حمايت از محرومان و مستضعفان در انديشه و عمل بنيانگذار
احمد مازني
يكي از ويژگي‌ها و اهداف مهم بنيانگذار انقلاب اسلامي ايران، توجه و حمايت از مستضعفان بود. امام، در كنار ديگر نظريه‌پردازان انقلاب، واژه مستضعف به معني ضعيف نگه داشته شدگان را وارد ادبيات سياسي، اجتماعي كرد و از جمهوري اسلامي به حكومت مستضعفان و از حكومت مستضعفان به حكومت خدا تعبير كرد. امام در پي همه‌پرسي تغيير نظام در پيامي نوشت: «صبحگاه 12 فروردين -كه روز نخستين حكومت الله است- از بزرگ‌ترين اعياد مذهبي و ملي ماست. ملت ما بايد اين روز را عيد بگيرند و زنده نگه دارند.
روزي كه كنگره‌هاي قصر 2500 سال حكومت طاغوتي فرو ريخت و سلطه شيطاني براي هميشه رخت بربست و حكومت مستضعفين كه حكومت خداست به جاي آن نشست.» و در تعيين راهبردهاي نظام جمهوري اسلامي، خدمت به محرومين را بالاترين خدمت دانست و گفت: «گمان نمي‌كنم عبادتي بالاتر از خدمت به محرومين وجود داشته باشد.» (صحيفه امام، ج20، ص: 342) امام خميني از مستضعفان به عنوان «ولي‌نعمت» ياد كردند و بارها خواستار خدمت به اين قشر شدند: «به مستضعفان و مستمندان و زاغهنشينان كه ولي‌نعمت ما هستند خدمت كنيد.» (صحيفه امام، ج18، ص: 38) و خطاب به آنان فرمود: «شما اين انقلاب را به ثمر رسانديد و گروه‌هايي كه در سراسر اين كشور اين انقلاب را به ثمر رساندند، همان زن و مرد محروم [بودند] و همان‌هايي كه مستضعف هستند و كاخنشينها آنها را استضعاف مي‌كنند و اينها ثابت كردند كه كاخنشينها... براي اين ملت هيچ كاري نكردهاند و نخواهند كرد.» (صحيفه امام، ج14، ص: 261) و در ادامه راه مبارزه، تنها مستضعفان و درد فقركشيدگان را تا آخر خط همراه دانستند و گفتند: «تنها آنهايي تا آخر خط با ما هستند كه درد فقر و محروميت و استضعاف را چشيده باشند. فقرا و متدينين بيبضاعت گردانندگان و برپادارندگان واقعي انقلاب‌ها هستند. ما بايد تمام تلاشمان را بنماييم تا به هر صورتي كه ممكن است خط اصولي دفاع از مستضعفين را حفظ كنيم...» (صحيفه امام، ج21، ص: 86 و 87) و در دوران دفاع مقدس، بار سنگين انقلاب و نظام اسلامي را بر دوش اين قشر دانستند: «بار سنگين انقلاب اسلامي و جمهوري اسلامي بر دوش قشر مستضعف است و همين گروه هستند كه در جبهه و پشت جبهه فداكاري مي‌كنند و نه طبقات بالا» و گفتند: «شما بايد توجه‌تان به اين توده‌هاي مستضعفي كه با زحمت خودشان و رنج خودشان الان در جبهه‌ها مشغول فداكاري هستند كه خداوند تاييدشان كند و در پشت جبهه هم مشغول فداكاري هستند و مستضعفاند، آن بالاها اينها را ضعيف ميشمارند و ميشمردند... براي اينها كار كنيد.» (صحيفه امام، ج 15، ص: 75) و براي جبران استضعاف ساكنين مناطق محروم و جنوب شهر، توجه مسوولان را به اين مناطق جلب كردند: «با توجه به اينكه بار سنگين انقلاب بر دوش قشر مستضعف است... وظيفه داريم فعاليت و توجه را به نواحي محروم، خصوصا جنوب شهر، كه در رژيم گذشته توجهي به آنها نشده، معطوف كنيم.» (صحيفه امام، ج15، ص: 273) از نگاه بنيانگذار جهت‌گيري انقلاب و نظام اسلامي بايد ارج‌گزاري و حمايت از محرومان باشد. و وظيفه نهادهاي قانونگذاري وضع قوانيني در جهت احقاق حقوق محرومين مي‌باشد و در اين زمينه خطاب به اعضاي شوراي نگهبان مي‌فرمايد: «شما بياييد احكام الهي را اجرا كنيد. بايد قوانين وضع بشود كه حقوق محرومين و فقرا به آنها بازگردانده شود، اين وظيفه شماست.» (صحيفه امام، ج 14، ص: 304) و در جاي ديگر، در مورد تغيير رويكرد نظام و مسوولان از حمايت محرومين به دفاع از سرمايه‌داران هشدار مي‌دهد و مي‌گويد: «خدا نياورد آن روزي را كه سياست ما و سياست مسوولان كشور ما پشت كردن به دفاع از محرومين و رو آوردن به حمايت از سرمايه‌دارها گردد و اغنيا و ثروتمندان از اعتبار و عنايت بيشتري برخوردار شوند. معاذ‌الله كه اين با سيره و روش انبيا و اميرالمومنين و ائمه معصومين - عليهم‌السلام- سازگار نيست.» (صحيفه امام، ج20، ص: 341) امام خميني(س) در مورد تصدي پست‌ها و انتخاب مقامات حكومتي نيز از نفوذ صاحبان ثروت صرفا به دليل تمكن مالي و تحميل ديدگاه‌هاي ضد مردمي آنان بر اركان حكومت، هشدار دادند و فرمودند: «ثروتمندان هر‌گز به خاطر تمكن مالي خود نبايد در حكومت و حكمرانان و اداره‌كنندگان كشور اسلامي نفوذ كنند و مال و ثروت خود را به بهانه فخرفروشي و مباهات قرار بدهند و به فقرا و مستمندان و زحمتكشان، افكار و خواسته‌هاي خود را تحميل كنند.» (صحيفه امام، ج20، ص: 340) ادامه دارد.