه بين سال‌هاي 78 تا 80 سكاندار هدايت پايتخت بود. وي با بيان اينكه ۱۷ سال پيش من آن طرف ميز بودم و حالا اين طرف ميز و در كميسيون بودجه شوراي شهر فعاليت مي‌كنم، گفت: سه اولويت توسعه حمل ونقل، كاهش ترافيك و آلودگي‌ها بايد در دستور كار هر شهرداري قرار بگيرد؛ البته اين سه اولويت كاملا به يكديگر مربوط هستند يعني وقتي حمل ونقل عمومي توسعه يابد خود به خود شاهد كاهش آلودگي هوا خواهيم بود چراكه ۷۰ درصد آلودگي‌ها متعلق به خودروهاست. وي سپس اشاره‌اي به وضعيت شهرداري تهران زماني كه وي شهردار تهران بود كرده و گفت: من شهرداري را با ۷۰۰ ميليارد تومان بودجه و ۲۵ هزار نفر نيروي كار تحويل دادم و حالا بودجه شهرداري به ۱۷ هزار ميليارد و تعداد نيروي انساني به ۶۸ هزار نفر رسيده است.وي ادامه داد: زماني كه من شهردار بودم تنها يك خط مترو از صادقيه به امام خميني فعال بود و اما الان درصدد هستيم كه خط ۶ و ۷ مترو را نيز فعال كنيم كه اتفافي مبارك است؛ ضمن آنكه در حوزه فضاي سبز نيز شاهد رشد قابل تامل و در عوض شاهد كاهش حجم باغات تهران هستيم. محمدعلي افشاني هم به عنوان يكي ديگر از شهرداران اسبق حاضر در اين جلسه، مهم‌ترين معضل تهران را بحث ترافيك و آلودگي هوا عنوان كرد و گفت: اولويت نخست هر شهردار پرداختن به حمل و نقل عمومي و توسعه مترو است و بايد واگن‌هاي مورد نياز نيز تامين شود.افشاني خاطرنشان كرد: در دوره قبلي به توسعه فضاي سبز توجه ويژه و كمربند شمالي تهران هم تكميل شد. وي از بافت‌هاي فرسوده و تاب‌آوري آنها در برابر زلزله به عنوان يكي ديگر از سرفصل‌هايي ياد كرد كه بايد مورد توجه شهردار تهران قرار گيرد و گفت: در محلات كمتر برخوردار تهران بايد به اين موضوع توجه بيشتري شود. مثلا بايد خانه‌هايي كه در بافت فرسوده قرار دارند تخريب و نوسازي شوند تا هنگامي كه زلزله‌اي بيش از 6 ريشتر اتفاق افتاد خانه‌ها مقاومت لازم را داشته باشند.محمد توسلي اولين شهردار تهران در سال‌هاي بعد از انقلاب (1357 تا 1359) نيز در گفت‌وگو با «اعتماد» در مورد موضوعات مطرح شده در اين جلسه گفت: در اين جلسه موضوعات مختلفي مطرح شد؛ از مباحثي چون اصلاح ساختار مديريت شهري گرفته تا مباحث زيست محيطي و حمل و نقل عمومي. وي توجه به مسائل زيست محيطي و توسعه حمل‌ونقل عمومي و به خصوص كمك به رونق دوچرخه سواري را از جمله مواردي دانست كه بايد شهردار تهران به آنها توجه داشته باشد. غلامحسين دلجو هم به عنوان شهردار سال‌هاي 1360 تا 1361 در همين زمينه به «اعتماد» گفت: بايد ابتدا مطالعاتي در مورد مشكلات تهران انجام شود و بعد با روش‌هاي علمي و البته عملي، به دنبال حل مشكلات پايتخت باشند. هر چه بود به نظر مي‌رسد اين جلسه شهردار تهران نيز ابتكار مفيد فايده‌اي براي شهر باشد؛ ابتكاري كه مي‌تواند نقطه آغازي باشد براي استفاده از تجارب ارزشمند مديران پيشكسوت شهري كه بي‌شك دستاورد آن هم به شهر مي‌رسد و هم به شهروندان آن. ابتكاري كه مي‌تواند سرمشق تمامي مديران كشور باشد. به شرط آنكه اين حركت نيز به حركتي نمايشي بدل نشود!