رييس‌جمهور امريكا
در برابر فشار كارشناسان مجبور به عقب‌نشيني شد
از سوداي عظمت تا عجله براي بازگشايي
شهاب شهسواري
دونالد ترامپ، رييس‌جمهور بعد از هفته‌ها گمانه‌زني در مورد بازگشايي نهادهاي اقتصادي امريكا كه بر اثر شيوع بيماري كوويد ۱۹ تعطيل شده‌اند، عاقبت سه‌شنبه شب با برگزاري يك كنفرانس خبري از برنامه‌اش براي بازگشايي تدريجي امريكا در طول هفته‌هاي آينده خبر داد، هر چند برخلاف ادعاهايش در گذشته در مورد توانايي‌اش براي اجبار همه كشور به بازگشتن به كار، مجبور شد براساس خواست مشاوران و متخصصان بهداشتي تصميم‌گيري در مورد بازگشايي را به ۵۰ فرماندار ايالت‌هاي امريكا واگذار كند و تنها براي دولتش نقش مشاوره‌اي در اين زمينه قائل شود. پيش از اين گفته مي‌شد كه ترامپ قصد دارد با استفاده از اختيارات رياست‌جمهوري‌اش، ايالت‌هاي امريكا را وادار كند كه دست‌كم تا اول ماه مه، تمامي محدوديت‌ها براي جلوگيري از همه‌گيري ويروس كرونا را لغو كنند، اما نهايتا به نظر مي‌رسد كه فشار رسانه‌ها و كارشناسان براي جلوگيري از اين اقدام او را مجبور به عقب‌نشيني از برنامه‌هاي پيشينش كرده است. ترامپ كه با شعار «بازگرداندن عظمت امريكا» به مقام رياست‌جمهوري برگزيده شده بود، حالا سه سال و نيم بعد از انتخابش در واكنش به تعطيلي و ركود اقتصادي گسترده حاصل از شيوع بيماري كرونا نام برنامه خود را «بازگشايي مجدد امريكا» قرار داده است. اين درحالي است كه براساس يك نظرسنجي جديد بيش از سه‌چهارم از شهروندان امريكايي معتقدند كه اوج شيوع بيماري كرونا هنوز فرا نرسيده است و روزهاي سخت‌تري در انتظار اين كشور خواهد بود. درست همزمان با اطلاعيه ترامپ براي رفع گام به گام محدوديت‌هاي اجتماعي براي مقابله با ويروس كرونا، ۷ ايالت شمال شرقي ايالات‌متحده امريكا از جمله نيويورك، اعلام كردند كه محدوديت‌هاي فاصله‌گذاري اجتماعي و تعطيلي مشاغل غيرضروري را تا يك ماه ديگر ادامه خواهند داد. تاكنون بيش از ۳۱ هزار امريكايي
بر اثر ابتلا به بيماري حاصل از ويروس كروناي جديد جان خود را از دست داده‌اند. براساس آمار رسمي نزديك به ۶۵۰ هزار امريكايي به ويروس كرونا مبتلا شده‌اند و اين آمار همچنان رو به گسترش است.او كه پيش از اين با ادعاهايي در مورد «محو شدن معجزه‌آساي ويروس بر اثر تغيير فصل»، پيش‌بيني «تجمع مردم براي جشن عيدپاك در كليساها» و فشار براي كاهش دادن سطح قرنطينه در ايالت‌هاي مختلف به‌شدت مورد انتقاد قرار گرفته بود، حالا در مقام رييس‌جمهور «دوران احياي اقتصادي» پشت تريبون قرار گرفت و وعده داد كه با بازگشايي تدريجي كسب و كارها و نهادهاي خدماتي در طول هفته‌هاي آينده، اقتصاد خفته امريكا بار ديگر با سرعتي برق‌آسا به رونق بازمي‌گردد. ترامپ مدعي شد كه مديريت او در طول بحران كرونا باعث شده تا جان ميليون‌ها امريكايي كه در خطر ابتلا به اين بيماري قرار داشته‌اند، نجات پيدا كند. اين در حالي است كه منتقدان ترامپ او را به واكنش ديرهنگام و مديريت ضعيف بحران كرونا متهم مي‌كنند.به نوشته سي‌ان‌ان، مانند هر اقدام ديگر ترامپ، برداشت‌ها از اعلاميه ترامپ، برمبناي اينكه از چه كسي در مورد آن سوال كنيد، واكنش متفاوتي دارد. قطعا هواداران اصلي ترامپ، نطق او را نشانه‌اي ديگر از رهبري داهيانه تصور مي‌كنند و منتقدانش هم به تناقض‌ها و عقب‌نشيني‌ها اشاره مي‌كنند. ترامپ در سخنراني‌هاي اخير خود به‌شدت نسبت به دولت چين، سازمان بهداشت جهاني و حتي نهادهاي حكومتي امريكا مانند رسانه «صداي امريكا» انتقاد كرده و ناتواني دولتش در كنترل ويروس كرونا در امريكا را به گردن اين دولت‌ها و سازمان‌ها انداخته است. همزمان تعدادي از نمايندگان هم‌حزبي ترامپ در كنگره امريكا هم در پيروي از او، در واكنش به ناتواني دولت امريكا در مديريت ويروس كرونا، به جاي توضيح خواستن از رييس‌جمهور كشورشان در اين مورد خواهان كناره‌گيري رييس سازمان بهداشت جهاني شده‌اند. ۱۷ نماينده عضو كميته سياست خارجي مجلس نمايندگان امريكا در نامه‌اي به ترامپ ضمن حمايت از او در قطع كمك‌هاي مالي امريكا به سازمان بهداشت جهاني حين شيوع ويروس كرونا، خواسته‌اند تعليق اين كمك‌ها تا زمان تغيير رييس سازمان مذكور ادامه پيدا كند. امريكايي‌ها تدروس ادهانوم گبريه‌سوس را به پيروي از دولت چين و ارايه اطلاعات غلط به كشورها در واكنش به ويروس عالم‌گير كرونا متهم مي‌كنند.
