قوانين استعماري انگليس در هنگكنگ
براي مقابله با معترضان به نفوذ پكن احيا شد
ماسك زدن ممنوع
شهاب شهسواري
ماسكهاي تنفسي كه از سال 2003 به دليل نگراني شهروندان شرق آسيا از همهگير شدن بيماري كشنده تنفسي سارس (SARS) در اين منطقه استفاده ميشود، به يكي از نمادهاي منتقدان دولت خودمختار هنگكنگ تبديل شده است، اما حالا كري لام، رييس اين حكومت اعلام كرده است كه با توسل به قوانين دوران استعمار بريتانيا در اين منطقه خودمختار چين، استفاده از اين ماسكها را براي معترضان ممنوع ميكند. كري لام، صبح روز جمعه و بعد از هفتهها اعتراضات جوانان و منتقدان حكومت مركزي چين در هنگكنگ كه از افزايش نفوذ حكومت كمونيستي چين در اين منطقه نگران هستند، اعلام كرد كه بر اساس اختياراتي كه در قوانين دوران قيموميت بريتانيا بر اين منطقه وجود دارد، شرايط اضطراري برقرار ميكند. بيش از نيم قرن است كه حكومت هنگكنگ از اختيارات اضطراري خود براي سركوب معترضان استفاده نكردهبود. اولين قانون مصوب توسط حكومت هنگكنگ بر اساس اختيارات شرايط اضطراري، ممنوعيت استفاده از ماسكهاي تنفسي است كه جوانان هنگكنگي معترض براي پنهان كردن هويتشان از آن استفاده ميكنند. بر اساس مقررات جديد پليس ميتواند هر فردي را كه از ماسك استفاده كرده متوقف كند و اگر تصور كند كه وجود ماسك مانع تشخيص هويت فرد ميشود، از او بخواهد كه ماسكش را كنار بزند. براي كساني كه بتوانند ثابت كنند استفاده از ماسك دلايل پزشكي، مذهبي يا حرفهاي دارد، پليس ميتواند استثنا قائل شود. در صورت سرپيچي فرد از كنار زدن ماسك جريمهاي تا سقف 3200 دلار و حبس تا يك سال در انتظار فرد خواهد بود. به گفته كري لام، قانون ممنوعيت استفاده از ماسك در اماكن عمومي از امروز اجرايي خواهد شد. او تاكيد كرد بر اساس قانون وضعيت اضطراري، حكومت او حق وضع مستقيم «هر شكل جديدي از مقررات» براي حفاظت از منافع عمومي را خواهد داشت. بر اساس قانون وضعيت اضطراري، حكومت هنگكنگ ميتواند مقرراتي مانند منع رفت و آمد، سانسور و مميزي رسانهها، بازرسي منازل بدون حكم دادگاه، محدوديت رفت و آمد در بنادر، مرزها و فرودگاهها و اقدامات سختگيرانهتري اجرا كند، اما به گفته رييس حكومت هنگكنگ، تنها مقررات تازهاي كه بر اساس اختيارات اضطرارياش فعلا اجرا ميشود، منع استفاده از ماسك صورت است. كري لام ميگويد هر چند از اختيارات اضطراري استفاده كرده است، اما وضعيت كشور به هيچوجه در شرايط اضطراري نيست و همچنان محل امني براي انجام تجارت و كسب و كارهاي بينالمللي محسوب ميشود. جان لي كا چيو، وزير امنيت دولت هنگكنگ تاكيد كرده است: «اگر قانونشكنان از ماسك استفاده نكنند، براي ما بسيار سادهتر ميشود تا آنها را شناسايي كنيم و متهمان را براي محاكمه به دادگاهها احضار كنيم.» فعالان مخالف حكومت هنگكنگ تاكيد كردهاند كه براي لغو اين مقررات جديد به دادگاهها مراجعه خواهند كرد.
