اولويت‌هاي ايران پس از جنگ
سيد پارسا علوي
جنگ ايران و اسراييل - صرف‌نظر از اينكه رژيم اشغالگر قدس شروع‌كننده آن بود و ايران اسلامي پايان‌بخش آن - پديده‌اي است كه آثار آن فراتر از مرزهاي جغرافيايي، سياست داخلي و نظم منطقه‌اي گسترش خواهد يافت. اين جنگ، اگرچه به عنوان بخشي از يك تقابل ديرين رخ داد، اما ايران را در برابر پرسش‌هاي تازه‌اي قرار داده كه پاسخ به آنها نه تنها در سياست خارجي، بلكه در بازتعريف مسير توسعه ملي اهميت اساسي دارد.
نخستين اولويت ايران پس از جنگ، ترميم اقتصاد ملي است. درگير شدن در يك جنگ گسترده با اسراييل، خواه مستقيم يا غيرمستقيم، به ناچار با تحميل هزينه‌هاي سنگين زيرساختي و مالي همراه بوده است. اقتصاد كشور كه پيش از اين نيز در شرايط شكننده‌اي قرار داشت، اكنون بيش از هر زمان ديگر نيازمند بازنگري در اولويت‌ها، جذب سرمايه، كاهش تنش‌هاي بين‌المللي و بازگشت به مسير توسعه پايدار است. دولت بايد با اتخاذ سياست‌هاي عقلاني و بازسازي اعتماد عمومي، راه را براي شكوفايي مجدد اقتصاد فراهم كند.
دومين اولويت، تنش‌زدايي در سياست خارجي و احياي ديپلماسي منطقه‌اي و جهاني است. تجربه اين جنگ بايد به روشني به ما آموخته باشد كه امنيت ملي، نه از طريق گسترش ميدان‌هاي درگيري، بلكه از مسير تعامل سازنده، گفت‌وگو با همسايگان و بازتعريف نقش ايران در نظم منطقه‌اي تامين مي‌شود. اين جنگ، هم تهديدات واقعي را آشكار كرد و هم ظرفيت‌هاي ناكام مانده ديپلماسي را. ايران بايد با بهره‌گيري از عقلانيت راهبردي، سياست خارجي‌اش را هر چه بيشتر به مردم‌محوري و توسعه‌محوري سوق دهد.
سومين اولويت، آشتي ملي و تقويت انسجام داخلي است. در دوره پساجنگ، بيش از هر زمان ديگر نياز به اعتماد متقابل ميان مردم و حاكميت احساس مي‌شود. بازنگري در سياست‌هاي فرهنگي، گشايش‌هاي سياسي، توجه به خواسته‌هاي اقشار مختلف جامعه و پذيرش نقد دلسوزانه مي‌تواند زمينه‌ساز وحدت ملي و بازيابي سرمايه اجتماعي باشد. كشورهايي كه پس از بحران، به مسير توسعه بازمي‌گردند، همگي در ايجاد وفاق ملي موفق بوده‌اند.
در نهايت، اين جنگ بايد فرصتي براي بازانديشي در مفهوم‌هاي حاكميتي و مديريتي باشد. قدرت همراه با رشد و ارتقا در موشك و تجهيزات، معنا و مفهوم آموزش، سلامت، آزادي، عدالت، محيط زيست، علم و هنر را نيز در برمي‌گيرد. اگر ايران بخواهد در منطقه و جهان اثرگذار باقي بماند، بايد اين مولفه‌ها را در سياستگذاري‌هاي كلان خود وارد كند.
تاريخ معاصر ايران پر از بزنگاه‌هايي است كه يا فرصت شدند يا تهديد ماندند. جنگ با رژيم صهيونيستي، اگرچه تلخ و پرهزينه، مي‌تواند آغازگر يك تغيير راهبردي در نگاه حاكميت به توسعه، مردم و جهان باشد. اين مسير البته آسان نيست، اما گشودن آن ضرورتي انكارناپذير است. روزنامه‌نگار