پرونده فساد در فيفا به كجا رسيد؟
ناتواني سوييس در كشف تمام حقيقت
ترجمه: سامان سعادت
پرونده فساد در فيفا از سال 2015 استارت خورد و برخي مقامات عاليرتبه فيفا در زوريخ سوييس بازداشت شدند. حكم جلب همه اين افراد به درخواست وزارت دادگستري ايالات متحده صورت گرفت. با اين وجود بعد از گذشت بيش از چهار سال هنوز بسياري از مسائل تعيين تكليف نشده و اين در حالي است كه از مدت محروميت بسياري از متهمان چيزي باقي نمانده است.
حال بعد از آنكه كشور سوييس در پرونده‌هاي مربوط به سپ بلاتر به موفقيتي دست پيدا نكرد، امريكا دوباره روي اين پرونده‌ها متمركز شده است. چند روز پيش ايالات متحده كه پرونده‌هاي جنايي عليه رييس سابق فيفا را به جريان انداخته طي تحقيقاتي به جزييات افشا‌كننده بيشتري دست پيدا كرده است كه حالا باعث شده اتهامات بيشتري به بلاتر وارد شود. اين جزييات در پي تحقيقاتي گسترده كه مدت‌ها به طول انجاميده به دست آمده است.
بعد از اينكه وزارت دادگستري امريكا جزييات بيشتري را در پرونده بلاتر افشا كرد كه نشان مي‌دهد فساد به مدت چند دهه در قلب فوتبال ريشه دوانده بوده، مقامات سوييسي نيز تاييد كردند كه قصد دارند يكي از دو پرونده عليه سپ بلاتر را دوباره به جريان بيندازند. همچنين در اين پرونده‌ها رد پاي برخي اعضاي هيات‌مديره جهاني فوتبال نيز به چشم مي‌خورد.
طبق گفته مقامات سوييس بلاتر به رفتارهاي نادرست تجاري و احتمالا اختلاس متهم شده بود. او به دليل اعطاي حق پخش جام جهاني در كاراييب در سال 2005 مورد بازپرسي قرار گرفته بود. عقب‌نشيني دادستان سوييس ضربه ديگري به اعتبار اين نهاد در پيگيري پرونده مقامات محبوب‌ترين ورزش جهان به حساب مي‌آيد. تحقيقات در سوييس در سپتامبر 2015 آغاز شد و چهار ماه پس از آن كيفرخواست از طرف وزارت دادگستري صادر شد كه حاكي از دست داشتن مقامات فيفا، رهبران ارشد فوتبال و برخي بازرگانان و شركت‌ها در پرونده‌هاي فساد بود.
اين در حالي بود كه تحقيقات بين‌المللي آن زمان با موفقيت بسيار چشمگيري همراه بود و حتي در امريكا برخي افراد نيز تحت پيگرد قرار گرفتند. سوييسي‌ها نيز براي مطابقت با پيشرفت همتايان امريكايي خود تلاش زيادي كردند، اما در صدور كيفرخواست‌ها و محكوميت‌ها ناكام بودند. در واكنش به اخبار چند روز اخير سپ بلاتر روز يكشنبه در گفت‌وگويي تلفني اعلام كرد از روند تحقيقات و به نتيجه رسيدن سوييسي‌ها نااميد شده است. او گفت: «اين چه تحقيقاتي است كه شما براي به سرانجام رساندن آن به بيش از 4 سال زمان نياز داريد؟» بلاتر مدت‌هاست هرگونه تخلفي از جانب خودش را رد كرده است.
دادستاني سوييس مي‌گويد: دومين پرونده جنايي عليه بلاتر مربوط به اجازه او به معاونش ميشل پلاتيني براي پرداخت دو ميليون دلار در سال 2011 بوده كه همچنان در جريان است. دفتر دادستان كل سوييس در اظهارات خود اعلام كرد: بلاتر هيچ پاسخي در پرونده اعطاي حق پخش جام جهاني در كاراييب با مبلغ 600 هزار دلار ندارد. اتحاديه فوتبال كاراييب با نام اختصاري C.U.F بعدا اين حق پخش را با رقمي نزديك به 20 ميليون دلار به فروش رسانده است. اين نهاد تحت مديريت جك وارنر معاون سابق فيفا از كشور ترينيداد و توباگو بوده است. وارنر از زمان صدور اولين كيفرخواست در ماه مه 2015 با استرداد خودش به امريكا به شدت جنگيده است. نام وارنر در آخرين كيفرخواست ايالات متحده كه روز دوشنبه هفته گذشته منتشر شد به چشم مي‌خورد. او به سوءاستفاده از سمت خود براي شركت در طرح‌هاي مربوط به وكالت، پيشنهاد و پذيرش و پرداخت رشوه و دريافت‌هاي غيرقانوني متهم شده است. اين شخص در حالي كه با اتهامات خود روبه‌رو بود در سال 2011 از فيفا اخراج شد. او در همان سال ادعا كرد كه فيفا حق پخش جام جهاني را با تخفيف ويژه براي كاراييب فراهم كرده است تا او هم بلوك كاراييب را متقاعد كند در انتخابات فيفا از سپ بلاتر حمايت كند. بلاتر از سال 1998 تا زمان بركناري‌اش در دسامبر سال 2015 رياست فيفا را به عهده داشت و در حال حاضر شش سال محروميتش را پشت سر مي‌گذارد. بازگرداندن پيگرد بلاتر همچنين وضعيت ناخوشايندي در مورد رسيدگي به پرونده‌هاي باز شده در سوييس در ارتباط با برخي از بزرگ‌ترين فدراسيون‌هاي ورزشي در محدوده آلپ به وجود آورده است. اين نهادها معمولا در اين منطقه مستقر مي‌شوند، چراكه از قوانين سودمند مالياتي و همچنين اسرار بانكي برخوردار مي‌شوند.
