زلزله را فراموش نكن
رضا قوي‌فكر
دو شب پيش ساعتي پس از زلزله نزديك خانه ما زير درخت كوچه خانواده‌اي زيرانداز پهن كرده و به متكا تكيه زده و كتاب مي‌خوانند، بچه‌ها هم خوابيده بودند. آيا چنين رفتاري درست است؟ و از زمان وقوع زلزله تا چه زماني اين خانواده‌ها مي‌توانند شب را در كوچه سر كنند؟ در ايران درباره مسائل زيادي اطلاعات و آگاهي اندكي داريم و يكي از آنها زلزله است. ما در خانه‌هاي‌مان دستورالعملي نداريم زمان زلزله چه بايد كنيم؟ كجا پناه بگيريم؟ آيا بايد از خانه خارج شويم؟بايد سر جاي‌مان بايستيم؟ البته اين امر مربوط به يك قشر نيست و در سطح گسترده‌اي اين كمبود آگاهي به چشم مي‌خورد. از آنجا كه با حجم زيادي از مشكلات در جامعه مواجهيم اطلاعات اندك ما درباره زلزله كمتر به چشم مي‌آيد اما در زمان‌هايي مانند دو شب پيش اين چالش بار ديگر پديدار مي‌شود. من سال‌ها به عنوان خبرنگار حوادث فعاليت و زلزله‌هاي متفاوتي راگزارش كرده‌ام. به نظر من به راحتي نمي‌شود از زلزله دو شب پيش عبور كرد. اين زلزله تلفات محدودي داشته و خسارت‌ها هم بيشتر حاشيه‌اي بوده اما همين خسارت‌ها هم باز نشان مي‌دهد ما نمي‌دانيم چطور در مواجهه با زمين لرزه واكنش نشان دهيم. متاسفانه نه در تلويزيون، نه در روزنامه و نه در هيچ رسانه ديگري به مردم آگاهي مستمر نمي‌دهيم چطور پناه بگيرند، اگر قرار است چند ساعتي در خيابان باشند چه لوازمي همراه خود داشته باشند، اصولا ماندن در خيابان كار درستي هست يا خير. گرچه اكنون زمان مناسبي براي انتقاد از تلويزيون نيست اما با توجه به اينكه در اغلب خانه‌ها اين رسانه يكي از مراجع اطلاع‌رساني است جا دارد برخي از روزها و در زمان‌هاي پرمخاطب آموزش‌هاي لازم در مواجهه با زلزله به مردم داده شود. گزاره‌هايي ساده مانند اينكه زلزله چه تعريفي دارد؟ پس لرزه و گسل چيست؟ در مواجهه با زلزله چه كنيم؟ تلويزيون براي پر كردن اين خلأ مي‌تواند از كارشناسان مختلف دعوت كند، براي بچه‌ها برنامه داشته باشد تا به مرور اين دانش در ذهن مردم انباشت شود. اگر مردم اين آگاهي را به دست آورند شاهد عكس‌هايي مشابه آنچه امروز در شبكه‌هاي اجتماعي و خبرگزاري‌ها منتشر شد نيستيم، مردمي كه زير شيشه پناه گرفته‌اند يا ماشين‌هاي‌شان را در ناامن‌ترين مناطق پارك كرده و در آن خوابيده‌اند. ما در كشوري زندگي مي‌كنيم كه احتمال وقوع زلزله در آن زياد است. بالاخره روزي بايد اين آموزش را شروع كنيم، تا به حال هر زمان زلزله به وقوع پيوسته يكي، دو روز درباره آن صحبت كرده و دوباره آن را به فراموشي سپرده‌ايم. اين‌بار ديگر زلزله و چگونگي مواجهه با آن را كنار نگذاريم.