روزهاي سخت از ارديبهشت ماه 97 آرام‌آرام خودي نشان داد؛ از همان زمان كه توافق بين‌المللي برجام با خروج ايالات‌متحده امريكا با
5 عضو شوراي امنيت سازمان ملل ادامه پيدا كرد. جمهوري اسلامي و برجاي ماندگان در برجام تلاش كردند تا شرايط به گونه‌اي پيش برود كه اين توافق بين‌المللي مخدوش نشود، با اين حال تبعات خروج ايالات‌متحده آن‌قدر محسوس بود كه اقتصاد و متعاقب آن، معيشت را تحت‌تاثير قرار دهد و «سال سخت دولت و ملت» آغاز شود. اين شرايط البته در سال جاري هم تداوم يافت و چه‌بسا كه هر روز با تحريم‌ها و كور شدن روزنه‌هاي اميد سخت‌تر هم شد، از همين رو رييس‌جمهوري ديروز راهي بهارستان شد و لايحه بودجه سال 1399 كل كشور را در حالي تقديم مجلس دهم كرد كه عمر پارلمان قريب به 6 ماه ديگر به پايان مي‌رسد؛ بودجه‌اي كه حسن روحاني آن را «بودجه استقامت و مقابله با تحريم» خواند.
پرداخت به‌موقع بودجه جاري و
34 هزار ميليارد بودجه عمراني
رييس‌جمهوري در سخنراني خود پيش از تقديم بودجه به مجلس بار ديگر يادآور شد كه «دشمنان در طرح شكست اقتصاد ايران اسلامي ناكام مانده‌اند» و ادامه داد كه «دولت طبق خواست مردم و مجلس در اقتصاد كلان گام‌هاي قابل‌ملاحظه‌اي برداشته و كشور در مسير توسعه و رونق است.» او به سخنراني‌اش هنگام تحويل بودجه سال 98 در همين مجلس نقبي زد و گفت كه همان زمان دولت وعده داد تا تمام توان و امكان خود را به كار ببرد تا كنار «استواري ملت بزرگ ايران و اركان ديگر نظام همچون مجلس شوراي اسلامي» بودجه را محقق كند كه
«تا امروز چنين بوده است.» روحاني تاكيد كرد كه «9 ماه از سال 98 گذشته است و طي اين
9 ماه، بودجه‌هاي جاري به‌موقع پرداخت شده و تاكنون 34 هزار ميليارد تومان از بودجه عمراني نيز پرداخت شده است و طرح‌هاي مهم و اساسي كه مدنظر دولت بوده، يا افتتاح شده يا تا پايان سال افتتاح خواهد شد»؛ موضوعي كه به گفته رييس‌جمهوري «دشمنان، امريكايي‌ها و صهيونيست‌ها» تصور مي‌كردند دولت از اجراي آن ناتوان است اما امروز «نااميد» شده‌اند.
به خواست ملت و مجلس؟!
او در ادامه به «گام‌هاي قابل‌ملاحظه دولت در اقتصاد كلان» اشاره كرد كه علي‌رغم «شرايط نامساعد بودجه‌اي كشور و اقتصاد از سال گذشته تا اسفند» برداشته شده است. رييس‌جمهوري اين گام‌هاي اقتصادي قابل‌ملاحظه را برمبناي خواست ملت و مجلس توصيف كرد. اين در حالي است كه دست‌كم در مورد اجراي طرح اصلاح نرخ بنزين كه شايد بتوان آن را پس از اجراي طرح پرداخت يارانه نقدي، يكي از طرح‌هاي بزرگ و موثر در اقتصاد كلان دانست، تنها با تصميم سران قوا و تاييد رهبري تصويب و اجرا شد.
حسن روحاني در ادامه وضعيت اقتصادي از اسفند سال گذشته تاكنون را توضيح داد. به گفته روحاني بعد از تورم 52درصد نقطه به نقطه‌اي كه در جريان برهم خوردن نسبي برجام تجربه كرديم، اين ميزان به 27درصد رسيد و رشد اقتصادي كه سال گذشته منفي بود، بهبود يافت تا آنجا كه «برآوردها اين است كه اقتصاد منهاي نفت امسال مثبت باشد.»
