شليك به سوي پاپ

سال 1981 در چنين روزي، زماني كه پاپ ژان پل دوم در يكي از خيابان‌هاي رم با مردم ديدار مي‌كرد و به ابراز احساسات صدها نفر پاسخ مي‌داد، يك جوان اسلحه به دست از دل جمعيت بيرون زد و به‌سوي او تيراندازي كرد. اين جوان بيست‌وسه ساله كه محمدعلي آق‌جا نام داشت از اتباع تركيه محسوب مي‌شد و گويا در كشور خودش به جرم قتل يك روزنامه‌نگار و فرار از زندان تحت تعقيب بود. او آن روز چهار گلوله شليك كرد كه دو گلوله به پاپ خورد و او را به زمين انداخت. دو فرد عادي هم در اين تيراندازي زخمي شدند. پاپ را به سرعت به بيمارستان رساندند و بي‌درنگ به اتاق عمل بردند. احتمال مرگ او بسيار بود، اما پزشكان بعد از پنج ساعت تلاش و تقلا جانش را نجات دادند. پاپ سه هفته بعد بهبودي كامل خود را به دست آورد. نامش كارل جوزف وتيولا بود و سال 1978 به عنوان رهبر كاتوليك‌هاي جهان انتخاب و از آن پس ژان پل دوم خوانده شد. او نخستين پاپ لهستاني تاريخ مسيحيت و اولين پاپ غيرايتاليايي بعد از حدود 450 سال بود. مشهور است كه او پس از اينكه در بيمارستان به هوش آمد از حال ضارب پرسيد و همان‌ جا او را بخشيد. اما آق‌جا چند سال پيش از اين ماجرا به يك گروه تروريستي موسوم به گرگ‌هاي خاكستري پيوسته و به دستور سران اين گروه يكي از روزنامه‌نگاران تركيه را به قتل رسانده بود. گرگ‌هاي خاكستري مدعي مبارزه با چپ‌گرايي در تركيه بودند و از پاكسازي كشورشان از آلودگي‌هاي كمونيستي و ماركسيستي سخن مي‌گفتند. آنها به بخشي از حاكميت و عده‌اي از درون سازمان‌هاي اطلاعاتي تركيه پشت‌گرم بودند و هزينه‌هاي مالي خودشان را از كمك‌هاي برخي راست‌گرايان افراطي اين كشور تامين مي‌كردند. آق‌جا در اعترافات خود حرف‌هاي ضد و نقيض زيادي زد. همچنين گفت كه مخالف سفر پاپ به تركيه است، زيرا او اكنون فرمانده مسيحيان در جنگ صليبي جديد محسوب مي‌شود. اما گويا قتل پاپ، نقشه سازمان اطلاعات بلغارستان (به نمايندگي از كا‌گ‌ب شوروي) بود؛ زيرا موضع‌گيري‌هاي ضد كمونيستي وي به كاهش اعتبار دولت‌هاي چپ‌گرا منجر و به تهديدي جدي براي تداوم نفوذ شوروي در اروپاي شرقي تبديل شده بود. پليس ايتاليا جز آق‌جا شش نفر ديگر را هم به اتهام مشاركت در اين سوءقصد دستگير كرد كه سه نفر از آنها بلغار بودند. اين ماجرا اثبات دوباره اين واقعيت بود كه سازمان‌هاي كوچك تروريستي، فارغ از ادعاها و بيانيه‌هاي خود د رنهايت بازيچه نقشه‌هاي سازمان‌هاي بزرگ اطلاعاتي مي‌شوند و اغلب اوقات ضد آنچه مي‌گويند عمل مي‌كنند. اما خود پاپ چندي بعد به ملاقات آق‌جا در زندان رفت و او را به توبه و طلب بخشايش از خدا دعوت كرد. سال 2000 كه از سوي واتيكان سال عفو بزرگ اعلام شد (به مناسبت دوهزارمين سال ولادت مسيح) پاپ از دولت و دادستاني ايتاليا براي آق‌جا درخواست عفو و آزادي كرد. آق‌جا در ايتاليا بخشيده اما به دولت تركيه تحويل داده شد تا در آن كشور براي جرايمي مثل ارتكاب به قتل و فرار از زندان پاسخگو باشد. خود پاپ پنج سال بعد از دنيا رفت. در مراسم وداع با او رييس‌جمهور آن زمان كشورمان نيز به نمايندگي از ايران حضور داشت.