فصل عمل
رضا زندي
امريكا هم بخش‌هايي از روابطش با روسيه را تحريم كرده و هم ايران را تحت شديدترين تحريم‌هايش قرار داده است و همين اشتراك هم «تحريم شدن» مي‌تواند...
نيروي محركه توسعه همكاري‌هاي اقتصادي تهران و مسكو باشد. واقعيت آنكه ظرفيت‌هاي دو كشور براي توسعه همكاري‌هاي اقتصادي هنوز به اندازه‌اي كه «بايسته» بوده، فعال نشده است. براي تسهيل همين همكاري‌هاست كه كميسيون مشترك همكاري‌هاي ايران و روسيه روز سه‌شنبه در اصفهان برگزار مي‌شود. دومين همايش چشم‌انداز همكاري‌هاي تجاري و فرهنگي ايران و ناحيه فدرال قفقاز شمالي فدراسيون روسيه هم از ديروز در تهران شروع شد. واقع‌بين كه باشيم، مزاياي توسعه همكاري‌هاي ايران و روسيه (با لحاظ منافع ملي) عيان خواهد شد. ١- ديروز وقتي از وزير نيرو به عنوان رييس ايراني كميسيون مشترك همكاري ايران و روسيه درباره چگونگي اجراي قرارداد خريد نفت ايران از روسيه سوال كردم گفت:«فردا وزير انرژي فدراسيون روسيه به ايران مي‌آيد و در همين زمينه (قرارداد صادراتي نفت ايران به روسيه) هم گفت‌وگو خواهد شد.» اين قرارداد دو سال پيش امضا شد و از قرار معلوم به شكل مورد انتظار پيش نرفته است يا حداقل مي‌توانست بهتر از آنچه هست پيش برود. هر چند اطلاع دقيقي در دست نيست و بي‌ربط نيست اگر حدس بزنيم كه تحريم‌ها ملاحظاتي ايجاد كرده باشد.٢- خبر مهم ديروز، نهايي شدن لايحه الحاق ايران به موافقت‌نامه تجارت آزاد با كشورهاي اوراسياست كه مي‌تواند راه صادرات و واردات ٨٠٠ قلم كالا را هموار كند. اين لايحه الان منتظر تصويب شوراي نگهبان است. واقعيت غيرقابل كتمان است كه كشورهاي شمالي ايران مي‌توانند در شرايط تحريم، يكي از راه‌هاي تنفس خوب براي ايران باشند به شرطي كه منافع خوب تعريف شود و پس از بستر‌سازي مناسب، توافقات به سرعت انجام شود وگرنه اينكه حرف‌هاي خوب روي كاغذ بماند «خيري» ندارد. ديروز رييس ايراني كميسيون مشترك همكاري ايران و روسيه به من گفت كه در 3 ماه آينده، تاثيرات مثبت توافقات مشهود خواهد بود. من هم قصد دارم 3 ماه ديگر به دفتر اردكانيان بروم و از او درباره اين تاثيرات ملموس سوال كنم. ٣- ايران و روسيه به عنوان دو كشور بزرگ دارنده ذخاير نفت و گاز دنيا با بازارهاي بزرگ در اختيارشان و انبوهي از كالاهايي كه هر طرف توليد مي‌كند طرف ديگر به آن نياز دارد، مي‌توانند مكمل‌هاي اقتصادي خوبي براي هم باشند. برخي جزييات در اين زمينه را ديروز از زبان برخي شركت‌هاي ايراني شنيدم. چرا روند توسعه اين همكاري‌ها آن طور كه بايد پيش نمي‌رود و آثارش در زندگي روزمره اقتصادي دو كشور پديدار نيست؟ پاسخ به اين سوال شايد بتواند پيدا كردن يك حلقه گمشده باشد. انجام تعهدات اقتصادي در موعد مقرر شايد به پيدا كردن اين حلقه كمك كند. حالا ديگر فصل عمل‌هاست.