گزارش تكان‌دهنده از همدستي فوتباليست‌ها با خلافكاران
وارد كه شدي هرگز بيرون نمي‌آيي
نشريه اتلتيك گزارشي مفصل از زلزله‌اي كه فوتبال هلند را تكان داده منتشر كرده است؛ گزارشي مبني بر اينكه تعداد قابل توجهي از فوتباليست‌هاي بازنشسته و فعلي هلند با باندهاي خلافكاري همكاري مي‌كنند. قتل، قاچاق موادمخدر، پولشويي و سرقت بخشي از اقداماتي است كه در پرونده‌ها ديده مي‌شود. در ستون امروز «اعتماد» بخش اول اين گزارش را خواهيد خواند و بخش دوم را در صفحه فردا.
به گزارش روزنامه اعتماد و به نقل از اتلتيك، از طبقه دوم دادگاه شهر بردا، مي‌شد نورافكن‌هاي ورزشگاهي را ديد كه زماني در روزهاي خوش، روني استام در آن ستاره‌اي محلي بود.
اين بازيكن ۴۱ ساله بدنام، قرار بود به فهرست فوتباليست‌ها يا بازيكنان سابقي اضافه شود كه به خاطر كشيده شدن به دنياي تبهكاران در هلند به زندان افتاده‌اند و اين فهرست روزبه روز بلندتر مي‌شود.
ايوگني لوچنكو، رييس اتحاديه فوتباليست‌هاي حرفه‌اي هلند (VVCS) به نشريه The Athletic مي‌گويد:
«اين براي فوتبال هلند دردناك است. اين نه براي فوتبال هلند خوب است و نه براي تصوير هلند و خيلي دردناك است وقتي مي‌بيني بازيكنان بزرگ و بااستعدادي هستند كه نمي‌فهمند كه دارند تصوير فوتبال ما را نابود مي‌كنند.»
استام در سال ۲۰۱۰ با تيم توئنته قهرمان ليگ هلند شد و در سال ۲۰۱۳ نيز بخشي از تيم ويگان اتلتيك بود (هر چند مصدوم بود) وقتي كه اين تيم با شكست منچسترسيتي در فينال جام حذفي، يكي از بزرگ‌ترين شگفتي‌هاي تاريخ فوتبال انگليس را رقم زد.
اما روز سه‌شنبه گذشته، او به خاطر نقش داشتن در يك طرح بين‌المللي قاچاق مواد مخدر به 7 سال زندان محكوم شد؛ تازه‌ترين نمونه‌اي كه توضيح مي‌دهد چرا لوچنكو و همكارانش به فوتباليست‌هاي كشور هشدار مي‌دهند كه اين صنعت «فقط آهن‌ربايي براي ثروتمندان و زيبارويان نيست، بلكه براي جنايتكاران هم جذاب است.»
در ماه ژوئن، كوينسي پرومس، وينگر سابق آژاكس، در يك پرونده پر سر و صدا به هلند مسترد شد؛ ماجرايي كه فوتبال هلند را دچار بحران كرده است.
پرومس كه ۵۰ بازي ملي براي تيم هلند انجام داده بود، در فوريه سال گذشته به خاطر قاچاق ۱,۳۶۳ كيلوگرم كوكايين به 6 سال زندان محكوم شد. ارزش خياباني اين محموله حدود ۶۵ ميليون پوند (۸۲ ميليون دلار) برآورد شده بود. او بعد از آن به عنوان يك فراري در روسيه و سپس دوبي زندگي مي‌كرد. و بعد، داستان ديويد مندس دا سيلوا هم هست؛ ملي‌پوش سابق ديگري كه در سال ۲۰۲۲ به خاطر كمك به قاچاق دو محموله كوكايين (به وزن ۷۴ و ۱۰۵ كيلوگرم) به 7 سال زندان محكوم شد. اين پرونده براي لوچنكو به خصوص دردناك بود، چون زماني هم‌تيمي‌اش در اسپارتا روتردام بود. او مي‌گويد: «يك ماه قبل از اينكه او دستگير شود با او صحبت كردم. پرسيدم: «الان چه مي‌كني ديويد؟» گفت: «آه، كار خاصي نمي‌كنم، يكي اينجا، يكي آنجا.» قرار گذاشتيم همديگر را ببينيم. همه چيز خيلي عادي به نظر مي‌رسيد. اما در نهايت، اين پسرها كار خيلي احمقانه‌اي كردند.» دا سيلوا كه سابقه بازي در آژاكس، NAC بردا و آلكمار را هم داشت، همچنين به خاطر رشوه دادن ۱۰۰ هزار يورويي به يك كارمند كشتيراني محكوم شد. او در دادگاه اعتراف كرد: «اجازه دادم بعضي آدم‌ها بيش از حد به من نزديك شوند.»
اگر موضوع فقط همين سه پرونده بزرگ مواد مخدر و سه فوتباليست سرشناس زنداني بود، باز هم تكان‌دهنده بود.
اما مقامات هلندي آشكارا مي‌پذيرند كه در سال‌هاي اخير، موارد متعدد ديگري هم وجود داشته كه در آن بازيكنان سابق و فعلي با خلافكاران جدي ارتباط برقرار كرده‌اند، به‌ويژه در ۱۰ تا ۱۵ سال گذشته. اين بازيكنان، به نوبه خود، درگير يا در حاشيه قاچاق مواد مخدر، پولشويي، تباني در مسابقات و گاهي موارد بدتر قرار گرفته‌اند: اسلحه، تيراندازي و مرگ.
