«اعتماد» ابعاد مختلف مرگ
بازپرس غلامرضا منصوري را بررسي ميكند
معماي يك مرگ
ثمر فاطمي
وقتي غلامرضا منصوري ساعت 15:15دقيقه سيام خرداد صفحه واتسآپش را ميبست احتمالا هيچ نميدانست كه اين آخرين نوبتي است كه مخاطبان تلفن همراهش، واژه «آنلاين» را زير نام او ميبينند و باورناپذيرتر اينكه آخرين تصوير به جا مانده از او، تصوير جسدي است پوشيده در پارچهاي سفيد، كنار راهپله لابي هتل «دوك» بخارست. زندگي غلامرضا منصوري عصر سيام خرداد ماه 99 به پايان رسيد تا قصه عجيب او كه در پرونده «اكبر طبري و 21 همدستش» به دريافت 500 هزار يورو رشوه متهم شده بود حالا شاهد ابعادي تازهتر باشد. خبر را نخست «راديو فردا» اعلام كرد؛ «جسد قاضي غلامرضا منصوري بيرون هتلي در روماني پيدا شد؛ منصوري از پنجره محل اقامت خود به پايين پرت شده و مرده است» و همين يك خط كافي بود تا گمانهزنيها آغاز شود. گفته شد، منصوري از پنجره محل اقامتش به بيرون پرت شده، پس ابتدا اين تصور به وجود آمد كه جسد منصوري را روي سنگفرشهاي خيابان جلوي هتل پيدا كردهاند اما چنين نبود. ساعاتي بعد هنگامي كه تهران آرام به خواب ميرفت، خبرنگار راديو اروپاي آزاد جزيياتي تازه از محل پيدا شدن جسد منصوري از بخارست، مخابره كرد كه نشان از آن داشت كه منصوري نه بيرون هتل كه داخل هتل از ارتفاع به پايين افتاده و درگذشته است. سرنخي از اين معماي پليسي كه احتمال خودكشي منصوري را كه از همان لحظات ابتدايي انتشار خبر مرگ او به جد مطرح بود، كاهش داد و احتمال قتل منصوري را افزايش.
3 روايت از يك خبرنگار
خبرنگار راديو اروپاي آزاد اعلام كرد كه «ما 3 اعلان از جانب پليس داشتيم؛ اول گفتند كسي در هتل از ارتفاع پرت شده. البته اشارهاي نشده بود كه از پنجره يا مثلا پلكان. همچنين اشاره نشده بود كه اين اتفاق بيرون يا درون هتل افتاده است. كمي بعد پليس در اعلاني رسمي اعلام كرد كه اين اتفاق براي يك ايراني ۵۲ ساله رخ داده كه توسط برخي مقامهاي كشورهاي ديگر تحت تعقيب بوده است. همزمان منابعي از پليس به طور غيررسمي به ما گفتند كه اين فرد از پنجره سقوط كرده است. آنها همچنين گفتند كه در حال تحقيق در مورد احتمال خودكشي يا قتل هستند و اينكه ممكن است، كسي او را از پنجره به پايين پرت كرده باشد.» اين خبرنگار گفته است مدتي بعد كه يك خبرگزاري معتبر خارجي، تصاويري از خارج كردن جسد منصوري از «داخل هتل» منتشر كرد، احتمال قتل جديتر از قبل شد. او بر همين اساس بار ديگر از پليس ميپرسد، جسد دقيقا كجا پيدا شده؛ داخل هتل يا بيرون آن؟! و به نقل از سخنگوي پليس بخارست كه از طريق اساماس به او پاسخ گفته، ميگويد منصوري مقابل ورودي لابي «داخل هتل» پيدا شده است.
پريد يا پرت شد؟
خبرنگار راديوي آزاد همچنين از هتل دوك به عنوان هتلي «بسيار كوچك» ياد ميكند كه پذيرش و لابي بسيار كوچكي دارد و از راهپلهاي بسيار باريك سخن گفته كه سمت راست لابي اين هتل واقع شده است. توصيفي از محل فوت منصوري كه با توجه به تاكيد پليس بخارست مبني بر پيدا شدن جسد مقابل ورودي لابي داخل هتل اين احتمال را تقويت ميكند كه منصوري از راهپلههاي سمت راست لابي به پايين پريده يا پرتاب شده است؛ هر چند با توجه به نامناسب بودن راهپلهاي با آن وصف و حال براي خودكشي احتمالا فرضيه «پرتاب شدن» بيش از «پريدن» محل اعتناست. آن هم وقتي حتي عبدالله گنجي مدير مسوول روزنامه جوان در توييتي مينويسد: «بدون ترديد اگر قاضيمنصوري كشته شده باشد (خودكشي نكرده باشد) تنها و تنها هدف حذف وي ضربه به نظام جمهوري اسلامي است؛ محاكمه وي راه مفيد براي ايران بود و راه ديگري نداشت. از فردا تحليلها را ببينيد.»
