ليبي و خليفه حفتر
سعيد عابدپور
نيروهاي ارتش ملي ليبي به فرماندهي خليفه حفتر به پيشروي خود به سمت تريپولي، پايتخت اين كشور ادامه ميدهند. در نبردهاي ديروز اين نيروها موفق به دور زدن شهر سيرته و ايجاد شكاف بين نيروهاي سلفي در شهر ميسراته شدند. دولت موجود در تريپولي با آغاز عمليات آتشفشان خشم درصدد جلوگيري از پيشروي نيروهاي حفتر است. نيروهاي دولتي ادعا ميكنند در عمليات روز گذشته يك تانك را منهدم و 34 نفر از نيروهاي ارتش به اصطلاح ملي ليبي را اسير گرفتهاند. نيروهاي حفتر ادعا دارند، عمليات آتشفشان خشم در همان ساعات اوليه شكست خورده است. فرودگاه بينالمللي تريپولي دست نيروهاي حفتر است و دفاع از تريپولي كار بسيار سختي براي دولت اسلامگراي ليبي است.
نبرد بين خليفه حفتر شورشي با دولت مركزي ليبي نبردي چند بعدي است. در ابتدا اين نبرد بين كمپاني توتال فرانسه و اني ايتاليا و در بعد ديگر نبرد بين اخوانالمسلمين و القاعده با وهابيت است. در اين نبرد ناتو به دليل اختلاف منافع بين كشورهاي اروپايي اعلام بيطرفي كرده است. امريكاييها چند روز قبل نيروهاي خود را با شتاب از ليبي بيرون كشيدند و آن را عقبنشيني موقت اعلام كردند. ايتاليا و فرانسه ديدگاه كاملا متفاوتي نسبت به درگيري اخير داخلي ليبي دارند. هر دو كشور براي تصاحب و انحصار منافع نفتي و كنسرسيوم با هم رقابت ميكنند. فرانسه از نيروهاي خليفه حفتر حمايت ميكند و ايتاليا از دولت مستقر در تريپولي. دولت مستقر در تريپولي با القاعده، اخوانالمسلمين و داعش در ارتباط است. مشروعيت كابينه فعلي دولت ليبي مورد تاييد سازمان ملل نيست و سازمان ملل قصد داشت در اوايل ارديبهشت كنفرانس ملي براي ايجاد تفاهم بين نيروهاي مستقر در تريپولي(دولت) و نيروهاي بنغاري(ارتش ملي ليبي) ايجاد كند ولي پيشروي نيروهاي خليفه حفتر امكان هر نوع تفاهمي را از بين ميبرد و شايد خليفه حفتر فكر ميكند امكان تفاهم با القاعده، داعش و اخوانالمسلمين وجود ندارد. خليفه حفتر از حمايت فرانسه، عربستان سعودي و ساير كشورهاي عربي به جز قطر برخوردار است و در مقابل دولت موجود در تريپولي حمايت انگلستان، ايتاليا و قطر را دارد. امريكاييها تماشاگرند و موضع عربستان را در اين تحول دنبال ميكنند. روسها در وضعيت اخير حالت بيطرفي اعلام كردهاند ولي چندان هم بيطرف نيستند. دو روز قبل روسيه با وتوي قطعنامه شوراي امنيت مبني بر حملات هوايي به مواضع خليفه حفتر مخالفت كرد. روسيه چندان موافق به برجسته كردن نقش خود نيست و همگان ميدانند خليفه حفتر اميد به خريد جنگافزار روسي دارد و روسها به موفقيت او اميدوارند. عصبانيت لندن از نقش روسها در ليبي آشكار است و رسانههاي بريتانيايي تهديد به رسوايي نقش روسيه در ليبي و مقابله به مثل كردهاند. ارتش كلي ليبي به فرماندهي حفتر 90 درصد از مساحت ليبي را در اختيار خود دارد. مهمترين سلاح جنگي حفتر پول امارات متحده عربي است. او با پول امارات موفق به جدا كردن نيروهاي وفادار به سرايا، نخستوزير ليبي شده است. با اين وجود تسخير تريپولي كاري بس دشوار است. علاوه بر جمعيت ساكن پايتخت ليبي، در اين شهر هزاران مزدور جنگي قرار دارند كه برايشان سرنوشت مردمان شهر و تاسيسات و ساختمانها ارزشي ندارد. حفتر اين ژنرال كهنهكار ليبيايي به دنبال ايجاد كشوري واحد و ايفاي نقشي چون معمر قذافي است. همه چيز بستگي به نوع سقوط تريپولي دارد. در صورتي كه حفتر با پول و تهديد موفق به خروج نيروهاي وفادار به دولت فعلي بكند، خونريزي كمتري خواهد داد. ولي با توجه به حضور نيروهاي داعش، القاعده و اخوانالمسلمين پيشبيني مقاومت سخت وجود دارد. حتي اگر مقاومتها سخت باشد، كار تريپولي تمام است و تنها مساله زمان باقي مانده است.