مليحه خورده‌پا
ارز ديجيتال كه براي نخستين بار با نام «بيت‌كوين» در سال 2009 وارد دنياي مبادلات مالي شد اين امكان را به كاربران مي‌داد تا با استفاده از فناوري‌هاي غيرمتمركز بتوانند بدون حضور واسطه‌ها اقدام به پس‌انداز پول كنند. به دست آوردن بيت‌كوين و ساير ارزهاي ديجيتال به دليل علاقه‌مندان بسياري كه به خود جذب كرد موجب شد تا ماينينگ(فرآيند توليد و به دست آوردن ارز ديجيتال) به يك صنعت بزرگ در دنيا تبديل شود.
ايران نيز همانند ساير كشورها به تدريج جزو مصرف‌كنندگان فرآورده‌هاي اين صنعت شد زيرا از مزيت‌هاي ماينينگ مي‌توان به غيرقابل رهگيري بودن مشخصات افراد حقيقي و حقوقي كه اقدام به توليد و مصرف ارزهاي ديجيتال مي‌كنند، اشاره كرد بنابراين صنعت ماينينگ براي كشور ما كه در شرايط تحريمي و عدم مبادله نقدي قرار دارد، امري بسيار لازم و ضروري است تا بدين‌ترتيب بتوان از سختي‌هاي تحريم عبور كرد. اما اين صنعت مانند تمامي صنايع جديد با مشكلات و موانعي همراه است. اين صنعت كه به تازگي در ايران به رسميت شناخته شده يك صنعت پرمصرف برق است و افزايش مصرف برق يكي از مشكلاتي است كه اين صنعت با خود به همراه مي‌آورد. با اين حال با توجه به اهميت صنعت ماينينگ به عنوان يك صنعت رو به رشد بايد مشخص شود كه وضعيت صنعت ماينينگ در ايران چگونه است؟ مشكلات فعالان اين صنعت چيست؟ آيا مي‌توان از ماينينگ براي عبور از تحريم‌ها استفاده كرد و مشكلات فعالان در صنعت ماينينگ چيست.
ماينينگ صنعتي برد - برد
يك كارشناس اقتصادي درباره وضعيت صنعت ماينينگ در ايران مي‌گويد: ايران مي‌تواند بهشت صنعت ماينينگ باشد اما به شرط اينكه بتوان انرژي ارزان براي توليدكنندگان اين صنعت تامين كرد.
روبن روغني‌پور در گفت‌وگو با «اعتماد» ميافزايد: متاسفانه مسوولان ايراني به جاي استفاده از اين فرصت براي جذب سرمايه‌هاي خارجي، زمزمه‌هاي افزايش هزينه برق را مطرح مي‌كنند كه اگر اين اتفاق رخ دهد ديگر ايران هيچ جذابيتي براي صنعتگران خارجي ماينينگ ندارد.
روغني‌پور درباره تاثير توسعه صنعت ماينينگ براي ارزآوري به كشور خاطرنشان مي‌كند: ايران اگر مديريت صحيحي براي تامين و توليد برق ارزان براي صنعتگران ماينينگ داشته باشد بدون ترديد مي‌تواند تعداد زيادي از سرمايه‌گذاران خارجي را به كشور بياورد تا يك بازي برد- برد را در صنعت ماينينگ شروع كند؛ تامين انرژي ارزان براي سرمايه‌گذاران خارجي از سوي ايران و پرداخت ماليات‌هاي مناسب از سوي سرمايه‌گذاران خارجي به ايران در قبال توليد ارزهاي خارجي.
اين كارآفرين برتر ادامه مي‌دهد: با توجه به اينكه براي توليد ارزهاي ديجيتال نيازمند برق با ولتاژ بالا هستيم بنابراين با استفاده از برق‌هاي خانگي نمي‌توان اقدام به توليد ارز ديجيتال كرد و همين امر موجب شده تا عده‌اي از طريق لابي و رانت براي استفاده از برق صنعتي اقدام كنند. او درباره تاثير استفاده از ارزهاي ديجيتال براي دور زدن تحريم‌ها تصريح مي‌كند: با توجه به اينكه حجم مبادلات مالي در صنعت ماينينگ بسيار پايين است بنابراين نمي‌توان گفت كه اين صنعت مي‌تواند به دور زدن تحريم‌ها كمك كند.
روغني‌پور تاكيد مي‌كند: بدون ترديد ارزش معاملات نفتي و تجاري ايران بسيار بالاست به همين دليل نمي‌توان انتظار داشت كه با ارز مجازي انجام شده و رصد نشود.
صنعت ماينينگ را از بين نبريد
اما يك فعال در حوزه ارزهاي ديجيتال بر اين باور است كه با استفاده از صنعت ماينينگ مي‌توان تحريم‌ها را دور زد ولي اين امر نيازمند رعايت شروطي است.
امير بيات در گفت‌وگو با خبرنگار اعتماد مي‌گويد: دولتمردان ايراني از صنعت ماينينگ سال‌هاست كه براي انجام مبادلات مالي خود استفاده مي‌كنند اما مزاياي اين صنعت به تازگي به گوش عموم مردم رسيده و مردم به استفاده از اين صنعت ترغيب شده‌اند.
