درخواست مادورو براي كنارهگيري وزرا
مشكل ونزوئلا كجاست؟
ميثم سليماني
هيچ كس در ونزوئلا سعي نميكند، گزينه مناسب و درست را انتخاب كند. نه دولت و نه اپوزيسيون نميداند چه گزينهاي براي آينده ونزوئلا مناسب است. همه راه را اشتباه ميروند. هيچ يك نه به دنبال بهبود شرايط هستند و نه انتخاب درستي براي برونرفت از شرايط دارند و در اين ميان تنها مردم هستند كه زير چرخ دندههاي اين بحران از بين ميروند. ونزوئلا به عنوان كشوري كه بزرگترين ذخاير نفتي جهان را در اختيار دارد مردمانش اكنون در بدترين شرايط اقتصادي به سر ميبرند. حالا نيكولاس مادورو به عنوان رييسجمهوري ونزوئلا كه زير فشار بينالمللي براي كنارهگيري از قدرت و برگزاري انتخابات زودهنگام قرار دارد، بناست تا دست به تغييراتي بزرگ در كابينه بزند.
دلسي رودريگز معاون رييسجمهور ونزوئلا عنوان كرده است كه مادورو قصد دارد تا يك بازسازي عميق را در دولت انجام دهد، چرا كه كشور اكنون به يك بازسازي جدي پس از خاموشيهاي طولاني در كشور و همچنين فشار مخالفان نياز دارد. آنگونه كه رودريگز در توييتر خود نوشته است، رييسجمهور از كابينه خواسته است براي بازنگري در سياستها و بهبود عملكرد دولت بوليواري و محافظت از سرزمين مادري و انقلاب بوليواري از هرگونه تهديد از سمت خود كنارهگيري كنند تا يك بازنگري عميق صورت گيرد.
برخي معتقدند كه اين اقدام پس از خاموشي يك هفتهاي ونزوئلا صورت گرفت كه كشور را عملا فلج كرد. علاوه بر اين ونزوئلا اكنون در يك فروپاشي اقتصادي، كمبود مواد غذايي، تجهيزات پزشكي و دارويي قرار دارد و در حال حاضر ميليونها شهروند ونزوئلايي مجبور به مهاجرت از شهر و ديار خود به كشوري ديگر شدهاند. مادورو عامل اتفاقات و خاموشيهاي اخير را حملات سايبري ايالات متحده و خرابكاريهاي مخالفان داخلي اعلام كرد. اما مهندسان برق محلي به رويترز گفتند اتفاقات اخير نتيجه سالها سرمايهگذاريهاي نامناسب و عدم نگهداري از نيروگاههاي برق كشور بوده است. در حال حاضر نيكولاس مادورو با چالش جدي رياستجمهوري از سمت خوان گوايدو مواجه است. گوايدو رياست مجلس ملي را برعهده داشت كه تحت كنترل مخالفان مادورو بود و اكنون از ماه گذشته ميلادي خود را رييسجمهور موقت ونزوئلا ميداند كه امريكا و تعدادي ديگر از كشورهاي جهان آن را به رسميت شناختهاند، اما قدرت اجرايي چنداني در اين كشور ندارد. خوان گوايدو و طرفداران وي انتخابات سال 2018 ميلادي را كه مادورو در آن پيروز شد به رسميت نميشناسند و نتايج آن را نيز غيرقانوني ميدانند. از همينرو با اين بهانه معتقدند كه بايد طبق قانون رييس مجلس ملي ونزوئلا رييسجمهور موقت كشور شود. مادورو از زمان شروع به كار خود در سال 2013 اعضاي كابينه را بهطور مرتب تغيير داده است و بيشتر فرماندهان و افسران ارتش در پستهاي مهمي همچون وزارت نفت، وزارت كشور و برق قرار گرفتهاند. مادورو روز يكشنبه به ديدار كارمندان صنعت برق در استان بوليوار در جنوب ونزوئلا رفت و اعلام كرد كه جلوي ادغام شركتهاي برق را خواهد گرفت و وعده داد تا يك واحد در نيروهاي مسلح ايجاد كند كه متمركز بر حفاظت از زيرساختهاي كليدي در برابر حملات سايبري است.
در حال حاضر به نظر ميرسد كه مادورو قصد دارد به نحوي با گوايدو مقابله كند. مادورو ميداند كه موقعيت او با ثبات زيادي همراه نيست، چرا كه ميداند حدود 50 كشور گوايدو را به رسميت شناختهاند و شخص مادورو نيز كارنامه قابل دفاعي از خود برجاي نگذاشته است. همين موضوع نيز پايگاه و موقعيت مادورو را به شدت متزلزل ميكند. مادورو در طول دوره رياستجمهوري تاكنون چهار بار معاون خود را تغيير داده است. اما اتفاقات جديد ممكن است نشانهاي از يك تغيير جدي براي جلب حمايتهاي داخلي باشد. گوايدو عملا نيكولاس مادورو را به يك دوئل در برگزاري تظاهرات و راهپيمايي دعوت كرده است. رهبر جوان اپوزيسيون سعي كرده جمعيت زيادي را به سمت خود جذب كند و گفته است كه او در سراسر كشور براي كمك به تظاهرات ملي در روزهاي آينده تلاش خواهد كرد تا عملا كشور را روز به روز به سمت فلج شدن پيش ببرد. مادورو كه هنوز به نظر ميرسد از سوي نخبگان و فرماندهان نظامي حمايت ميشود، گوايدو را متهم ميكند كه دست نشانده واشنگتن است و تلاش كرده تا رياستجمهوري را بدون در نظر گرفتن انتخابات به دست آورد. مادورو وعده داده است كه تا سال 2025 در قدرت باقي بماند. مادورو روز يكشنبه در توييتر خود نوشت: ما با اراده مردان و زنان اين قاره را از دستان امپراتوري اسپانيا آزاد كرديم و براي آن جنگيديم. ما به هيچ امپراتوري ديگري تسليم نخواهيم شد.
اما در حال حاضر سوال اصلي اينجاست كه آيا تغييرات در كابينه ونزوئلا ميتواند مشكل اين كشور را حل كند؟ طبق آمار مادورو بارها تغييرات در كابينه انجام داده و هيچ دردي از دردهاي مردم ونزوئلا كم نكرده است، بنابراين مادورو امروز آيا نبايد اين سوال را از خود بپرسد كه مشكل خود او در ونزوئلا نيست. فارغ از اينكه دخالتهاي امريكا فرآيند دموكراتيك در ونزوئلا را با چالش مواجه كرده است اما نبايد فراموش كرد كه نيكولاس مادورو به عنوان رييسجمهور بخشي از مشكل ونزوئلاست. مردم معترض اين اعتقاد را ندارند كه دولت كنوني ناكارآمد است، بلكه آنها معتقدند كه رييسجمهور رييس اجرايي كشور كارآمدي لازم را ندارد و از توانايي لازم براي اداره كشور برخوردار نيست. مادورو تا زماني كه به اين درك نرسد كه لازم است كنارهگيري كند و با برگزاري انتخابات آزاد قبل از اينكه خيلي دير شود هدايت دموكراسي در كشور را به دست گيرد، ممكن است بهجايي برسد كه هيچ راه بازگشتي براي او باقي نماند.