پس از تشديد تنش‌ها ميان نيروهاي سوري تحت حمايت روسيه و نظاميان تركيه به همراه متحدان سني شورشي آنها حداقل 33 سرباز ترك تنها در پنجشنبه هفته گذشته در استان ادلب سوريه كشته شدند. اين ركورد بيشترين تعداد تلفات تركيه در يك روز از زمان آغاز درگيري‌هاي داخلي سوريه است. ممكن است اين حمله باعث درگيري مستقيم ميان تركيه و روسيه شود.
به گزارش «المانيتور» فرماندار استان مرزي ختاي كه اين آمار و ارقام را فاش كرده، يك حمله هوايي از سوي نيروهاي سوري را عامل اين اتفاق دانسته است اما در هفته‌هاي اخير بيشتر حملات هوايي منطقه را هواپيماهاي روسي انجام داده‌اند. فخرالدين التون، مدير ارتباطات رياست‌جمهوري در سخنراني خود پس از جلسه اضطراري امنيت ملي كه از سوي رجب طيب اردوغان، رييس‌جمهور تركيه تشكيل شد، وعده داد كه انتقام سربازان ترك را بگيرد. او گفت:«عمليات ما در تئاتر سوريه تا زماني ادامه خواهد يافت كه دست‌هاي آغشته به خوني كه پرچم ما را هدف گرفته‌اند، شكسته شوند. ما تصميم گرفته‌ايم با قدرتي به مراتب بيشتر از رژيم نامشروع [سوريه] كه سلاح‌هايش را به سمت سربازان ما گرفته است، انتقام بگيريم».
اين حمله مي‌تواند مسير جنگ سوريه را تغيير داده و نگراني‌ها را درباره درگيري مستقيم ميان روسيه و تركيه افزايش دهد. رحمي دوغان، استاندار ختاي در جنوب تركيه گفت علاوه بر تعداد نسبتا زياد كشته‌شدگان بيش از 30 تن نيز مجروح شده‌اند. برخي از معترضين استانبول صبح جمعه در مقابل كنسولگري روسيه تجمع كرده و شعار «روسيه قاتل! و پوتين قاتل!» سر دادند. مقامات تركيه به اميد جلوگيري از رويارويي مستقيم با ارتش بسيار قدرتمندتر روسيه همچنين حفظ راهي براي گفت‌وگو با ولاديمير پوتين، رييس‌جمهور اين كشور از مقصر ناميدن دولت روسيه براي حمله به نيروهاي خود در سوريه خودداري كردند. يك مقام تركيه‌اي كه مايل نبود نامش فاش شود به رويترز گفت، تركيه تصميم گرفته بود ديگر از ورود پناهندگان سوري كه قصد داشتند از راه‌هاي زميني يا دريايي وارد اروپا شوند، جلوگيري نكند. اين اقدام عملا تلاشي براي وادار كردن غربي‌ها به مداخله در درگيري تلقي مي‌شود. در همين راستا ابراهيم كالين، سخنگوي رياست‌جمهوري تركيه به صورت تلفني با رابرت اوبراين، مشاور امنيت ملي امريكا صحبت كرد و مولود چاووش اوغلو، وزير امور خارجه تركيه نيز تماس جداگانه‌اي با ينس استولتنبرگ، دبيركل ناتو داشت. جزييات محل دقيق اين حمله هوايي مشخص نيست اما گزارش‌هاي اوليه حاكي از آن بود كه حمله در دهكده كوچكي در حوالي منطقه مسكوني سراقب(در استان ادلب) صورت پذيرفته است. گفته مي‌شود در اين حمله هوايي يك كاروان حامل تجهيزات تركي نيز مورد اصابت قرار گرفته است. گفته مي‌شود، مجروحان به بيمارستاني در شهر ريحانلي استان ختاي منتقل شده‌اند و جمعيت زيادي از مردم در اطراف آن تجمع كردند. پيش از اين رسانه‌هاي روسي ادعا كرده بودند كه عاملان نظامي تركيه هواپيماهاي نيروي هوايي روسيه و سوريه را با موشك‌هايي به نام «منپدز» كه نوعي سيستم دفاع موشكي قابل حمل است، هدف قرار داده‌اند.
