حميدرضا خالدي/ با نزديك شدن به زمان برگزاري انتخابات مجلس، هر روز اخبار جديدي را شاهديم كه براساس آن برخي اعضاي شوراهاي شهر نقاط مختلف به دنبال حضور دراين انتخابات هستند. به خصوص وقتي كه مصوب شد اعضاي شوراها مي‌توانند بدون استعفا از شهري غير از محل خدمت خود در انتخابات مجلس حضور پيدا كنند، تمايل اعضاي شوراهاي شهر به حضور در اين انتخابات بيشتر شد. با وجود اين هنوز شوراي عالي استان‌ها نسبت به حضور گسترده اعضاي شوراهاي شهر در انتخابات مجلس و عواقب آن واكنش نشان نداده است. گفت‌وگوي زير با غلامرضا بصيري‌پور، رييس شوراي عالي استان‌ها، ضمن پرداختن به اين مساله، به نحوه نظارت شوراي عالي استان‌ها بر عملكرد شورايهاي شهر و شهرداري‌ها در دوران انتخابات مي‌پردازد.
در چند سال اخير آنچه برخلاف اخبار متعددي كه از بركناري و عزل شهرداران شهرهاي مختلف شنيده مي‌شود، كمتر خبري از تخلف شوراهاي شهر و اعضاي آن مي‌شنويم. آيا اين بدان معناست كه در شوراهاي شهر تخلفي صورت نگرفته است؟
نه. اصلا اين‌گونه نيست. ببينيد، وظيفه شوراها در درجه اول نظارت بر عملكرد شهرداري‌ها و در مرحله بعد قانون‌گذاري در حوزه شهرداري‌ها و مديريت شهري است. در واقع تمام فعاليت شهرداري‌ها به خصوص در حوزه مالي، با نظارت شوراها صورت مي‌گيرد. شوراهاي شهر هم موظف هستند كه براين امر نظارتي جدي داشته باشند و در تفريغ بودجه بايد تخلفات يا مغايرت‌ها را درآورند و بدون اغماض با اين تخلف‌ها برخورد كنند كه اگر نكنند تخلف كرده‌اند. البته در اين راه برخي دستگاه‌هاي نظارتي مثل بازرسي يا ديوان محاسابات كشور و... نيز بر عملكرد مالي شهرداري نظارت دارند كه ما معتقديم نوعي موازي‌كاري است. ولي به هر حال همه اينها نشان مي‌دهد كه «نظارت» برعملكرد مديريت شهري لازم و ضروري است. اما در مورد خود شوراها بايد اقرار كرد كه تا همين چند ماه قبل نظارت منسجم و چنداني برعملكرد آنها نبوده است. اما طي اين 3، 4 ماه اخير راهكارهايي را تعريف كرده‌ايم تا هر شهروند و مسوولي بتواند گزارش‌هاي تخلف‌هاي احتمالي يا خطاهاي صورت گرفته در حوزه مديريت شهري را براي ما ارسال كند.
تخلف در حوزه شهرداري يا شوراي شهر؟
هر دو.
يعني شهروندان به چه طريقي مي‌توانند گزارش تخلف‌هايي كه از شهرداران شهرهاي‌شان مي‌بينيد را به شما برسانند؟
سازوكار نظارتي ما از سه طريق صورت مي‌گيرد. اول از همه سامانه پيامكي 20002356 است كه هر شهروندي مي‌تواند از طريق آن تخلف يا خطاي شهرداران يا اعضاي شوراي شهر را براي ما ارسال كند. اين پيامك‌ها مستقيما به گوشي خود من ارسال مي‌شود. روش دوم ارسال گزارش تخلف از طريق سايت شوراي عالي استان‌هاست كه شهروندان مي‌توانند از آن طريق گزارش خود را براي ما بفرستند. به اين ترتيب مشكلي براي ارسال گزارش‌هاي تخلف شهرداران يا اعضاي شوراي شهر نيست.
اينكه شد دو روش. روش سوم نظارت شما برعملكرد شهرداران و اعضاي شوراهاي شهر چگونه است؟
روش سوم، روش خاص و محرمانه‌اي است كه از طريق خود ما صورت مي‌گيرد. اجازه بدهيد در اين مورد صحبتي نكنيم .
در حال حاضر روزانه چند پيامك از تخلفات شهرداران يا اعضاي شوراي شهر به دست شما مي‌رسد؟
الان مردم زياد با اين سامانه آشنا نيستند. بنابراين دو، سه پيامك بيشتر نداريم ولي مسلما اگر مردم مطلع شوند، حجم اين پيامك‌ها بسيار بيشتر خواهد بود.
و وقتي پيامك يا ايميلي به شما مي‌رسد، چطور وارد عمل مي‌شويد و چگونه صحت آن را بررسي مي‌كنيد؟
بلافاصله كارشناسان خود را به محلي كه در آن تخلف صورت گرفته اعزام مي‌كنيم تا در مورد صحت ادعاي شهروندان يا گزارش‌هاي ارسالي تحقيق كنيم. مثلا در مورد زباله‌هاي مازندران و كوتاهي شهرداري در مورد جمع‌آوري آن فوري كارشناسان خود را به محل اعزام و موضوع را پيگيري كرديم. از سويي خودم از زماني كه به عنوان مسوول شوراي عالي استان‌ها منصوب شده‌ام تا امروز، از 16 استان بازديد كرده‌ام. يعني مي‌خواهم بگويم مردم مطمئن باشند كه ما به جد پيگير شكايت و گزارش‌هاي آنها هستيم.
