گاهي هم از آسمان نگاه كن

گروه عكس

در صفحات قبل مصاحبه‌اي با عكاسي انجام شده كه از شب و آسمان عكاسي مي‌كند. وقتي كه گفت‌وگو را خواندم فكر كردم بد نيست ما هم در صفحه نوشتن با دوربين به عكس‌هاي نجوم بپردازيم. در آسمان پر عظمت غرق بودم و از پنجره گوگل به عالم بالا مي‌نگريستم كه به شكل تصادفي عكس‌هاي «يان‌آرتوس برتراند» را ديدم. يان يك عكاس، خبرنگار، فيلمساز و فعال محيط زيست فرانسوي است. او موسس آژانس altitude است كه نخستين آژانس خبري و بانك عكس تخصصي در زمينه عكس‌هاي هوايي است. آرتوس بيشتر عكس‌هايش را با هليكوپتر مي‌گيرد. اين دليلي شد بر اينكه در سال 2005 سازمان بين‌المللي محيط زيستي goodplanet را پايه‌گذاري كند تا ميزان انتشار گازهاي گلخانه‌اي را كه از هليكوپترش در هنگام عكاسي ايجاد مي‌شود، جبران كند. از آن زمان اين سازمان به مردم و شركت‌ها براي كاهش و جبران آلودگي‌هاي اقليمي با تامين بودجه انرژي‌هاي تجديدپذير و بهره‌وري انرژري و احياي جنگل كمك مي‌كند. در گفت‌وگو با طاها قوچكانلو نكته‌اي هست كه آدم را به فكر فرو مي‌برد. او مي‌گويد پيوند اصلي با آسمان در دل طبيعت رخ مي‌دهد و ارتباط با آسمان جهان‌بيني انسان را تغيير مي‌دهد. او درست مي‌گويد؛ يان آرتوس برتراند هم با عكس‌هايش چيزهايي به ما نشان مي‌دهد كه خارق العاده است. در سينما اصطلاحي هست كه به آن مي‌گويند چشم خدا. يعني دوربين جايي در دورست، آن بالا بالاها قرار مي‌گيرد و از زوايه ديد كسي در آسمان، زمين و بشر و موجودات زميني را مي‌نگرد. ديده‌ايد وقتي سوار هواپيما مي‌شويم، موقعي كه طياره اوج مي‌گيرد و ما از آن بالا به شهرها و آدم‌ها نگاه مي‌كنيم و مي‌بينيم لحظه به لحظه كوچك‌تر و كوچك‌تر مي‌شوند، چه حس عجيبي در دل‌مان پيدا مي‌شود. زمين و آدم‌هايش كه كوچك‌تر مي‌شوند گويي همه مسائل و دغدغه‌ها نيز رنگ مي‌بازند و جهان روي ديگري از خودش را به آدم نشان مي‌دهد. خيلي‌ها اعتقاد دارند اگر دوسنت اگزوپري خلبان نبود و از آن بالا به مورتپه‌هاي زميني نگاه نمي‌كرد نمي‌توانست با وارستگي يك قديس جوان كتاب‌هايي مثل شازده كوچولو و خلبان جنگ را بنويسد. حالا يان هم چنين زاويه ديدي به ما مي‌دهد؛ انگار براي چند دقيقه دستمان را مي‌گيرد و مي‌برد تا از زوايه ديگري به زمين نگاه كنيم؛ از زاويه‌اي كه زمين را چيز ديگري نشان مي‌دهد، چيزي كه ابدا شباهتي به زميني كه مي‌شناسيم، ندارد.