اين روند همچنين برخي مقامات سابق فوتبال را نيز نااميد كرده است. افرادي كه مدارك‌شان را به راحتي در اختيار بازرسان سوييسي قرار داده بودند. يكي از مقامات كه جزييات زيادي را به مقامات سوييس ارايه داده بود، گفت كه از پيشرفت ضعيف پروند ه احساس نااميدي مي‌كند. اين مقام سابق كه مرتكب هيچ جرمي هم نشده بود، گفت كه وي و ساير كارمندان به دليل پرونده‌هاي باز خود در ارتباط با فيفا در يافتن مشاغل جديد با مشكل مواجه شده‌اند.
در مورد تحقيقات كشور سوييس از آغاز آنها در سال 2015 اختلاف‌نظرهاي زيادي وجود داشته است. اين اختلاف‌نظرها باعث شده آنها هنوز به يك محكوميت واحد منجر نشوند. چندين ترابايت پرونده از فيفا كشف شده كه موجب گيج شدن بازپرسان شده است. تعدادي از مقامات فيفا به فساد متهم شده‌اند و برخي از اتهامات نيز مطرح است، اما عدم اطمينان و سردرگمي در مسوولان تحقيقات به چشم مي‌خورد. بخش عمده‌اي از اين امر ناشي از افشاي تصميم اخير انصراف دادستان كل مايكل لاوبر از نظارت و تحقيقات بر فوتبال پس از سه ملاقات قبلي با جاني اينفانتينو رييس فيفا بوده است. مقامات سوييسي اظهار داشتند كه او در چندين نوبت حقيقت را نگفت، با بي‌احترامي عمل و رفتار قانوني دادستاني فدرال را نقض كرد و مانع تحقيقات منظم شد. در نتيجه دستمزد لاوبر در سال 8 درصد كاهش پيدا كرد.
دو سال قبل اليويه ترومن يكي از محققان ارشد در پرونده فيفا بعد از اينكه خودش به سوژه تحقيقات بدل شد از سمتش تعليق شد. او متهم به نقض رازداري، رشوه‌خواري و نفع‌گرايي در رسيدگي به سوالات مربوط به هيات فوتبال شد. او از همه اتهامات تبرئه اما از اين پرونده به‌طور كامل كنار گذاشته شد. همين موارد باعث شده در پيشرفت ساير پرونده‌هاي فساد نيز شك و ترديدهايي به وجود بيايد.
محاكمه پرداخت غيرقانوني بين سازمان‌دهندگان جام جهاني 2006 و فيفا كه آن زمان تحت كنترل بلاتر بود، قرار بود ماه گذشته برگزار شود كه به دليل همه‌گيري كرونا به تعويق افتاد. اگر دادگاه چهار متهم پرونده در اين ماه به پايان نرسد، مي‌تواند باعث فروپاشي تحقيقات شود، چراكه قانون محدوديت‌ها به زودي منقضي مي‌شود.
گزارش‌هاي اخير در سوييس و فرانسه همچنين نشان مي‌دهد كه يك قاضي فدرال ماه گذشته به دادسراها گفته است كه براي تقويت پرونده نياز به شواهد بيشتر دارند. در اين زمينه گفته مي‌شود ناصرالخليفي مديرعامل باشگاه پاري‌سن‌ژرمن فرانسه و يكي از مقامات بلندپايه تلويزيون قطر يك ويلاي سوپر لاكچري در ايتاليا به جرمي والك دبيركل فيفا هديه داده است. البته هر دو نفر چنين ادعايي را رد كرده‌اند.
منبع: نيويورك‌تايمز