آمار و ارقام به روايت روحاني
روحاني كه چهارشنبه گذشته در همايش «بيمه و توسعه» در آخرين سخنراني‌اش گفته بود «برخي انتقاد مي‌كنند كه چرا دولت اين كار را انجام داد و اين درحالي است كه بايد به فكر آينده كشور و سال‌هاي آينده باشيم و اين مروت نيست كه بگويم تا سال 1400 رييس‌جمهور هستم، سال 1401 به من مربوط نيست»، ديروز هم در جمع پارلمان‌نشينان به برخي آمار و ارقام استناد كرد كه براساس آن تاكيد كرد «مسير صحيحي در اقتصاد كشور» آغاز شده است كه شايد بر شاخص‌هاي كلان اقتصادي سال‌هاي بعد تاثيرگذار باشد. به گفته روحاني، در بخش صنعت و صنايع بورسي در ماه‌هاي گذشته شاهد رشد «3.7 درصدي در توليد و 14.5 درصدي در ارزش و فروش» بوده‌ايم. همچنين به دليل ميزان بارش‌ها از آغاز امسال تاكنون اگر براي 21 استان كشور مشكلاتي به وجود آمد اما برداشت محصولات كشاورزي در برخي نقاط همچون خوزستان رشد قابل‌ملاحظه‌اي داشت.
بر همين اساس «توليد شلتوك 900 هزار تن و برنج سفيد 550 هزار تن در خوزستان» بود و «ذرت، كلزا» هم رشد خوبي داشت. رييس قوه مجريه به اجراي برخي طرح‌هاي كشاورزي در استان خوزستان و ايلام اشاره كرد و گفت كه دولت در مناطق گرمسيري قدم‌هاي بزرگي برداشته و همچنين حدود 35 سد تاكنون افتتاح شده است.
رييس‌جمهوري در ادامه به افتتاح 25 تصفيه‌خانه آب در دو دولت يازدهم و دوازدهم و اجراي
62 طرح فاضلاب اشاره كرد و گفت، در ماه‌هاي اخير «بين 10 تا 20 هزار ميليارد تومان طرح افتتاح شده و آغاز به كار كرده است» كه تنها در بخش آب و برق در 6 ماهه دوم امسال رقمي در حدود «33هزار ميليارد تومان طرح و پروژه» افتتاح شده است.
به گفته روحاني، در سال گذشته براي نخستين‌بار در تاريخ كشور «توليد گاز ايران در پارس‌جنوبي از قطر» پيشي گرفت اين در حالي است كه در سال 92 توليد ايران نسبت به قطر نصف بوده و قطر دو برابر ما گاز توليد كرده است، همچنين «در بخش ميادين نفتي مرزي غرب كارون كه
70 هزار بشكه در روز» توليد مي‌شد امروز اين رقم به «355 هزار» رسيده كه به معني 7برابر شدن توليد است. او در ادامه در صحن مجلس به حركت‌هاي مثبت دولت در زمينه‌هاي مختلفي چون «كشاورزي، آب، انرژي، راه و ارتباط و گازكشي به روستاها» پرداخت؛ از كمبود در زمينه «ساخت مسكن» گفت كه با «طرحي كه وزارت راه و شهرسازي تدوين كرده و با آغاز عمليات اجرايي ساخت
180 هزار واحد طي يكي، دو هفته گذشته، كمبود جبران شده و 400 هزار واحدي را كه قول داده تا آخر دولت اجرايي و عملياتي خواهد كرد.» او به مشكلات ناشي از زلزله نيز اشاره كرد و گفت كه 107 هزار منزل مسكوني كه در زلزله آسيب‌ديده يا تخريب شده ترميم يا احداث شده و ترميم يا احداث 147 هزار واحد مسكوني نيز ادامه دارد.