شرايط سخت اردوغان
آرون اشتين، مدير برنامه خاورميانه در انستيتوي تحقيقات سياست خارجي فيلادلفيا گفت:«آنكارا در شرايط دشواري قرار دارد. آنها بايد كاري انجام دهند اما انجام هر كاري به معناي درگيري با دشمني قدرتمندتر يعني روسيه است. آنها بايد به پاسخ سنجيده‌اي فكر كنند كه موجب دخالت روسيه نشود. آنها همچنين بايد به اين فكر كنند كه ممكن است، انجام چنين كاري امكان‌پذير نباشد بنابراين ما به كمك متحدين خود نياز داريم.» اگرچه نشانه‌هايي وجود دارد كه نشان مي‌دهد به نظر متحدان امريكا و حتي ديگر متحدان عضو ناتو تركيه، آنها در منازعه‌اي مداخله خواهند كرد كه عمدتا از سوي آنكارا به وجود آمده است.
به گزارش نيويورك تايمز، تركيه مدت‌هاست كه در جنگ داخلي 9 ساله سوريه عليه دولت بشار اسد، رييس‌جمهور اين كشور از نيروهاي مخالف حمايت مي‌كند. اسد كه مورد حمايت روسيه و ايران است اين شورش را تا حد زيادي از بين برده اما متاسفانه هزينه آن مرگ صدها هزار انسان و آوارگي ميليون‌ها پناهنده بوده است. دولت او با حمايت هواپيماهاي جنگي روسيه دارد در ادلب مي‌جنگد تا آخرين استان تحت كنترل شورشيان را بازپس گيرد. تشديد جنگ در اين استان تنها در 3 ماه گذشته نزديك به يك ميليون نفر را آواره كرده و باعث ايجاد يك بحران بشردوستانه در مرز تركيه شده است.
اشتين افزود:«روسيه به روش‌هاي مختلفي مي‌تواند تشديد تنش‌ها را بيشتر كند. اين كشور توان اين را دارد كه سربازان ترك حاضر در سوريه را به خاك سياه بنشاند، حال چه با بمباران خطوط تامين تجهيزات باشد يا با گسترش جنگ به مناطقي كه آنكارا آنها را اشغال كرده است». اردوغان در سخنراني پنجشنبه هفته گذشته خود هيچ نشانه‌اي از تمايل به عقب‌نشيني در جنگ با نيروهاي سوري تحت حمايت روسيه از خود نشان نداد و مدعي شد كه اوضاع در استان ادلب «به نفع ما شده است.» او پيش از اين حمله شبانه خطاب به اعضاي حزب عدالت و توسعه خود گفته بود:«ما 3 شهيد داده‌ايم، خداوند رحمتشان كند اما تعداد تلفات نيروهاي سوري بسيار بيشتر است.»
اردوغان از دولت سوريه و نيروهاي روسيه خواسته تا حملات خود در ادلب را متوقف كرده و از مواضع تركيه كه مورد محاصره اسد است عقب‌نشيني كنند. او همچنين خواستار ايجاد يك منطقه امن تحت كنترل تركيه براي غيرنظاميان آواره در منطقه شده است. اين اظهارات اردوغان به دنبال خبرهايي مبني بر اين بود كه متحدان شورشي تركيه در سوريه كنترل شهر استراتژيك سراقب را دوباره به دست گرفته و دسترسي نيروهاي سوري به بزرگراه «ام 5» كه دمشق را به حلب متصل مي‌كند از بين برده‌اند. اما يك مقام روس كه نمي‌خواست نامش فاش شود به نقل از مطبوعات روسي، سقوط سراقب را تكذيب كرد و گفت نيروهاي دولتي اين حمله را خنثي كردند. يك مقام ناشناس ترك نيز با رد ادعاي اردوغان مبني بر سقوط اين شهر به رويترز گفت، نيروهاي دولت سوريه با حمايت نيروي هوايي روسيه يك ضد حمله را آغاز كردند. تلفات روز پنجشنبه تعداد نظاميان ترك كشته شده در استان ادلب را از زمان آغاز درگيري‌ها در ماه فوريه به 52 دو تن رساند. بنا بر گزارش‌ها، بسياري از اين سربازان در حملات هوايي روسيه كشته شدند اما تركيه از اقرار به آن بيزار است. تا زماني كه آنكارا و مسكو نتوانند با يكديگر به توافق برسند احتمالا شمار اين تلفات روز به روز بيشتر خواهد شد. روسيه كنترل مرزهاي هوايي استان ادلب را در دست دارد و همين موضوع امتياز