همراهي 5 ميليارد دلاري روس‌ها براي 2 پروژه عمراني ايران
ديروز در حاشيه جلسه هيات دولت اعلام شد كه اقدامات لازم براي دريافت وام 5 ميليارد دلاري روسيه انجام شده است. رقم ريالي اين عدد تقريبا با نرخ دلار كنوني در بازار آزاد (حدود 12 هزار تومان) به 60 هزار ميليارد تومان مي‌رسد؛ عددي نزديك به بودجه عمراني سال 98 كل كشور.
قرار است با اين وام 5 ميليارد دلاري 2 طرح مهم نيروگاهي يك‌هزار و ۴۰۰ مگاواتي سيريك در استان هرمزگان به ارزش ۱.۲ ميليارد دلار و برقي كردن راه‌آهن اينچه‌برون-گرمسار با اعتبار حدود يك‌ميليارد دلار ساخته شود. قرار است امروز هياتي از ايران به مسكو سفر كند تا وام 5 ميلياردي روس‌ها به ايران عملياتي شود.
سابقه دريافت اين وام 5 ميليارد دلاري از روسيه به سال 95 بازمي‌گردد. زماني كه دولت در تبصره الحاقي به اصلاحيه قانون بودجه همان سال، پيشنهادي را گنجاند كه برمبناي آن، براي برخي پروژه‌هاي عمراني و نيروگاهي، اجازه دريافت وام از روسيه را دريافت مي‌كرد. در زمان بررسي اين اصلاحيه بر قانون بودجه 95 برخي نمايندگان به بي‌سابقه بودن ارايه مجوز دريافت وام از يك كشور خارجي مانند روسيه در تاريخ پس از انقلاب اشاره كرده و گفته بودند كه «دولت براي اين كار بايد لايحه‌اي تنظيم و به قوه مقننه ارايه مي‌كرد.» علي لاريجاني، رييس وقت مجلس نيز اين اعتراض‌ها را وارد دانسته و گفته بود كه «از حدود يك سال پيش دولت روسيه اعلام كرده بود كه قادر است وام با كارمزد 2درصد را به ايران بپردازد.»
اين اصلاحيه پس از بحث و بررسي نمايندگان مجلس، در بودجه 95 گنجانده و به‌طور اتوماتيك به سال‌هاي بعد نيز منتقل شد. در طول سال‌هاي 96 و 97 ايران توانست بخشي از اين وام 5 ميليارد دلاري را از روسيه جذب كند. اين موضوع را بهمن ماه سال گذشته، عليرضا رحيمي معاون وزير امور اقتصادي و دارايي هنگام بررسي مجوز دريافت وام از روسيه براي سال 98 اعلام كرد كه «در طول 2 ساله 96 و 97 ايران نزديك به 2 ميليارد دلار از اين وام را دريافت و هزينه كرده است.» به گفته اين مقام دولتي، «حدود 2 ميليارد دلار از روسيه به صورت مستقيم يا سرمايه‌گذاري جذب شده است و حدود 3 ميليارد دلار باقي مانده است.» در همان بهمن ماه سال گذشته مجلس در مصوبه‌اي مجوز وام 5 ميلياردي را براي سال 98 تمديد كرد، بر اين اساس دولت اين فرصت را پيدا كرد كه در قالب استقراض يا سرمايه‌گذاري در پروژه‌هاي مصوب 3 ميليارد دلار باقي‌مانده را جذب كند و مجلس چنين ظرفيتي را براي دولت لحاظ كرد.
حضور روسيه در پروژه‌هاي عمراني
2 پروژه‌اي كه روس‌ها براي اتمام آنها قرار است به ايران وام پرداخت كنند، جزو پروژه‌هاي استراتژيك عمراني و در مواردي، با منافع مشترك است. احداث نيروگاه سيريك هرمزگان يكي از زيرساخت‌هاي برنامه توسعه منطقه‌اي مكران بود كه از سوي دولت با هدف توسعه اين مناطق و با نماد دوستي ايران و روسيه در روستاي كرپان شهرستان سيريك به زمين زده شد؛ پروژه‌اي كه در شهريور ماه سال ۹۶ زمين ۲۰۰ هكتاري ساخت نيروگاه تحويل پيمانكار روسي شد، پروژه‌اي كه قرار بود با وام كشور روسيه ظرف مدت ۵۵ ماه ساخته شود و براي ۱۰ هزار نفر
به صورت مستقيم و غيرمستقيم اشتغال‌زايي كند، پروژه‌اي كه تاكنون جز حركت‌هاي كوچك در زمين آن اقدامي حاصل نشده است.
قرارداد برقي‌سازي راه‌آهن گرمسار- اينچه‌برون نيز به ارزش ۱.۲ ميليارد يورو در جريان سفر حسن روحاني به روسيه در هفتم آذر ماه ۹۴ بين شركت راه‌آهن جمهوري اسلامي ايران و راه‌آهن روسيه به امضا رسيد. هدف از برقي‌سازي اين مسير، افزايش ظرفيت خطوط ريلي و سرعت قطارها عنوان شده است. طبق قراردادي كه بين راه‌آهن ايران و راه‌آهن روسيه به امضا رسيده، قرار است ۱۵درصد سرمايه‌گذاري در اين مسير توسط منابع داخلي ايران و ۸۵درصد آن از محل وام دولتي روسيه تامين و سالانه از اين مسير بيش از ۱۰ ميليون تن كالا ترانزيت شود. گفته مي‌شود همه بارهايي كه از اينچه‌برون وارد مي‌شود از طريق مسير شمال كشور به آب‌هاي خليج‌فارس و تركيه فرستاده خواهد شد و با اجراي اين پروژه فرصت اشتغال مستقيم و غيرمستقيم براي 3 هزار و 500 نفر در بندر خشك اينچه‌برون ايجاد مي‌شود. اين طرح شامل بسته‌هاي كاري برقي‌سازي مسير، تامين لكوموتيوهاي برقي، ساخت و تجهيز دپوهاي تعميراتي لكوموتيو، اصلاح مسير و توسعه خطوط ايستگاه‌ها، ارتقاي سيستم علائم و ارتباطات و تامين ماشين‌آلات نگهداري شبكه برق است. طول مسير اينچه‌برون-گرمسار 495 كيلومتر و داراي 32 ايستگاه، 95 تونل و يك‌هزار و 500 پل و آبرو است كه براساس اهداف از پيش تعيين شده سرعت قطار باري پس از اجراي طرح 100 كيلومتر در ساعت و سرعت قطار مسافربري بين 120 تا 160 كيلومتر بر ساعت خواهد بود.