كليات بودجه 99 به روايت روحاني
رييس‌جمهوري با تاكيد بر اينكه «برعكس آنچه امريكايي‌ها فكر مي‌كردند كه با فشار تحريم، اقتصاد كشور را دچار مشكل مي‌كنند، مسير و راه درستي را در همه اين زمينه‌ها انتخاب كرديم و به پيش مي‌رويم» به نكات حايز اهميت در بودجه سال 99 اشاره كرد.
حسن روحاني بار ديگر تاكيد كرد كه بودجه‌اي كه به مجلس آورده «بودجه ايستادگي و استقامت در برابر تحريم است» تا به دنيا اعلام كنيم «علي‌رغم تحريم‌ها، كشور را مخصوصا از لحاظ نفتي اداره خواهيم كرد.» او در ادامه يادآور شد كه بودجه سال 99 اتكاي چنداني به نفت ندارد و براساس آنچه به مجلس ارايه شده «درآمدي كه براي نفت خام و گاز درنظر گرفته شده با مقداري كه در بودجه عمراني پيش‌بيني كرديم، اگر همه پيش‌بيني‌ها حاصل شود، تقريبا نزديك هم است و اگر آن پيش‌بيني‌ها حاصل نشود، بودجه عمراني جلوتر است.» به گفته رييس‌جمهوري 70 هزار ميليارد تومان به بودجه عمراني كشور اختصاص داده شده كه در 6 سال گذشته اين بودجه از
11 هزار ميليارد در سال 91 جلو آمده به اين رقم رسيده است تا همه پروژه‌ها به بهره‌برداري برسد؛ اقدامي كه عمدتا دولت‌ها در سال پاياني خود به آن توجه ويژه‌اي دارند.
او در ادامه به برنامه‌هاي سال آينده پرداخت و از پيش‌بيني‌ها گفت. بنا به گفته روحاني، خودكفايي انرژي غذايي كه در دولت يازدهم 57درصد بوده، امروز به بالاي 74درصد رسيده و تا پايان امسال به 82درصد خواهد رسيد و اين روند ادامه خواهد داشت. همچنين سامانه نوين آبياري كه يك ميليون و 300 هزار هكتار بوده، امروز به
دو ميليون و 300 هزار هكتار رسيده و تا آخر دولت دو برابر خواهد شد. در زمينه ريلي نيز كل خطوط ريل كشور تا اول دولت يازدهم حدود
10 هزار كيلومتر بوده و امروز 11 هزار و
300 كيلومتر است كه سال آينده هم ادامه خواهد داشت، در همين راستا 5 استان كشور به خطوط ريلي متصل شده‌اند. رييس‌جمهوري همچنين بار ديگر در مورد خودكفايي توضيح داد و يادآور شد كه ايران حتي در زمستان هم گاز صادر كرده است.
او در بخش ديگري به توليد بنزين اشاره كرد و اذعان داشت كه تا پايان امسال در روز به 110 ميليون ليتر مي‌رسد. همچنين به گفته روحاني 75درصد از بنزين عرضه شده يورو 4 و 5 و 45 ميليون ليتر گازوييل ما يورو 4 و 5 است. روحاني در ادامه به محيط‌زيست پرداخت و فرآيند احياي درياچه اروميه را اميدوارانه توصيف كرد.
علاوه بر اين قرار است طرح تحول سلامت همچون چند سال گذشته ادامه يابد و تا پايان سال 99، 137 هزار تخت بيمارستاني اضافه شود.
در اهميت قدرت خريد مردم
رييس‌جمهوري با تاكيد بر اينكه مساله قدرت خريد و شرايط زندگي مردم براي ما بسيار
حائز اهميت است و اين موضوع در سال 98 و در بودجه سال 99 يك مساله اساسي است، گفت: «مي‌دانيم در شرايط تحريم و فشار مردم در سختي هستند و قدرت خريد آنان كاهش يافته و صادرات و واردات و جابه‌جايي پول و ارز با مشكلات زيادي توام است. همه تلاش اين است اين سختي‌ها مقداري كاهش پيدا كند و بيشتر قابل‌تحمل باشد.»
