برجام در كما
به همين دليل با وجود پيوندهاي سياسي، اقتصادي، نظامي، فرهنگي، اجتماعي و تاريخي كه ميان اروپا و امريكا وجود دارد در برداشت از مفهوم تهديد و امنيت اختلاف عميقي ميان امريكا و اتحاديه اروپا هست. اتحاديه اروپا برخلاف امريكا معتقد به استفاده از قدرت نرم براي مديريت تنش‌ها و بحران‌ها در منطقه خاورميانه و شمال آفريقا است. برجام محصول مذاكرات مستقيم ايران و امريكا بود اما اتحاديه اروپا آن را يك دستاورد بزرگ امنيتي براي مقابله با اشاعه سلاح‌هاي هسته‌اي مي‌داند. از سوي ديگر دولت‌هاي اروپا برجام را فرصت بزرگي براي نزديكي به ايران پس از چهار دهه كينه و دشمني با انقلاب اسلامي مي‌دانستند، چراكه براي آنها
به خوبي احراز شده است كه قدرت منطقه‌اي ايران قابل ناديده انگاشته شدن نيست. وقتي ترامپ خروج امريكا از برجام را اعلام كرد، اتحاديه اروپا و سه كشور محوري آن در شرايط دشواري براي حفظ برجام قرار گرفتند. آنها از يك طرف بر حفظ برجام تاكيد مي‌كردند از سوي ديگر اراده جدي براي عمل به تعهدات خود در برجام نداشتند. برخي اين بي‌ارادگي را ناشي از ناتواني اروپايي‌ها در مقابل تحريم‌هاي ثانويه امريكا ارزيابي كرده‌اند، ضمن اينكه سياست منطقه‌اي اروپا بر حفظ و تقويت روابط با رژيم صهيونيستي و دولت‌هاي عربي منطقه به‌خصوص عربستان استوار است. كشورهايي كه در محور امريكا براي نابودي برجام قرار دارند. در ماه‌هاي اخير امانوئل ماكرون رييس‌جمهوري فرانسه تلاش بسياري با ارايه طرح‌هاي مختلف براي حفظ برجام كرد. چارچوب اين تلاش‌ها نيز به انعطاف در مواضع ترامپ استوار بود. وقتي اين تلاش‌ها ناكام ماند ماكرون تلاش كرد ديداري ميان روحاني و ترامپ در حاشيه اجلاس مجمع عمومي ترتيب بدهد تا بلكه از اين ديدار به عنوان يك دستاورد براي تلاش‌هاي چند ماهه‌اش بهره‌برداري كند كه اين تلاش‌ها نيز به سرانجام نرسيد. با حمله به آرامكو توسط حوثي‌هاي يمن دولت‌هاي اروپا سكوت را كنار گذاشته و با محكوميت ايران سخن از گفت‌وگوهاي فراگيرتر كردند. اين در حالي است كه تعهدات آنها در برجام روي زمين است. سه كشور اروپايي اگرچه به نگاه ترامپ به برجام نزديك شده‌اند ولي همچنان در شرايط عدم تصميم‌گيري صريح قرار دارند. اين دوگانگي و بي‌ارادگي دولت‌هاي اروپايي برجام را به كما برده است. برجام ابعاد اقتصادي، سياسي و امنيتي دارد. اگرچه بعد اقتصادي آن با خروج امريكا براي ايران ديگر كاركردي ندارد اما نبايد از ابعاد سياسي و امنيتي آن غافل شد. برجام و قطعنامه 2231 شوراي امنيت سازمان ملل ايران را از ذيل ماده هفت منشور سازمان ملل خارج كرد. برجام همچنان بايد مبناي هرگونه مذاكره‌اي با دولت‌هاي اروپايي و امريكا باشد. قرار نيست درهاي ديپلماسي كشور بسته شود. اتحاديه اروپا با تمام نقاط ضعفش يكي از قطب‌هاي قدرت در جهان است و شكاف اين اتحاديه در حوزه‌هاي مختلف با امريكا قابل كتمان نيست. نبايد در خروج از برجام و پايان اين توافقنامه شتابزده عمل كرد، در انتخاب هر سناريويي بايد تمام ابعاد و پيامدهاي آن مدنظر قرار بگيرد.