بازگشت ديوارهاي نامريي ترامپ

دونالد ترامپ، رييس‌جمهور ايالات‌متحده، روز چهارشنبه فرماني را امضا كرد كه به واسطه‌اش سفر از ۱۲ كشور، عمدتا از آفريقا و خاورميانه به امريكا را ممنوع مي‌كند. ناظران نيز بر اين باورند اين اقدام به واقع احياي سياستي است كه ترامپ در دوره نخست رياست‌جمهوري خود براي جلوگيري از ورود گسترده مهاجران و مسافران دنبال مي‌كرد. با اين حال براساس اين فرمان كه از روز دوشنبه اجرايي مي‌شود، شهروندان كشورهاي ايران، افغانستان، ميانمار، چاد، جمهوري كنگو، گينه استوايي، اريتره، هائيتي، ليبي، سومالي، سودان و يمن از سفر به ايالات‌متحده منع شده‌اند. 
ترامپ همچنين محدوديت‌هايي را براي كشورهايي چون بوروندي، كوبا، لائوس، سيرالئون، توگو، تركمنستان و ونزوئلا اعمال كرده است، اما اين محدوديت‌ها شامل ممنوعيت كامل نمي‌شود، بلكه شهروندان اين كشورها ديگر نمي‌توانند براي اقامت دائم، دريافت ويزاي توريستي يا دانشجويي وارد امريكا شوند. در اين ميان ايراني‌ها بار ديگر با فرمان ممنوعيت سفر ازسوي دونالد ترامپ مواجه شده‌اند؛ تصميمي كه با واكنش‌هايي ازسوي شهروندان ايراني همراه شده است. در همين راستا عليرضا هاشمي رجاء، مديركل امور ايرانيان خارج از كشور وزارت امور خارجه، اقدام اخير دولت امريكا در ممنوع‌ كردن ورود شهروندان ايراني و چند كشور ديگر با جمعيت غالبا مسلمان، به خاك امريكا را شديدا تقبيح كرد و اين اقدام را نشانه روشن غلبه ذهنيت خودبرترپندارانه و نژادپرستانه در سياستگذاران امريكايي خواند. گفتني است ترامپ پيش‌تر نيز در دوره نخست رياست‌جمهوري‌اش، ممنوعيتي مشابه وضع كرده بود. در همان دوران، او امريكا را به ‌طور يك‌جانبه از توافق هسته‌اي سال ۲۰۱۵ (برجام) خارج كرد؛ توافقي كه ايران در چارچوب آن برنامه هسته‌اي خود را محدود و در مقابل، بخشي از تحريم‌هاي اقتصادي لغو شد. حال نيز با قوت گرفتن ادعاي احتمال رد شدن پيشنهاد اوليه امريكا ازسوي تهران، نگراني‌ها در ميان شهروندان ايراني از اعمال چنين تصميمي ازسوي واشنگتن تشديد شده است. با اين همه ناظران مدعي‌اند اعلام اين فرمان ادعايي تنها چند روز پس از بازداشت شهروند مصري در ايالت كلرادو صورت گرفته كه به حمله گروهي كه براي حمايت از اسراي مستقر در غزه گردهم آمده بودند، متهم است. اين درحالي است كه ترامپ از ديرباز از مهاجرت از كشورهاي عمدتا مسلمان‌نشين انتقاد كرده است. او در جريان نخستين كارزار انتخاباتي‌اش، ممنوعيت كامل ورود مسلمانان به امريكا را پيشنهاد داد. حال آنكه ترامپ در دولت نخست خود دو نسخه از فرمان ممنوعيت سفر به ايالات‌متحده را صادر كرد، اما هر بار با سد دستگاه قضايي مواجه شد. درنهايت اما ديوان عالي ايالات‌متحده نسخه بازنويسي‌ شده‌ از اين ممنوعيت را تاييد و اجرايي كرد. اين فهرست كه شامل 8 كشور بود در ادامه تغييراتي پيدا كرد. با اين همه اجرا شدن اين فرمان در همان مقطع، موجب اعتراضات گسترده مردمي و هرج‌ و مرج در فرودگاه‌هاي سراسر ايالات‌متحده شد. درنهايت اما وزير امنيت داخلي مجبور شد اعلام كند كه دارندگان گرين كارت از كشورهاي مشمول ممنوعيت، همچنان اجازه ورود به امريكا را دارند. در هر حال ترامپ اينك از همان روز اول بازگشت به قدرت در ژانويه، طي يك فرمان اجرايي جديد، عزم خود را براي اعمال نسخه‌اي تازه از ممنوعيت سفر نشان داده. او در اين فرمان از وزير خارجه و ساير مقام‌هاي بلندپايه خواست تا ظرفيت‌هاي غربالگري امنيتي كشورهاي مختلف را ارزيابي كرده و درباره ضرورت محدودسازي مهاجرت از آن كشورها پيشنهادهایی ارائه بدهند.  به باور ناظران در نسخه جديد اين ممنوعيت، به مشكلات مربوط به بررسي‌هاي امنيتي در برخي كشورها اشاره و ادعا شده كه مهاجران اين كشورها اغلب بيش از مدت مجاز، در ايالات‌متحده مي‌مانند و از ويزاي خود سوءاستفاده مي‌كنند. از آن گذشته ترامپ اين ممنوعيت را اقدامي ضروري براي تامين امنيت ملي توصيف كرده،  اما منتقدان مي‌گويند اين فرمان  اساسا بر مبنای  تبعيض نژادي  و قومي صادر  شده  است.