اعتراضات در هنگكنگ كه بعد از اعلام قانون استرداد متهمان امنيتي به خاك چين براي محاكمه آغاز شدهبود، حتي بعد از عقبنشيني حكومت از تصويب اين قانون و حتي پس گرفتن آن از پارلمان، ادامه يافته است. بخشي از شهروندان هنگكنگي معتقدند كه حكومت كنوني اجازه داده است نفوذ حكومت مركزي چين در اداره اين منطقه بهشدت افزايش پيدا كند و نظام دموكراتيك حاكم بر اين منطقه به تدريج در حال تبديل به بخشي از نظام حكومتي متمركز كمونيستي چين است. اين اعتراضات در هفتههاي اخير به خشونت كشيدهشده است و تظاهراتكنندگان با حمله به اماكن متعلق به دولت مركزي چين، آتشافروزي در خيابانها و سنگپراكني به سمت پليس، باعث درگيريهاي گسترده در هنگ كنگ شدهاند. بسياري از معترضان هنگكنگي كه از سوي كشورهاي غربي همچون بريتانيا و ايالات متحده امريكا، دموكراسيخواه معرفي ميشوند، براي پنهان نگه داشتن هويت خود از ماسكهاي تنفسي استفاده ميكنند . كري لام، رييس حكومت هنگكنگ نيز با اشاره به اين موضوع ميگويد: «تقريبا همه ماسكهايي كه در اعتراضات استفاده ميشود با هدف پنهان كردن هويت افراد مورد استفاده قرار ميگيرد، به همين دليل هم هست كه اين اعتراضات از كنترل خارج شدهاند. نميتوان از امكانات قانوني موجود استفاده نكرد و اجازه داد كه خشونتها به صورت پيوسته افزايش پيدا كند.» منطقه خودمختار هنگكنگ بيش از 7 ميليون و 400 هزار نفر جمعيت دارد و 22 سال است كه بعد از پايان قيموميت 99ساله بريتانيا بر اين منطقه، حاكميت آن رسما به چين منتقل شده است، هر چند دولت پكن تعهد داده است كه دستكم 50 سال وضعيت ويژه حكومت اين منطقه را تغيير ندهد و اجازه برقراري وضعيت يك كشور، دونظام را در منطقه هنگكنگ بدهد. هرچند نگرانيها در مورد وضعيت سياسي هنگكنگ در ميان گروههاي غربگرا در گذشته هم باعث وقوع اعتراضاتي شدهبود، اما اعتراضات ماههاي اخير، سختترين بحران سياسي است كه هنگكنگ در عرض 22 سال گذشته گرفتار آن شده است. خشونتها ميان پليس و معترضان، از جمله بسته شدن خيابانها، تحصن در فرودگاه و آتشافروزيهاي گاه و بيگاه در اماكن عمومي، باعث كاهش استقبال توريستها از هنگكنگ و همچنين ايجاد ناامني در يكي از مهمترين هابهاي اقتصادي شرق آسيا شده است. خشونتها در هنگكنگ، سهشنبه هفته گذشته همزمان با برگزاري جشنهاي هفتادمين سالگرد تشكيل چين كمونيست و جشنهاي روز ملي اين كشور افزايش يافت. بر اساس گزارشها در اعتراضات روز سهشنبه دستكم 1800 گلوله گاز اشكآور، 900 گلوله پلاستيكي و دستكم 6 گلوله جنگي توسط پليس هنگكنگ شليك شده است كه يكي از گلولههاي جنگي به سينه يك جوان 18ساله برخورد كرد. به گزارش رسانهها اين جوان اكنون در بيمارستان بستري شده است و وضعيت سلامتي او پايدار است. به گفته پليس هنگكنگ، اين جوان به نام توني تسانگ با استفاده از يك لوله به پليس حمله كردهبود و به همين دليل به سمت او شليك شده است. جوان مجروح به شورش و حمله به نيروهاي انتظامي متهم شده است كه ميتواند تا سقف 10 سال حبس براي او در پي داشته باشد. همزمان با اعتراضها در هنگكنگ، صاحبان كسب و كارهاي محلي و گروههاي هوادار اتحاد با پكن، نسبت به ادامه رفتارهاي خشونتآميز معترضان كمتحملتر شدهاند. جمعه اين هفته شاخص بازار سهام هنگكنگ به پايينترين سطح خود در ماههاي گذشته رسيد، بسياري از فروشگاهها و مراكز خريد در اين شهر به دليل نگراني از خشونتها روز جمعه تعطيل بودند.