او در خلال سخنراني روز گذشته اين موضوع را كه براي كالاهاي اساسي ارز 4500 توماني درنظر گرفته شده، بار ديگر تكذيب كرد و توضيح داد: «براي كالاهاي اساسي در سال آينده مانند امروز و امسال باز هم ارز به قيمت 4200 تومان خواهد بود و حتي كالاهاي غيراساسي آنها هم با ارز نيمايي خواهد بود كه در اين بودجه ارز نيمايي را 8500 تومان مدنظر قرار داديم؛ بنابراين تلاش ما اين است كه معيشت مردم در سختي نباشد.»
در همين راستا قرار است حقوق و مستمري افراد نسبت به دو سال قبل سه برابر افزايش و حقوق و مزاياي مستمر كاركنان، بازنشستگان لشكري و كشوري 15درصد افزايش داده مي‌شود. همسان‌سازي حقوق بازنشستگان نيز ادامه يافته و اجرا مي‌شود. روحاني طرح حمايت معيشتي براي 60 ميليون نفر را كمك به 7 دهك جامعه توصيف كرد و تاكيد كرد كه بازهم ادامه خواهد داشت. همچنين اجراي طرح‌هايي براي ريشه‌كن كردن فقر مطلق تداوم خواهد داشت.
بهبود روابط با همسايه‌ها و كشورهاي منطقه
رييس‌جمهوري با تاكيد بر اينكه روابط ايران با چند كشور همسايه و غيرهمسايه بهتر خواهد شد، از ورود موقت ايران به اتحاديه اوراسيا و از مزاياي آن كه ازجمله به رونق صادرات مي‌انجامد، گفت. طرحي كه قرار است با تركيه، جمهوري آذربايجان و چند كشور ديگر اجرايي شود تا تعرفه‌ها در تجارت ميان اين كشورها حذف يا كاهش يابد. همچنين به گفته روحاني سرمايه‌گذاري 5 ميليارد دلاري روسيه در ايران كه دو ميليارد آن قبلا نهايي شده بود، در سال 2020 تكميل مي‌شود.
او در بخش ديگري از صحبت‌هاي خود به تصدي‌گري دولت اشاره كرد و گفت: «دولت براي كوچك‌سازي و عدم تصدي‌گري تلاش مي‌كند، بنابراين تلاش مي‌شود دارايي‌هاي مازاد در سال آينده واگذار شود و يك‌صد رديف هزينه‌اي بودجه حذف شده است.» بر اين اساس در بودجه سال آينده شركت‌هاي دولتي 200 هزار ميليارد تومان سرمايه‌گذاري خواهند كرد كه 70 هزار ميليارد هم بودجه عمراني است.
بودجه سال 99 چقدر است؟
در پايان روحاني يادآور شد كه «لايحه بودجه سال ١٣٩٩ كل كشور از حيث منابع بالغ بر
19 ميليون و 887 هزار و 370 ميليارد و 910 ميليون ريال است كه منابع عمومي دولت به لحاظ درآمدها و واگذاري دارايي‌هاي سرمايه‌اي و مالي و مصارف بودجه عمومي دولت از حيث هزينه‌ها و تملك دارايي‌هاي سرمايه‌اي و مالي، بالغ بر 5 ميليون و 638 هزار و 293 ميليارد و
49 ميليون ريال است.» رييس‌جمهوري ادامه داد: «منابع عمومي بودجه نيز بالغ بر 4 ميليون و
845 هزار و 968 ميليارد و 66 ميليون ريال است. درآمد اختصاصي وزارتخانه‌ها و موسسات دولتي نيز بالغ بر 792 هزار و 324 ميليارد و
983 ميليون ريال است.»
روحاني گفت: «بودجه شركت‌هاي دولتي، بانك‌ها و موسسه‌هاي انتفاعي وابسته به دولت به لحاظ درآمدها و ساير منابع تامين اعتبار بالغ بر
14 ميليون و 839 هزار و 457 ميليارد و
689 ميليون ريال و از حيث هزينه‌ها و ساير پرداخت‌ها بالغ بر 14 ميليون و 839 هزار و 457 ميليارد و 689 ميليون ريال است كه اين لايحه بودجه بنابر اصل 52 قانون اساسي تقديم مجلس خواهد شد.»