اين ادعاي ترامپ با ترديد رسانه‌هايي مواجه شده كه معتقدند برنامه او براي بازگشايي كه بعد از مشورت با متخصصان تهيه شده است، چندان نمي‌تواند به سرعت باعث بازگشت رونق به امريكا شود. براساس آماري كه به تازگي منتشر شده از نيمه ماه گذشته تاكنون، دست‌كم ۲۲ ميليون امريكايي براي اولين‌بار در زندگي‌شان تقاضاي بيمه بيكاري كرده‌اند. ترامپ ادعا كرده كه دست‌كم ۲۹ ايالت امريكا، آماده بازگشت به زندگي عادي هستند، اما ايالت‌هاي بزرگي مانند نيويورك، نيوجرسي و كاليفرنيا اعلام كرده‌اند كه هفته‌ها فرصت لازم دارند تا بتوانند مقررات فاصله اجتماعي را كمتر كنند و به شرايط عادي بازگردند. در برابر به نوشته سي‌ان‌ان پيش‌بيني مي‌شود در ايالت‌هاي ديگري هم كه هنوز تلفات زيادي از اين بيماري عالم‌گير نداشته‌اند، در طول چند هفته آينده شاهد رشد همه‌گيري اين بيماري باشيم. دونالد ترامپ هر چند به نام اين ايالت‌ها اشاره كرد، اما تاكيد كرد كه اين ايالت‌ها در صف بازگشايي فوري قرار دارند. رييس‌جمهور امريكا گفت: «به مونتانا، وايومينگ و داكوتاي شمالي نگاه كنيد، وضعيت‌شان خيلي با نيويورك و نيوجرسي متفاوت است.»
هر چند دونالد ترامپ توقع داشت كه بتواند با استفاده از قدرت كاخ سفيد ايالت‌ها را به بازگشايي اقتصاد امريكا وادار كند، اما نهايتا براساس اصرار نهادهاي بهداشتي و كارشناسان در برنامه منتشر شده براي بازگشايي نهادهاي اقتصاد مجبور شده تا اين تصميم را برعهده فرمانداران ايالت‌ها قرار دهد. او تاكيد كرد: «آن ايالت‌هايي كه ضروري است همچنان تعطيل بمانند، اجازه دارند كه تعطيل باشند. اگر هم معتقدند كه وقت بازگشايي رسيده به آنها مشاوره و ابزار لازم را براي بازگشايي فوري ارايه مي‌كنيم.» به نوشته رسانه‌هاي امريكايي، دونالد ترامپ به‌شدت نسبت به آثار كند شدن رشد اقتصادي و افزايش نرخ بيكاري در بخت انتخاب مجددش به عنوان رييس‌جمهور نگران است. او عجله خود را براي ناديده گرفتن عواقب كاهش محدوديت‌هاي اجتماعي پنهان نكرد و گفت: «ما دوباره كشورمان را بازگشايي مي‌كنيم، بايد اين كار را بكنيم، امريكا مي‌خواهد باز باشد، امريكايي‌ها مي‌خواهند باز باشند.» هواداران ترامپ در ايالت‌هايي همچون ميشيگان با تجمع در برابر فرمانداري نسبت به ادامه محدوديت‌هاي سختگيرانه اجتماعي و تعطيلي كسب و كارها اعتراض كرده‌اند. تظاهرات‌كنندگان خواستار محاكمه فرماندار دموكرات ايالت‌شان گرچن ويتمر شده‌اند. در ايالت ويرجينا معترضان در برابر مجلس نمايندگان ايالتي تجمع كردند و پلاكاردهايي در دست داشتند كه روي آن نوشته شده بود: «اين ديوانه بازي را خاتمه دهيد! اين فقط يك ويروس سرماخوردگي است، تعطيلات را به خاطر منفعت امريكا پايان دهيد.»