استراتژيك بزرگي براي ارتش اين كشور در مقابل نيروي هوايي تركيه محسوب مي‌شود. تركيه هزاران سرباز را در استان ادلب مستقر كرده تا از پيشرفت دولت سوريه جلوگيري كند اما به دليل عدم داشتن پشتيباني هوايي به شدت از اين كار منع شده است. در عمليات‌هاي هوايي شديد 3 ماه گذشته روسيه در سراسر استان، بيمارستان‌ها، مدارس و ساختمان‌هاي مسكوني بمباران شده، دست‌كم 300 نفر را به كشتن داده است. اردوغان از امريكا خواسته است تا موشك‌هاي پاتريوت خود را براي كمك به دفاع از نيروهاي ترك ارسال كند. او همچنين از ناتو خواسته تا يك منطقه پرواز ممنوع براي حفاظت از 3 ميليون غيرنظامي استان ادلب ايجاد كند. اما به گفته مقامات غربي، واشنگتن و اعضاي ناتو تاكنون به دليل عدم تمايل به رويارويي با روسيه از درگيري نظامي در شمال غربي سوريه خودداري كرده‌اند. تا زماني كه تركيه موافقت نكند كه سيستم دفاع موشكي اس -400 كه از روسيه خريداري كرده است را تحويل دهد، امريكا به آنها موشك پاتريوت نخواهد داد. امريكا حدود 5 هزار نيرو در شمال شرقي و جنوب سوريه دارد كه هدف اصلي‌شان جلوگيري از بازگشت تروريست‌هاي داعشي به اين منطقه همچنين حفاظت از منابع نفتي سوريه است.
درگيري عمدي با پوتين
وب‌سايت «بلومبرگ» ضمن تحليل اين اتفاقات نوشت: به هر حال رييس‌جمهور تركيه عمدا وارد درگيري با پوتين شده و اين كار نتيجه‌اي جز انزواي تركيه در بر ندارد. قبلا اين پاكستان بود كه در محافل سياسي با خودزني مذاكره مي‌كرد. اكنون تركيه به رهبري اردوغان تكنيك چانه‌زني خود را به روز كرده و تفنگ خود را به سمت غرب گرفته و برايش مهم نيست اگر اين كار باعث شود كه تفنگي هم شقيقه خودش را هدف بگيرد.
در طول دو سال گذشته، اردوغان با نزديك شدن به روسيه كه دشمن شركاي خود در سازمان پيمان آتلانتيك شمالي محسوب مي‌شود عملا آنها را تحريك كرده است. نتيجه چنين تصميمي كاملا قابل پيش‌بيني بود: انزواي تركيه در سوريه و ليبي، جايي كه منافع آنكارا در تضاد مستقيم با مسكو است. اكنون كه درگيري اين دو كشور در حال تشديد است و سربازان ترك احتمالا به وسيله بمب‌هاي روسيه كشته مي‌شوند، اردوغان از غرب انتقاد كرده و آنها را به بد قولي متهم مي‌كند و تهديد مي‌كند كه مرز‌هايش را باز كرده و ميليون‌ها پناهنده را وارد اروپا خواهد كرد. او با اين تهديد، خواهان ارايه كمك مالي از سوي اروپا براي اسكان پناهندگان در تركيه و احتمالا كمك ناتو براي تحقق اهداف نظامي‌اش در سوريه است.
اردوغان از تكنيك معمول خود در مذاكره با پوتين استفاده كرده و هشدار داده است كه روابط ميان آنكارا و مسكو بر سر ادلب دچار مشكل خواهد شد اگرچه اين جدايي، اقتصاد تركيه را به شدت منزوي خواهد كرد.
رييس‌جمهور تركيه عمدا وارد درگيري با پوتين شده و اين كار نتيجه‌اي جز انزواي تركيه در بر ندارد. قبلا اين پاكستان بود كه در محافل سياسي با خودزني مذاكره مي‌كرد. اكنون تركيه به رهبري اردوغان تكنيك چانه‌زني خود را به روز كرده و تفنگ خود را به سمت غرب گرفته و برايش مهم نيست اگر اين كار باعث شود كه تفنگي هم شقيقه خودش را هدف بگيرد. در طول دو سال گذشته، اردوغان با نزديك شدن به روسيه كه دشمن شركاي خود در سازمان پيمان آتلانتيك شمالي محسوب مي‌شود عملا آنها را تحريك كرده است. نتيجه چنين تصميمي كاملا قابل پيش‌بيني بود: انزواي تركيه در سوريه و ليبي، جايي كه منافع آنكارا در تضاد مستقيم با مسكو است.