«دوك» در سكوت
البته خبرنگار راديو آزاد در عين حال گفته كه «بيانيه رسمي پليس بخارست» اشاره دقيقي به پنجره همچنين محل پيدا شدن جسد كه داخل هتل بوده يا خارج آن نكرده و تنها منابعي غيررسمي، خبر از وقوع حادثه در طبقه ششم هتل دادهاند و مسوولان هتل دوك هم از صحبت درباره اين رخداد امتناع كردهاند. سكوتي كه در گزارش بيبيسي نيز مورد اشاره قرار گرفته است. سكوتي كه تنها راه براي يافتن اطلاعات بيشتر درباره محل دقيق حادثه و چگونگي آن را به بررسيها و گزارشهاي بيشتر پليس بخارست محدود ميكند. هر چند در صورت وجود دوربينهاي مداربسته داخل و خارج هتل دوك احتمالا پليس بخارست ميتواند اطلاعات بيشتر و دقيقتري از رفت و آمدهاي صورت گرفته يا حتي نحوه وقوع حادثه به دست آورده و در اختيار افكار عمومي قرار دهد.
وقتي منصوري تمام كرد
با اين همه اما در بيانيهاي كه پليس بخارست منتشر كرد، ساعت اعلام وقوع حادثه 14 و 30 دقيقه روز جمعه به وقت محلي اعلام شده است. اين بيانيه تاكيد كرده كه در اين ساعت با تماسي از سوي پذيرش هتل با اداره پليس بخارست، سقوط مردي از پنجره هتل اعلام شده و اين درحالي است كه با توجه به اختلاف زماني حدود 90 دقيقهاي ميان بخارست و تهران، زمان حدودي مرگ منصوري احتمالا 4 عصر روز جمعه است. بنابراين با توجه به اينكه نجفپورثاني، وكيل منصوري پيش از اين به «اعتماد» گفته بود كه آخرين زمان آنلاين بودن موكلش در اپليكيشن واتسآپ مربوط به 15:15 دقيقه روز جمعه بوده احتمالا او 45 دقيقه پس از آخرين نوبت كه از اين اپليكيشن استفاده كرده از پلههاي طبقه ششم هتل دوك سقوط كرده است؛ نكتهاي كه البته تا اتمام تحقيقات پليس روماني و تكميل اطلاعات اين معماي پيچيده، نميتوان دربارهاش نظر قطعي داد.
ردپاي طبري در پرونده مرگ منصوري
در اين ميان اگرچه رييس پليس بينالملل ناجا همان روز وقوع حادثه گفته بود كه اينترپل روماني در پيامي مدعي شده كه منصوري در «يك حادثه غيرمترقبه خود را از پنجره هتل محل اقامتش در بخارست به پايين پرت كرده است» اما پليس روماني در اظهارنظري متفاوت به رسانههاي محلي اين كشور گفته كه جسد منصوري «مقابل ورودي لابي، داخل هتل پيدا شده است.» علاوه بر اين تناقض اما شايد اهميت حضور منصوري در پرونده جنجالي «اكبر طبري و دوستانش» كه از قضا انگيزه اصلي نهادهاي قضايي و امنيتي ايراني و جهاني براي بازگرداندن جناب بازپرس متوفي به ايران هم بود، شائبه مرگ او و نحوه درگذشتش را جديتر از پيش كرده است. هر چند ممكن است، معماي مرگ غلامرضا منصوري مانند «سعيد امامي» يا «محمدهادي مروي» به پستوي تاريخ برود، باقي بماند و هر بار با افشاگريها يا دستگيري چند نفر باز اين پرسش براي افكار عمومي پيش بيايد كه واقعيت چيست! چنانچه پس از آغاز دادگاههاي رسيدگي به پرونده اكبر طبري، كانال خبري متكوبات كه ظاهرا زير نظر يكي از فعالان اصولگرا اداره ميشود با انتشار نامهاي از هادي مروي، معاون اول سابق قوه قضاييه خطاب به رهبري، مدعي شد كه مروي در آن نامه نكاتي را درباره فساد و تخلفات «طبري و باند همراهنش» مطرح كرده است. موضوعي كه پس از دستگيري طبري و مطرح شدن اتهامات او، شائبه اينكه مروي كشته شده را تقويت كرد و در همين راستا محمدرضا زائري، روحاني و كنشگر فرهنگي با اشاره به درگيري محمدهادي مروي، معاون اول سابق قوه قضاييه با باند اكبر طبري و برخي ديگر از باندهاي فساد در حساب توييتر خود نوشت:«اگر واقعا قضيه مبارزه با فساد جدي است بايد بروند و پرونده فوت آقاي مروي را بررسي كنند كه چطور بعد از درافتادنش با اكبر طبري و برخي ديگر از باند گسترده فساد از معاون اولي قوه قضاييه استعفا داد و يكباره ناپديد شد! در نامههايش چه نوشته بود؟ آيا واقعا چنانكه اعلام شد، سكته كرد؟» هر چه بود حالا فردي ديگر به فهرست افرادي كه مرگشان معمايي است پيچيدهتر از زندگيشان، افزوده شده؛ غلامرضا منصوري! و پرونده مرگي مرموز و مشكوك گشوده شده كه دستكم تا پايان تحقيقات پليس روماني نميتوان با قطعيت در مورد آن اظهارنظر كرد.