تلاش دولت اوباما براي تاييد توافق در كنگره
دولتمردان امريكايي تلاش‌هاي‌شان را براي تاييد توافق در كنگره افزايش داده‌اند
گروه ديپلماسي|ديگر همگان در امريكا از توافق هسته‌اي ايران و گروه 1+5 سخن مي‌گويند؛ از نمايندگان كنگره تا كانديداهاي رياست‌جمهوري سال 2016، از مقامات عالي دولت پيشين اين كشور تا مسوولان وزارت امور خارجه. اين صحبت‌ها نيز ديگر بي‌مكان و بي‌زمان شده‌اند؛ از كميپن‌هاي تبليغاتي تا نمايش‌هاي شبانه تلويزيوني كه بيشتر جنبه طنزآميز دارند. جمهويخواهان از توافق هسته‌اي وين انتقاد مي‌كنند و سري تكان مي‌دهند و در مقابل رييس‌جمهور و وزير امور خارجه امريكا از بي‌اثر شدن تحريم‌ها و نداشتن طرحي جايگزين براي توافق از سوي مخالفان مذاكرات حرف مي‌زنند. اكنون باراك اوباما و جان كري، رييس‌جمهور و وزير امور خارجه امريكا پي در پي وقت‌شان را براي سخن گفتن از توافق هسته‌اي ايران با رسانه‌ها تنظيم كرده‌اند، جلسات فشرده با گروه‌هاي متنفذ و سناتورها و نمايندگان مي‌گذارند و اينجا و آنجا از دستاوردهاي مذاكرات مي‌گويند تا افكارعمومي و اصحاب قدرت در امريكا را به توافق قانع‌سازنند. در آخرين مورد نيز اوباما در برنامه «ديلي شو» شركت كرده است و ضمن طرح ادعاهايي، از توافق هسته‌اي ايران و گروه 1+5 در وين دفاع كرده است.
اگر ديك چني در ميز مذاكرات بود، بهتر بود؟
برنامه «ديلي شو» در طول سال‌هاي گذشته، مهمانان متفاوتي داشته است؛ از بازيگران، صاحبنظران، موسيقيدانان، ورزشكاران و سياستمداران اما در نوزدهمين سالگرد شروع به كارش، مهماني ويژه داشت؛ رييس‌جمهور امريكا. باراك اوباما در اين برنامه، در خصوص طيفي از موضوعات با جان استوارت به گفت‌وگو و بحث نشست و در بخش اول اين شوي تلويزيوني از مذاكرات هسته‌اي سخن گفت. وي در ابتداي اين برنامه، به تلاش‌هايي كه براي رسيدن به توافق هسته‌اي با ايران صورت گرفته است اشاره كرد و مدعي شد كه به واسطه تحريم‌هايي كه عليه ايران تحميل شده بود، ايران به پاي ميز مذاكره آمد. مجري برنامه در يكي از سوالات خود از اوباما پرسيد كه «ما با چه كسي مي‌جنگيم. در عراق در كنار ايران عليه داعش مبارزه مي‌كنيم اما در يمن عليه ايران در كنار عربستان سعودي مي‌جنگيم؟» درباره ايران بايد بگويم كه ايران يك كشور ضداسراييل و ضدامريكاست و از گروه‌هاي تروريستي چون حزب‌الله حمايت مي‌كند اما مساله اينجاست كه آيا شما مي‌خواهيد كه ايران سلاح هسته‌اي داشته باشد؟ پاسخ «خير» است. سوال بعدي اين است كه بهترين روش براي تحقق اين مساله چيست؟ من مي‌توانم بگويم با توافقي كه با ايران حاصل آمد، با مسدود شدن چهار مسير رسيدن به سلاح هسته‌اي، ايران قادر نخواهد بود به سلاح هسته‌اي دست پيدا كند. اوباما در دفاع از جمع‌بندي مذاكرات هسته‌اي ايران و 1+5 گفت: ما در خصوص نظام بازرسي‌ها و راستي‌آزمايي‌هاي بي‌سابقه يك اجماع بين‌المللي داريم. ما يك مكانيسم براي تشخيص هرگونه تقلب در توافق هسته‌اي داريم كه نه‌تنها قادريم (در صورت نقض توافق) مچ ايران را بگيريم بلكه مي‌توانيم خيلي سريع تحريم‌هايي را كه عليه ايران وضع كرده بوديم را بازگردانيم. رييس‌جمهور امريكا ضمن انتقاد از منتقدان جمع‌بندي مذاكرات هسته‌اي ايران و 1+5 گفت: وقتي منتقداني هستند كه به شما مي‌گويند اين يك توافق بد بوده و شما بايد يك توافق بهتري با ايران حاصل مي‌كرديد، بايد از آنها سوال شود كه چه توافق بهتري را در نظر دارند كه ارايه كنند. آن موقع است كه آنها مبهم هستند و عقب‌نشيني مي‌كنند و بايد به آنها بگوييم كه اگر ديك چني در ميز مذاكرات بود، بهتر بود؟ اوباما درباره اختلافات با ايران در خصوص ديگر موضوعات غيرمرتبط با هسته‌اي اين گونه گفت: مساله كليدي اين است كه اگر ما توانستيم مذاكرات صلح‌آميزي با ايران درباره اينكه سلاح هسته‌اي نداشته باشند، انجام دهيم اما هنوز مشكلات زيادي در حوزه‌هاي ديگر به وجود مي‌آورند و هنوز اختلافات زيادي با آنها درباره مسائل ديگر داريم. ما به همكاري با همپيمانان اصلي خود يعني اسراييل و ديگر كشورهاي عربي خليج فارس ادامه مي‌دهيم تا اطمينان حاصل كنيم كه ايران از تروريسم حمايت نمي‌كند و كشورهاي ديگر را بي‌ثبات نمي‌كند. رييس‌جمهور امريكا تاكيد كرد: اما ما بايد از وقوع يك فاجعه راهبردي كه در صورت دسترسي ايران به سلاح هسته‌اي رخ مي‌داد جلوگيري مي‌كرديم و اين فاجعه را از روي ميز حذف مي‌كرديم. اوباما خطاب به منتقدان گفت: آنهايي كه در خصوص ايران نگراني دارند، حق قانوني دارند كه ترديد داشته باشند اما من به آنها زماني را يادآور مي‌شوم كه مذاكراتي با جماهير شوروي، امپراتوري شيطاني صورت گرفت تا محدوديت‌هايي بر سامانه‌هاي تسليحات هسته‌اي آنها صورت بگيرد. آن موقع تهديد بزرگ‌تري براي ما وجود داشت اما آن زمان فراموش شده است. رييس‌جمهور امريكا به توافق صورت گرفته اشاره كرد و گفت: طبق توافقي كه صورت گرفته ايران بخش اعظمي از مواد غني‌شده راكه در حال حاضر در اختيار دارد، از كشور خارج مي‌كند و زمان گريز هسته‌اي طولاني‌تر از زماني كه در حال حاضر دارند خواهد بود. آنچه ما در حال حاضر انجام داديم اين بود كه سعي كنيم اين مشكل مهم حل شود. هنوز كارهاي بيشتري درباره مسائل ديگر و به طور كلي خاورميانه بايد انجام شود.
تلاش كري و شرمن براي متقاعد كردن كنگره
از فرداي توافق هسته‌اي ايران و گروه 1+5، كاخ سفيد تلاش‌هايش را براي همراه كردن نمايندگان كنگره آغاز كرد. در نخستين گام، جو بايدن، معاون اول رييس‌جمهور امريكا در دو روز پيايي با نمايندگان كنگره پشت درهاي بسته به رايزني پرداخت. در همان نخستين روزهاي توافق نيز كاخ سفيد براساس طرح نظارت بر توافق هسته‌اي ايران، متن توافق و همچنين ضمايم آن را به كنگره امريكا تحويل داد و كنگره هم بررسي آن را از روز دوشنبه كليد زده است. با اين وجود، وزارت امور خارجه امريكا هم‌پا با كاخ سفيد اقداماتش را براي راضي كردن افكار عمومي و نمايندگان كنگره آغاز كرده است. آنها در نخستين گام، كمپين «توافق ايران» در توييتر را راه‌اندازي كرده‌اند. اشتون كارتر، وزير دفاع امريكا و ساير مقامات اين كشور نيز به كشورهاي خاورميانه آمده‌اند تا اسراييل و عربستان و ديگر اعراب را به توافق راضي كنند. از همان روز توافق هسته‌اي نيز ديگر رسانه‌اي نمانده كه با كري گفت‌وگو نكرده باشد و او از مذاكرات سخن نگفته باشد و البته به طرح ادعاهاي خود نپرداخته باشند. با اين وجود، از شب گذشته نيز جان كري و معاونش، وندي شرمن با گروهي از اعضاي مجلس نمايندگان ديدار كرده و به آنها درباره ايران و مذاكرات هسته‌اي گزارش دادند. همچنين وزير امور خارجه امريكا پس از اين ديدار، با سناتورها به رايزني نشست و با آنها در خصوص برنامه اقدام مشترك سخن گفت. از سوي ديگر، قرار است وندي شرمن در نشستي پشت درهاي بسته در كنگره حضور يافته و با اعضاي «انجمن سياهان» كنگره به آنها درباره ايران گزارش دهد.