«به نظر من، مهمترين پروندهاي كه وزارت امور خارجه در حوزه سياست خارجي كشور دارد روابط با همسايگان است و ما تمام توجه و تمركزمان را به اين پرونده معطوف كرديم» اين نمايي است كه محمدجواد ظريف از مهمترين پرونده و موضوعي كه وزارت امور خارجه بايد بعد از پرونده هستهاي پيگيري كند، ارايه ميدهد. وزير امور خارجه كشورمان در گفتوگويي تفصيلي با سايت جماران، به تشريح و بيان فضايي كه مسووليت پرونده مذاكرات هستهاي را برعهده گرفت، ترافيك سنگين سفر مقامات كشورهاي اروپايي به تهران و همكاري با كاترين اشتون، و فدريكا موگريني و... پرداخته است. ظريف در اين گفتوگو از عدم تمايلش براي قبول وزارت امور خارجه و پرونده هستهاي نيز سخن گفته و بيان كرده كه اگر تعهدات مذهبي در كار نبود، اين مسووليت را نميپذيرفت و البته تصريح كرده است كه در ميانهراه چندين بار نيز از پذيرش اين مسووليت احساس پشيماني كرده است اما حمايتهاي مردم، رهبري و رييسجمهور، وي را براي ادامه كار تشويق كرده است. مهمترين محور صحبتهاي رييس دستگاه ديپلماسي به شرح زير است:
دكتر روحاني خيلي قبل از مكالمه تلفنيشان با آقاي اوباما و حتي قبل از قبول مسووليت وزارت خارجه، طي حكمي مسووليت اين پرونده را به من واگذار كردند.
من براي پذيرش كار وزارت خارجه هم زياد تمايلي نداشتم، اما به من اصرار كردند كه اگر الان مسووليت را نپذيريد، شايد نتوانيد پاسخ بدهيد. آن وقت كه همه بايد روز قيامت پاسخ بدهند كه چرا مختصر توانايي كه ديگران فكر ميكردند كه شما داريد از اين توان در جهت منافع مردم استفاده نكرديد.
آنچه همه طرفهاي مذاكره اعتقاد دارند و بيش از هر چيز ميتواند باعث تضمين اين توافق شود، اين است كه منافع گستردهاي از اجراي اين توافق هم براي ايران و هم براي ساير كنشگران مهم اين عرصه ايجاد ميشود و لذا روابط اقتصادي گسترده، يكي از حوزههايي است كه ميتواند به پيدايش اعتماد منجر شود.
22ماه زحمت كشيديم و به توافق رسيديم، حتما هيچ يك از طرفين به عنوان بازيگران عقلاني و كساني كه بيجهت نميخواهند وقتشان را تلف كنند، نميخواستند به توافقي برسند كه آن را نقض كنند.
طرف مقابل اين اطمينان را دارد كه اگر از توافق تخلف كند با مقاومت مردم و واكنش مردم ما روبهرو ميشود، ولي من فكر ميكنم توان سلبي به تنهايي بهترين شكل تضمين نيست. شما اگر بتوانيد تضمين ايجابي ايجاد كنيد و از اين مسير است كه اطمينان حاصل ميكنيد كه توافقاتشان اجرا بشود، يعني ميزاني از نياز طرف مقابل به بازار ايران و به اقتصاد ايران وجود داشته باشد.
در حوزه روابط با همسايگان، وزارت خارجه به همراه ساير دستگاهها از جمله شوراي عالي امنيت ملي، كار را پيش خواهد برد و اميدوار هستيم كه با صدايي واحد بر اساس منافع ملي و بر اساس صلح و ثبات در منطقه بتوانيم اين معضلاتي را كه در منطقه ما هست با نقشآفريني مثبت ايران و ساير كشورهاي منطقه به نتيجه برسانيم.
برايم كار با موگريني و اشتون تفاوتي نداشت ولي من فكر ميكنم هر دو تلاش خودشان را كردند كه كار را پيش ببرند.
در جريان مذاكرات، فهميدم كه اگر اين مردم نبودند، اگر اين مردم مقاومت نميكردند، اگر آنها حمايت نميكردند و بيش از همه اگر لطف خدا نبود هيچ كداممان به هيچ جايي نميتوانستيم برسيم.
لذت بخشترين خاطره زماني بود كه احساس ميكردم همه مردم در ايام ماه مبارك رمضان براي ما دعا ميكنند.
{در پاسخ به سوالي درباره احساس پشيماني براي قبول مسووليت وزارت}: اگر بگويم نه، خلاف گفتهام. نه به خاطر اينكه ويرانه تحويل گرفتم، بلكه به خاطر اينكه كار دشوار بوده و وقتي فشار زياد ميشود شما احساس ميكنيد كه نكند خدايي نكرده من نتوانم از پس اين مسووليت به خوبي بربيايم و لذا بعضي وقتها ميگويم اي كاش اين مسووليت را قبول نميكردم.
سياست خارجي ما بيشتر به دليل بيعدالتيها و ظلمهايي كه به مردم شده بود، وضع كاملا نامناسبي را داشت و از آن طرف هم شما وقتي وارد مذاكراتي ميشويد در مذاكره هميشه خيلي موضوعات روشن و مشخص نيست كه شما بتوانيد يك تصميمي را به راحتي اتخاذ كنيد.