مرگ مارلون براندو
مرتضي ميرحسيني
مارلون براندو مشهورترين بازيگر سينما در نيمه دوم قرن بيستم بود. بازيگري حرفهاي را از 1944 و با بازي در چند تئاتر شروع كرد و با نمايش اتوبوسي به نام هوس (1947) بود كه در اين عرصه جدي گرفته شد. چند سال بعد، پاييز 1951 با نسخه سينمايي همين نمايش به شهرت و اعتبار هم رسيد. اما اولين فيلم سينمايياش مردان (1950) بود كه او در آن نقش مجروحي از جنگ برگشته را بازي ميكرد. نوشتهاند براي ايفاي هرچه بهتر اين نقش، يك ماه زندگي در بخش آسيبديدگان نخاعي بيمارستان را تجربه كرد. با ايفاي نقش بهتري مالوي در فيلم در بارانداز (1954) اولين جايزه اسكار بازيگرياش را برد. پيش از بازي در پدرخوانده، نزديك به يك دهه بود كه هيچ فيلم موفقي در كارنامهاش نداشت و از اينرو برخي عوامل سازنده فيلم، حداقل در بدو كار درباره انتخاب او براي بازي در نقشي چنان سخت و پيچيده ترديد داشتند. اما سرانجام به خواست كاپولا نقش ويتو كورلئونه به براندو رسيد و او فراتر از همه توقعات، يكي از بهترين و بهيادماندنيترين بازيهاي خود را ارايه كرد. در همكاري با فرانسيس كاپولا و ايفاي نقش دُن كورلئونه بود كه به دومين اسكار بازيگرياش هم دست يافت. يكي از اعضاي فعال جنبش حقوق مدني اقليتها، به ويژه سرخپوستان بود و پاي ثابت برنامهها و اعتراضات آنان شناخته ميشد. در مراسم اسكار سال 1973 شركت نكرد و به جاي خودش، دختري سرخپوست را براي دريافت جايزه روي صحنه فرستاد و به اين شكل، اعتراض خود را به تصوير كليشهاي و تحريفشدهاي كه صنعت فيلمسازي امريكا از بوميان اين كشور عرضه ميكرد، نشان داد. بسيار بيشتر از آنچه اعتراف ميكرد به بازيگري عشق ميورزيد و نبوغ كمنظيري هم در اين كار داشت. تنسي ويليامز كه براندو را براي بازي در نمايش اتوبوسي به نام هوس محك زده و انتخاب كرده بود ميگفت كه «او ذاتا اين كاره است.» نامش در فهرست صدتايي مجله تايم از چهرههاي مهم و اثرگذار قرن بيستم، با عنوان «بازيگر قرن» جاي گرفت و در حرفهاش با غولهايي مثل همفري بوگارت و كري گرانت مقايسه ميشد. هرچند شايد هيچ بازيگر بزرگي به اندازه او- حداقل در حرف- به حرفه بازيگري طعنه نزده و توهين نكرده باشد. بهار 1924 در شهر اوماها واقع در ايالت نبراسكا متولد شد و سال 2004 در چنين روزي، در بيمارستاني در لسآنجلس بر اثر ايست قلبي از دنيا رفت.