بخشايش‌اردستاني، عضو كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي در گفت‌وگو با «اعتماد»:
گروسي به دنبال فعال شدن مكانيسم ماشه بود
سيما پروانه‌گهر
به‌رغم اجماع كلي نمايندگان مجلس در تصويب قانون تعليق همكاري‌هاي ايران با آژانس بين‌المللي انرژي اتمي، اما برخي كارشناسان در داخل و خارج از كشور درباره موضوع تبعات اجتماعي چنين تصميمي هشدار مي‌دهند و مدعي هستند كه اين اقدام ايران مي‌تواند زمينه‌ساز پرتنش‌تر شدن شرايط، اعمال تحريم‌هاي جديد يا اتخاذ رويكردهاي راديكال‌تر توسط امريكا و اروپا در قبال ايران شود. احمد بخشايش‌اردستاني، عضو كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس دوازدهم اما در گفت‌وگو با «اعتماد» در تشريح جزييات اين قانون تاكيد دارد كه متن قانون هوشمندانه درب‌هاي همكاري ايران و آژانس را به‌طور كامل نبسته است، اما نياز بود تا آژانس بين‌المللي و دبيركل آن متوجه باشند كه ايران در مقابل هر رفتار و رويكردي سكوت نخواهد كرد.
آقاي بخشايش تصويب اين قانون در شرايط فعلي اگرچه با اجماع كلي نمايندگان از طيف‌ها و گروه‌هاي سياسي همراه بود، اما كماكان نگراني تبعات احتمالي عدم همكاري ايران با آژانس انرژي اتمي را به دنبال دارد. شايد در شرايط ديگر زماني مخالفاني در خصوص اين تصميم در مجلس و خارج از مجلس در اين باره موضع‌گيري‌هاي جدي مي‌كردند، اما آنچه بعد از گزارش آخر آژانس رخ داد در عمل ايران را به سمت اين تصميم كه خروجي آن را از مجلس شوراي اسلامي ديديم، سوق داد. چقدر نگراني‌ها درباره تعليق همكاري‌هاي ايران و آژانس بين‌المللي انرژي اتمي در شرايط فعلي حايز اهميت است و مي‌توان براي آن اولويتي قائل شد؟
بايد توجه داشت كه قانون مذكور به‌طور كامل همكاري ايران و آژانس را تعطيل نكرده است. آنچه در قانون مورد تاكيد و الزام قرار گرفته، تعليق همكاري‌ها و البته امكان ادامه اين همكاري‌ها بر اساس نظر و مجوز شوراي عالي امنيت ملي است.تاكيد دارم كه اين قانون راه همكاري را نبسته و ادامه همكاري را منوط به تاييد شعام كرده است. بالاخره ما با آژانس به تفاهم و توافق درباره بازرسي‌ها خواهيم رسيد. ما عضو ان‌پي‌تي هستيم و تصميمي براي خروج از ان‌پي‌تي نداريم. اين قانون صراحتا پيام روشن و بحقي براي آژانس بين‌المللي انرژي اتمي دارد. ما اين پيام را به آژانس داديم كه گزارش سوگيرانه‌تر دستمايه حمله نظامي اسراييل به ايران بود آن هم در شرايطي كه از اساس عضو ان‌پي‌تي هم نيست. آژانس حتي حاضر نشد بعد از حمله نظامي اسراييل - كه عضو ان‌پي‌تي نيست- به ايران- كه عضو ان‌پي تي‌است- يك بيانيه و قطعنامه ساده در محكوميت اين اقدام بدهد. خب اين رفتار اين شائبه را به شدت تقويت كرد كه آژانس و شخص دبيركل يعني گروسي براي اسراييل كار مي‌كند و تصميماتش با هماهنگي آنهاست. ايران در وسط ميز مذاكره بود و آژانس با گزارش جانبدارانه خود كه حتي دبيركل نيز بعد از حمله نظامي اسراييل از آن عقب‌نشيني كرد، كاسه و كوزه مذاكره را بر هم زدند. قانوني كه در كميسيون امنيت ملي مجلس تدوين و در صحن مجلس تصويب شد به زبان ساده چنين مسائلي را بيان كرد.
تصور مي‌كنيد ذيل اين قانون همكاري‌هاي ايران و آژانس چه فرمي مي‌گيرد؟
آنها بايد متوجه تبعات اقدامات خود باشند. من تصور مي‌كنم در نهايت اين همكاري ادامه پيدا مي‌كند. ما هم بايد مسائل و مشكلات خود را حل كنيم.
چقدر اين گزارش به واقع زمينه‌ساز حمله اسراييل شد؟
گروسي تصور نمي‌كرد كه اين گزارش مبناي قطعنامه قرار بگيرد كه بعد اين قطعنامه باعث شود امريكا به اسراييل مجوز حمله بدهد. گروسي تصور مي‌كرد گزارشي را مي‌دهد كه اگرچه مطلوب نيست و دستمايه شوراي حكام مي‌شود تا آژانس بتواند بازرسي‌هاي خود از ايران را بيشتر كند تا بعد اروپايي‌ها بتوانند مكانيسم ماشه را عليه ايران فعال كنند. تصور گروسي از گزارشي كه تنظيم و ارايه شد، اين بود، اما چيزي كه در ذهن گروسي بود با آنچه در ذهن و فكر نتانياهو و ترامپ بود، تفاوت زيادي داشت، چراكه آنها در فكر حمله بودند. گروسي شايد نمي‌خواست گزارشي بدهد كه دستمايه حمله اسراييل به ايران قرار بگيرد و بعد هم از گزارش خود به نوعي عقب‌نشيني كرد. مشخص است وقتي غربي‌ها گروسي را دبيركل آژانس گذاشته‌اند و به او وعده دبيركلي سازمان ملل را نيز داده‌اند، هرگز طرف ايران را نمي‌گيرد. در سال آينده ميلادي دوره دبيركل فعلي سازمان ملل يعني دوره فعاليت آنتونيو گوترش به پايان مي‌رسد. با توجه به اينكه آنتونيو گوترش، سياستمداري پرتغالي و از اروپايي غربي است، دبيركل بعدي از اروپاي شرقي يا امريكاي لاتين انتخاب خواهد شد علاوه بر اينكه بسياري معتقد هستند كه احتمال انتخاب گزينه‌اي از امريكاي لاتين براي دبيركلي دوره بعدي سازمان ملل نيز بيشتر است.گروسي نيز در حال حاضر به عنوان تنها چهره بين‌المللي امريكاي لاتين كه از كشور آرژانتين است، شناخته مي‌شود و احتمال به دست آوردن اين جايگاه براي او كم نيست. يكي از تحليل‌ها اين است كه گروسي تلاش مي‌كند در جايگاه مديركلي آژانس، حمايت امريكا، فرانسه و انگليس را به عنوان سه عضو دايم شوراي امنيت به دست بياورد.اين تلاش قطعا روي گزارش‌هاي آژانس اثرگذار است. در اين مختصات شخصي براي گروسي، طبيعتا او طرف قدرت را مي‌گيرد. اين قانون طبيعت است. فراموش نكنيم كه اين نهادها ساخته غربي‌ها هستند. غربي‌ها اين نهادها را با هدف ممانعت از بروز و ايجاد جنگ جهاني سوم تاسيس كردند، اما گاهي خودشان نيز زير هنجارهايشان مي‌زنند.