تلاش براي ايجاد موازنه ميان تركيه، ايران و امريكا

زمان شكسته شدن آتش‌بس بين پ.ك.ك و حزب حاكم تركيه در سال ۲۰۱۵، تركيه حمله به مناطق كردنشين سوريه، تركيه و همچنين عراق را آغاز كرد. حزب پيشرو منطقه كردستانِ عراق، حزب دموكرات كرد (KDP)، به‌طور تاريخي روابط خوبي با تركيه داشته است. با اين حال، افزايش فعاليت‌هاي نظامي آنكارا عليه پ.ك.ك مي‌تواند به بي‌ثباتي در شمال عراق منجر شود. 
امروز منطقه اقليم كردستان از جنوب ميزبان موشك‌هايي است كه هر از گاهي از سوي نيروهاي تحت حمايت ايران به سمت نيروهاي ائتلاف پرتاب مي‌شود. تركيه از شمال عملياتي عليه شبه‌نظاميان كرد ترتيب مي‌دهد. در شرق، ايران با شدت كمتري با شورشيان كرد مي‌جنگد. در شمال غربي هم سوريه قرار دارد.
به‌رغم مخالفت واشنگتن و همسايگان، منطقه كردستان در سال 2017 رفراندوم استقلال را برگزار كرد. حالا پس از سه سال، رييس‌جمهوري اقليم كردستان -نيچروان بارزاني- براي رويارويي با چالش‌هاي متعدد منطقه‌اي از يك ديپلماسي آمد و شد (shuttle diplomacy) استفاده مي‌كند. او اخيرا با رييس‌جمهوري فرانسه ديدار داشته است. امانوئل مكرون ضمن تاكيد بر روابط دو‌جانبه قول حل اختلافات موجود بين اقليم و دولت بغداد را داد.
بارزاني با سخنگوي مجلس عراق، نماينده ويژه سازمان ملل در عراق و نخست‌وزير جديد عراق نيز ديدار و گفت‌وگو كرده است. بارزاني چند روز بعد از ديدار با مكرون به آنكارا رفت و با رجب طيب اردوغان، رييس‌جمهوري تركيه به بحث و تبادل‌نظر پرداخت. برخي بر اين باورند كه ديدار اخير بارزاني با اردوغان نقشه تركيه بوده تا تاثير ديدار مكرون را تعديل كند. تركيه مهم‌ترين شريك انرژي براي منطقه خودمختار است. در اوج جنگ داعش، تركيه به كمك پيشمرگه‌هاي كرد در مقابل داعش آمد و پايگاه‌هايي براي آموزش نظامي به مردم محلي ايجاد كرد.
از زمان شكسته شدن آتش‌بس بين پ.ك.ك و حزب حاكم تركيه در سال 2015، تركيه حمله به مناطق كردنشين سوريه، تركيه و همچنين عراق را آغاز كرد. حزب پيشرو منطقه كردستانِ عراق، حزب دموكرات كرد (KDP)، به‌طور تاريخي روابط خوبي با تركيه داشته است. با اين حال، افزايش فعاليت‌هاي نظامي آنكارا عليه پ.ك.ك مي‌تواند به بي‌ثباتي در شمال عراق منجر شود. به نظر مي‌رسد كه پس از ديدار بارزاني و اردوغان اين حملات متوقف شده است.
هدف ديگر تركيه تضعيف حمايت ايالات‌متحده از نيروهاي دموكرات سوريه در شرق اين كشور است. اتحاد تركيه و مسكو و خريد سامانه اس- 400 نيز در همين راستا صورت گرفت. ايالات‌متحده نيز خريد اين سامانه‌ها و ديدارهاي اخير اردوغان و اسماعيل هنيه را محكوم كرد.
آنكارا منطقه كردستاني را مي‌خواهد كه بتواند با آن كار كند. آنكارا خواستار مرزهاي امن است. آنكارا همچنين مي‌خواهد بداند كه آيا ايالات‌متحده در حال شكل‌دهي يك توافق بين نيروهاي دموكرات سوريه و رهبري حزب دموكرات كردِ بارزاني در اربيل است يا نه. آنكارا ترجيح مي‌دهد نيروهاي دموكرات سوريه كه در همكاري با نيروهاي پ.ك.ك هستند با اتحاد با دولت مركزي اربيل مشروعيت بيشتري نيابند.
اين احتمال مي‌رود كه رفته‌رفته با خروج ايالات‌متحده از منطقه نقش دولت منطقه‌اي كردستان تقويت شود. سكوت ايالات‌متحده هنگامي كه بغداد در سال 2017 تانك‌هايش را به كركوك فرستاد يا وقتي تركيه به نيروهاي كرد سوري در سال 2019 حمله كرد به اربيل اين پيام را داد كه بايد روابط را متعادل كند. يعني همكاري نزديك با فرانسه كه براي چندين سال حامي حقوق كردها بوده و همچنين به معناي توسعه روابط و متعادل‌سازي منافع با ايران، تركيه، بغداد و ايالات‌متحده است.
وقتي نوبت به گفت‌وگوهاي راهبردي بغداد و ايالات‌متحده در ميانه حملات نيروهاي تحت حمايت ايران به نيروهاي انتلاف مي‌رسد، حكومت اقليم كردستان از حضور نيروهاي ائتلاف در شمال عراق استقبال مي‌كند. گام بعدي براي منطقه كردستان گرفتن سهم بودجه خود از بغداد است. اين منطقه همچنين به حمايت از نيروهاي مسلح خود ادامه مي‌دهد. كاهش تنش در مرزهاي تركيه و ايران و حل مساله سنجار يك ضرورت است. حل مساله سنجار نيازمند كمك‌هاي بين‌المللي و حمايت تركيه و ايران است.
منبع: ميدل ايست فوروم
ترجمه: ديپلماسي ايراني