عضو انجمن بلاكچين ميافزايد: براي موفقيت در صنعت ماينينگ نياز به استفاده از دستگاه‌هاي متعدد و برق با ولتاژ بالاست به همين دليل بايد از برق صنعتي در اين صنعت استفاده شود.
او ادامه مي‌دهد: استفاده از برق با ولتاژ بالا يكي از دلايل هدايت صنعتگران ماينينگ به سمت واحدهاي توليدي و صنعتي تعطيل و نيمه تعطيل و ايجاد مزارع است تا بدين‌ترتيب بتوانند برق مورد نياز 400 دستگاه كامپيوتر براي ماينينگ راكه نيازمند يك مگاوات برق و معادل نياز ماهانه يك روستا برق است تامين كنند.
اين فعال حوزه ارز ديجيتال با تاكيد بر ضرورت تامين برق مورد نياز صنعتگران ماينينگ اظهار مي‌كند: اگر اين امر محقق شده و وزارت نيرو كه به تازگي به صرافت افزايش قيمت برق براي اين امر افتاده، افزايش قيمت برق را به شكل منطقي انجام دهد بدون ترديد مي‌توان كشور را به ارزآوري مناسب رسانده و در مبادلات تجاري بين‌المللي بخشي از مشكلات مبادلات پولي و مالي را برطرف كرد. او مي‌گويد: دولت نبايد صنعت ماينينگ را با افزايش بي‌رويه قيمت برق براي كاربران داخلي و سرمايه‌گذاران خارجي از بين ببرد بلكه بايد قيمت انرژي را در حد معقول افزايش داده و خدمات مناسبي نيز ارايه دهد تا بدين‌ترتيب بتوان از فرصت‌هاي اين صنعت براي رشد اقتصادي كشور استفاده كرد.
بيات همچنين ادامه مي‌دهد: البته نبايد گمان كرد كه با استفاده از ارزهاي ديجيتال مي‌توان تحريم‌ها را براي واردات نقدي ارز به كشور دور زد؛ بدون ترديد دور زدن تحريم با ماينينگ شرايطي دارد.
عضو انجمن بلاكچين خاطرنشان مي‌كند: اگر سازمان‌ها و شركت‌هاي ايراني بتوانند به صورت مستقيم با يكديگر تبادل مالي كنند به هيچ عنوان اين تبادل مالي قابل رديابي نيست اما اگر فردي بخواهد ارز ديجيتال خود را در صرافي‌هاي خارجي نقد كند اين امر براي ايران كه در تحريم مالي قرار دارد، قابليت انجام ندارد. بيات با تاكيد بر اينكه ايران مي‌تواند قطب ماينينگ جهان باشد، اظهار مي‌كند: با توجه به ارزان بودن قيمت انرژي در ايران، سرمايه‌گذاران خارجي را به شدت علاقه‌مند به راه‌اندازي مزارع ماينينگ در ايران كرده است. او ادامه مي‌دهد: بسياري از سرمايه‌گذاران خارجي تمايل دارند تا فلرهاي موجود در سر چاه‌هاي نفتي را با راه‌اندازي يك نيروگاه به برق تبديل و از برق به دست آمده در مزارع ماينينگ استفاده كرده و ماليات آن را به ايران بپردازند ولي موانع قانوني منجر به از دست رفتن اين فرصت شده است.
عضو انجمن بلاكچين خاطرنشان مي‌كند: اين فرصت‌سوزي زمينه فعاليت غيرقانوني 500 هزار سرمايه‌گذار خارجي در ايران در صنعت ماينينگ را مهيا كرده است تا جايي كه تعداد زيادي از چيني‌ها در ايران در زمينه ماينينگ فعاليت مي‌كنند بدون اينكه مالياتي پرداخت كنند.
ميزان مصرف برق صنعت ماينينگ
مشخص نيست
معاون برنامه‌ريزي و امور اقتصادي توانير درباره اينكه صنعت ماينينگ چه سهمي از برق مصرفي داشته و چه برنامه‌اي براي افزايش قيمت برق در اين صنعت در دستور كار است به «اعتماد» مي‌گويد: با توجه به اينكه بحث استفاده صنعت ماينينگ از برق كشور به تازگي در هيات دولت مطرح شده بنابراين نمي‌توان درباره تصميمات قطعي براي تعرفه برق اين صنعت صحبت كرد. مصطفي رجبي‌مشهدي خاطرنشان مي‌كند: اگر تصميمات لازم درباره صنعت ماينينگ و تعرفه برق آن در هيات دولت اتخاذ شود، مي‌توان درباره جزييات آن برنامه‌ريزي كرد.
او درباره ميزان فعلي مصرف ماينينگ از برق مي‌گويد: با توجه به عدم رصد و نظارت بر فعاليت اين صنعت نمي‌توان عدد و رقم درستي را اعلام كرد.