وقتي براي شما محرز شد كه شهردار يا يكي از اعضاي شوراي شهر يكي از شهرها تخلف كرده است، خودتان با آنها برخورد مي‌كنيد يا راهكار ديگري داريد؟
ما تعامل خوبي با سازمان بازرسي و نهادهاي مرتبط داريم. اگر تخلفي محرز شود، آن را براساس قانون به شوراي حل اختلاف مي‌فرستيم تا در آن شورا براي شهردار يا عضو شوراي شهري كه تخلف كرده مجازاتي تعيين شود يا سلب مسووليت شود. اين شورا شامل نماينده رييس‌جمهور، نماينده وزير دادگستري، معاون وزير كشور و برخي مسوولان ديگر به همراه سه نفر از اعضاي شوراي عالي استان‌هاست كه تعيين مي‌كنند مجازات متخلف چه باشد.
طي يك سال گذشته، آيا شهردار يا اعضاي شوراي شهرهاي مختلف توسط اين شوراي حل اختلاف سلب مسووليت شده‌اند؟
بله. خيلي زياد.
مثلا حدود چند نفر؟
خيلي زياد. ولي اجازه دهيد آماري از اين عزل‌ها ندهم چراكه مي‌تواند باعث دلسردي و بدبيني مردم شود. ولي مثلا در همين چند روز گذشته در يكي از شهرهاي كشور سه نفر از اعضاي شوراي شهر از كار بركنار شدند.
خب چرا اين‌همه تخلف داريم؟ آيا شيوه انتخاب اعضاي شوراي شهر و شهرداران با مشكل مواجه است يا دليل ديگري دارد؟
واقعيت اين است كه همان‌طور كه گفتم، تا همين چند ماه قبل نظارت خوب و مناسبي روي عملكرد اعضاي شوراهاي شهر نبوده است و دست‌شان براي خيلي از كارها بيش از حد باز بوده است...
در مورد تهران چطور؟ تخلفي صورت نگرفته است؟
هر كه بامش بيش برفش بيشتر. آنها نيز از تير نگاه ما مصون نخواهند بود.
منظورم اين است كه با توجه به حجم چرخش مالي در شهرداري‌هاي شهرهاي بزرگ، برنامه‌اي براي اعمال نظارت شديدتر در آنها نداريد؟
نه. آنها هم مثل بقيه شهرها هستند.
فكر نمي‌كنيد بايد در انتخاب شهرداران تجديدنظري صورت بگيرد؟
چرا. براي همين ما نيز منتظر تصويب لايحه مديريت يكپارچه شهري هستيم.
الان اين طرح در چه مرحله‌اي است؟
در مجلس در دست بررسي است.
حالا كه صحبت از مجلس شد اجازه دهيد سوالي در همين زمينه مطرح كنم. با نزديك شدن به زمان انتخابات مجلس زمزمه‌هايي در مورد استعفاي بسياري از اعضاي شوراهاي شهرهاي مختلف مي‌شنويم. شما با اين رويه يعني حضور اعضاي شوراي شهر در انتخابات مجلس موافقيد؟
به اعتقاد من ما بايد به دنبال مجلس شورا باور باشيم. يعني مجلسي كه اهميت شوراي شهر را درك كند و با آن تعامل خوبي داشته باشد و براي پيشبرد اهدافش كمك كند. به همين دليل معتقدم كه حضور اعضاي شوراي شهر شهرها در مجلس مي‌تواند به پيشبرد اهداف شوراها كمك كند.
خب فكر نمي‌كنيد اگر قرار باشد بخش زيادي از اعضاي شوراهاي شهر براي انتخابات مجلس استعفا دهند يا به مجلس وارد شوند، به كالبد شوراها ضرباتي جبران‌ناپذير وارد شود؟
نه. چرا؟ شوراهاي شهر نيرو زياد دارند. بنابراين اين مساله مشكلي در عملكرد آنها پيش نخواهد آورد.
ولي اگر چارچوب و قوانيني در اين زمينه گذاشته شود ، بهتر نيست؟
نه. نيازي نيست. الان انتخابات مجلس قوانين خوبي دارد. ديگر چه لزومي دارد ما بخواهيم فقط براي حضور اعضاي شوراي شهر در انتخابات مجلس قوانين جديد بگذاريم.
يعني هيچ نامه يا دستورالعمل و بخشنامه‌اي در اين خصوص براي شوراهاي شهر يا شهرداري‌هاي كشور ارسال نشده است؟
خير. گفتم كه لزومي ندارد.
ولي تصور نمي‌كنيد كه ممكن است اعضاي شوراهاي شهر بخواهند از اسم و رسم خود يا از امكانات شوراي شهر و حتي شهرداري‌ها براي تبليغات خود در انتخابات مجلس استفاده كنند؟
ما معتقديم كه استفاده از امكانات شوراهاي شهر و شهرداري‌ها به هر شكل و به هر اسمي كه باشد تضييع حقوق بيت‌المال است و تخلف محسوب مي‌شود. به همين دليل اگر با موردي از اين جنس مواجه شويم قطعا با آن به‌شدت برخورد خواهيم كرد. گرچه اين وظيفه شوراي نگهبان و ساير نهادهاي نظارت بر انتخابات مجلس است كه بر شيوه تبليغات كانديداها نظارت كنند ولي به هر صورت از آنجايي كه ما نيز ناظر بر عملكرد شوراها و شهرداري‌ها هستيم، به سهم خود با تخلفات انتخاباتي برخورد خواهيم كرد.