لوچنكو، رييس اتحاديه بازيكنان (VVCS) از سال ۲۰۱۹ مي‌گويد: «مشكل ما اين است كه بعضي بازيكنان خيلي به خلافكاران نزديك مي‌شوند. آنها فكر مي‌كنند دوست‌شان هستند و اين بزرگ‌ترين اشتباهي است كه ممكن است مرتكب شوند. خيلي وقت‌ها مي‌شنويم: «آره، ولي او دوست من است، از بچگي مي‌شناسمش.» و من مي‌گويم: «اگر واقعا دوستت بود، هيچ وقت مواد را با ماشين تو جابه‌جا نمي‌كرد يا از تو نمي‌خواست يك ميليون يورو ساعت را به كشورهاي مختلف ببري.» چون اين اتفاق‌ها واقعا افتاده است.
همه چيز مي‌تواند با چيز خيلي ساده‌اي شروع شود: «مي‌توانم ماشينت را قرض بگيرم؟ مي‌تواني مراقب اين ساعت‌ها باشي؟ مي‌شود يك پيراهن برايم امضا بگيري؟ دوست داري به جشن تولدم بيايي تا تو را با خلافكاران ديگر آشنا كنم؟» اين همان شروع ماجراست. و وقتي وارد شوي، ديگر هرگز بيرون نمي‌آيي.»
آيا تبهكاران سازمان‌يافته عمدا بازيكنان جوان و تاثيرپذير فوتبال را هدف قرار مي‌دهند؟ آرنو فان ليوون، كارآگاه بازنشسته آمستردام، سال گذشته در مصاحبه‌اي با روزنامه محلي BN DeStem (مستقر در بردا) به اين پرسش پاسخ داد. او درباره تجربه‌هايش در همكاري با آژاكس و فدراسيون فوتبال هلند (KNVB) براي هشدار دادن به بازيكنان نسبت به خطرها توضيح داد.
فان ليوون توضيح داد كه در بسياري موارد، فوتباليست‌ها و خلافكاران در همان محله‌ها بزرگ شده بودند. او گفت از سال ۲۰۱۵ متوجه اين الگو شد، وقتي يك خلافكار آمستردامي معروف به «بولولو» توسط پليس هشدار گرفت كه جانش در خطر است. بولولو از كلانتري بيرون آمد و سوار يك مرسدس اجاره‌اي شد. وقتي همكاران فان ليوون شماره پلاك ماشين را بررسي كردند، متوجه شدند كه ماشين متعلق به يكي از بازيكنان جوان آژاكس است.
فان ليوون گفت: «با خودم گفتم: خب، بياييد بقيه ماشين‌هاي اجاره‌اي بازيكنان آژاكس را هم بررسي كنيم و چه ديدم؟ اغلب اين ماشين‌ها به خلافكاران قرض داده شده بودند.»
تحقيقات بيشتر نشان داد كه يكي از اين خودروها هدف تيراندازي قرار گرفته بود، بعد از آنكه فوتباليستي آن را به يك دوست قرض داده بود، رگباري از گلوله از پنجره عقب عبور كرده و در صندلي راننده گير كرده بود. صحنه‌اي بسيار تكان‌دهنده بود؛ آنقدر كه پليس هنوز هم از عكس‌هاي آن در ارايه‌هاي خود به باشگاه‌ها و مسوولان فدراسيون فوتبال استفاده مي‌كند. ماشين يكي ديگر از بازيكنان آژاكس هم در اختيار پسر «گوئنت مارتا» خلافكار حرفه‌اي بود كه در سال ۲۰۱۴ به ضرب ۸۰ گلوله كشته شد. و بولولو هم؟ او نيز در يك حادثه جداگانه با گلوله از پا درآمد. وقتي پرومس در سال ۲۰۱۹ با آژاكس قرارداد بست، فان ليوون به ياد دارد كه او را در كنار خلافكاران شناخته شده ديده بودند. او به پرومس هشدار داده بود: «اينها افرادي هستند كه ممكن است هدف ترور قرار بگيرند و تو داري با آنها اين‌طرف و آن‌طرف مي‌روي. اگر به سمت‌شان تيراندازي شود، تو هم درست كنارشان در ماشين نشسته‌اي.» بر اساس پرونده‌اي از دادستاني هلند، پرومس همچنين به «پيت وورتل»يكي از چهره‌هاي بدنام دنياي تبهكاران هلند، مرتبط بوده است. وورتل مظنون بود كه در فهرستي از جرايم سنگين، از جمله قاچاق مواد مخدر و قتل «كلوين مينارد» (مدافع راست سابق و متولد سورينام) در سال ۲۰۱۹ نقش داشته است. مينارد در ماشين خود در منطقه آمستردام-زوي‌اُست با چندين گلوله از سوي دو مهاجم نقاب‌دار سوار بر موتورسيكلت كشته شد.
مينارد كه سابقه دو فصل بازي در تيم برتون آلبيون در دسته‌هاي پايين فوتبال انگليس را داشت، ظاهرا قرباني انتقام‌گيري بابت سرقت ۴۰۰ كيلوگرم كوكايين شد. اندكي پيش از آن، او در شبكه‌هاي اجتماعي عكسي از خود منتشر كرده بود كه دسته‌اي بزرگ از اسكناس‌هاي ۵۰ يورويي را در دست داشت.
وورتل كه اكنون به خاطر پولشويي سه سال زندان مي‌گذراند، هرگونه دخالت را انكار مي‌كند. پرومس هم به محكوميت خود اعتراض كرده و همچنان در حال مبارزه با حكم ۱۸ ماه زندان اضافي است كه در سال ۲۰۲۳ به خاطر چاقوكشي عليه پسرعمويش دريافت كرد.