رهبران امريكا، كانادا، بريتانيا و استراليا در مورد عامل سانحه هوايي تهران اظهار ترديد كردند
تلاش براي هولناك‌تر كردن تراژدي
گروه جهان | سيل اظهارنظرهاي مقام‌هاي سياسي غربي در مورد سانحه سقوط جت مسافربري بويينگ 800-737 خطوط هوايي اوكراين اينترنشنال در نزديكي فرودگاه امام خميني از عصر روز پنجشنبه با اظهار ترديد رييس‌جمهور امريكا در مورد عامل اين سانحه آغاز شد. 24 ساعت بعد از اينكه رسانه‌هاي غربي از جمله رويترز گزارش داده بودند كه سازمان‌هاي اطلاعاتي و امنيتي امريكا و كانادا به صورت قطعي به اين نتيجه رسيده‌اند كه حمله موشكي به اين هواپيما در كار نبوده است، عصر روز پنجشنبه به وقت تهران و صبح به وقت واشنگتن، اظهار ترديد در مورد عامل سقوط اين هواپيما شروع شد. سرچشمه موج‌آفريني خبري در مورد اين واقعه از واشنگتن آغاز شد، جايي كه دونالد ترامپ، رييس‌جمهور امريكا اين سانحه را يك «واقعه مشكوك» توصيف كرد. بلافاصله بعد از اظهارات دونالد ترامپ، رييس‌جمهور امريكا اين نخست‌وزير كانادا بود كه با برگزاري يك نشست خبري، تشكيك در علل سانحه هوايي در ايران را دوباره بازنشر كرد. نزديك به يك سوم از جانباختگان سانحه هوايي چهارشنبه، تبعه كانادا بودند. جاستين ترودو، نخست‌وزير كانادا در نشست خبري خود گفت:«ما از منابع متعددي از جمله متحدان‌مان و دستگاه‌هاي اطلاعاتي خودمان دريافته‌ايم كه برخي شواهد از سرنگون شدن اين هواپيما با استفاده از يك موشك زمين به هوا حكايت دارد.» اين مقام كانادايي تاكيد كرد كه حتي در صورت تاييد چنين نظريه‌اي، احتمال تصادفي بودن اين رويداد وجود دارد. به گفته جاستين ترودو، شواهد موجود نياز به تحقيقات كامل و دقيق در مورد اين فاجعه را تقويت مي‌كند. ترودو تاكيد كرد:«الان از هر زمان ديگري مهم‌تر است كه بدانيم اين تراژدي چگونه رخ داده است. كانادايي‌ها جواب مي‌خواهند. جواب كه به معناي شفافيت، مسووليت‌پذيري و عدالت باشد. تا زماني كه اين را نگيريم، لحظه‌اي از پا نخواهيم نشست.» در واكنش به اين اظهارنظر مقام‌هاي كانادايي و امريكايي، مقام‌هاي ايران خواستار ارايه شواهد مورد اشاره براي تكميل تحقيقات در زمينه عامل سانحه سقوط هواپيماي مسافربري اوكرايني شده‌اند كه باعث كشته شدن ده‌ها شهروند ايراني شده است. هيچ‌يك از دو كشور كانادا و امريكا به رغم ادعاي آمادگي براي مشاركت در تحقيقات در مورد ارايه دادن شواهد ادعايي به تيم تحقيقات در مورد اين سانحه اظهارنظري نكرده‌اند.
بعد از امريكا و كانادا اين دولت بريتانيا بود كه سوار واگن ايجاد ترديد و تشكيك در عامل سقوط هواپيماي مسافربري اوكرايني در آسمان ايران شد. بوريس جانسون، نخست‌وزير بريتانيا در بيانيه‌اي با تكرار ادعاهاي همتاي كانادايي‌اش گفت:«مجموعه‌اي از اطلاعات وجود دارد كه نشان مي‌دهد، هواپيماي مذكور با يك موشك زمين به هواي ايراني سرنگون شده است. هر چند اين حادثه كاملا ممكن است غيرعمدي باشد. ما با كانادا و شركاي بين‌المللي‌مان از نزديك همكاري مي‌كنيم و لازم است كه يك تحقيقات شفاف و كامل در اين مورد انجام شود.» بر اساس بيانيه دولت بريتانيا 4 تبعه اين كشور در هواپيماي مذكور حضور داشته‌اند. اسكات موريسون، نخست‌وزير استراليا هم در همراهي با 3 مستعمره پيشين امپراتوري بريتانيا، ادعايي مشابه در مورد سانحه سقوط هواپيماي مسافربري مطرح كرده است و گفت:«ما هم اطلاعاتي مشابه كانادا خارج از ايالات متحده امريكا به دست آورده‌ايم ... هيچ يك از اين اطلاعات نشان نمي‌دهد كه اين اقدام يك اقدام عمدي باشد.» بعد از اين بيانيه‌ها ينس استولتنبرگ، دبيركل پيمان آتلانتيك شمالي هم با تكرار ادعاهاي سران كشورهاي غربي از نقش احتمالي «سامانه‌هاي پدافندي ايران» در سقوط هواپيماي اوكرايني صحبت كرده است.
ولاديمير زلينسكي، رييس‌جمهور اوكراين كه هواپيماي سانحه ديده متعلق به يك خط هوايي اين كشور بود با انتشار پيامي در حساب كاربري فيس‌بوك خود از شهروندان اوكرايني خواسته است كه از گمانه‌زني‌هاي بي‌مورد و ترويج نظريه‌هاي توطئه در مورد اين سانحه خودداري كنند. رييس‌جمهور اوكراين در بيانيه خودش نوشته است:«احتمال اصابت موشك با اين جت مسافربري هنوز رد نشده اما قابل تاييد هم نيست.» او همچنين از دولت‌هايي كه ادعاهايي در مورد وجود شواهد در اين زمينه دارند، درخواست كرده است كه شواهد خود را با تيم تحقيق در ميان بگذارند. بر اساس گزارش رسانه‌ها بعدازظهر روز جمعه، مايك پمپئو، وزير خارجه ايالات متحده امريكا در تماسي تلفني با رييس‌جمهور اوكراين در اين زمينه گفت‌وگو كرد. بعد از اين گفت‌وگوي تلفني رسانه‌هاي غربي در مورد ديدار مقام‌هاي سفارت امريكا در كي‌يف با مقام‌هاي عالي اوكراين و «رساندن اطلاعات بسيار مهم از سوي امريكا به اوكراين» خبر دادند. محتوا و ماهيت اين اطلاعات «بسيار مهم» علني نشده است. به گفته سخنگوي دفتر رياست‌جمهوري اوكراين، اين اطلاعات قرار است كه توسط «كارشناسان و متخصصان» مورد بررسي و مرور قرار گيرد.
در برابر اظهارنظرهايي كه از سوي رهبران 3 كشور كانادا، بريتانيا و ايالات متحده امريكا بيان شده است، دولت روسيه اتهام‌زني به ايران در مورد اين سانحه هوايي را غيرقابل قبول دانسته است. سرگي ريابكف، معاون وزير خارجه روسيه در گفت‌وگو با خبرگزاري تاس گفته است «هيچ دليلي براي اتهام‌زني به ايران در مورد سانحه روي داده براي هواپيماي اوكرايني وجود ندارد.»