گروه سياسي
رييس‌جمهور امروز 2 مهر ماه حول و حوش ساعت 17:30 تا 18 در هشتادمين نشست سالانه مجمع عمومي سازمان ملل متحد سخنراني مي‌كند. اظهاراتي كه بسياري از تحليلگران معتقدند در يكي از حساس‌ترين برهه‌هاي تاريخي اين سرزمين ايراد مي‌شود تا در برابر پروپاگانداي وسيع امريكا و اسراييل، پيام صلح، دوستي و اقتدار ايرانيان را به جهانيان ارسال كند. محسن حاجي‌ميرزايي به عنوان رييس دفتر رييس‌جمهور، سيدمهدي طباطبايي به عنوان معاون اطلاع‌رساني و مهدي سنايي به عنوان مشاور سياسي رييس‌جمهور و سيد عباس موسوي معاون تشريفات نهاد رياست‌جمهوري، در اين سفر مهم حضور دارند و مشاوره‌هاي لازم را به رييس‌جمهور پزشكيان مي‌دهند.
ازسوي ديگر سيدعباس عراقچي، وزير امور خارجه كشورمان هم روز يكشنبه تهران را به مقصد نيويورك ترك كرد تا مقدمات لازم براي اجراي برنامه‌ها و ديدارهاي رييس‌جمهور در نيويورك را فراهم سازد. هر سخنران يك زمان ۱۵ دقيقه‌اي دارد كه معمولا كم و زياد مي‌شود، مطابق پيش‌بيني‌ها، رييس‌جمهور پزشكيان نيز متن خود را با توجه به اين زمان تنظيم و ايراد مي‌كند.
اما در آستانه سخنراني رييس‌جمهور پزشكيان در صحن عمومي سازمان ملل، ايرانيان از هر قشر و گروه و تفكر يكصدا به حمايت از رييس‌جمهور پرداخته و اعلام كردند بر سر منافع ملي كشور و تماميت ارضي ايران انسجام و اتحاد خود را حفظ خواهند كرد.
بسياري از ايرانيان از اقشار مختلف مانند معلمان، پزشكان، كارگران، كسبه، نيروهاي نظامي، كارمندان و... در گفت‌وگو با «اعتماد» اعلام كردند علي‌رغم وجود مشكلات و تنگناهاي اقتصادي، معيشتي، اجتماعي و... از گفتمان رييس‌جمهور به عنوان نماينده ايرانيان حمايت كرده و اميدوارند از طريق اتحاد و انسجام عمومي زمينه حل مشكلات و بهبود شاخص‌هاي اقتصادي و معيشتي نيز فراهم شود.
اما سكانس‌هاي مختلفي از حضور روساي جمهور ايران در صحن علني سازمان ملل وجود دارد كه در هر كدام از آنها ردپاي بخشي از تحولات سياسي كشورمان نمايان است.
از حضور شهيد رجايي و آيت‌الله خامنه‌اي در سال‌هاي ابتدايي انقلاب گرفته تا حضور سيد محمد خاتمي و طرح ايده گفت‌وگوي تمدن‌ها در دهه 70 و پس از آن حضورهاي حاشيه‌اي احمدي‌نژاد و حسن روحاني و... همگي اين سفر را به يكي از مهم‌ترين سفرهاي ديپلماتيك ايران بدل ساختند. البته تا قبل از حضور محمود احمدي‌نژاد رسم بر اين بود كه روساي جمهور كشورمان در طول 8 سال زعامت خود يك‌بار در نشست سران مجمع عمومي سازمان ملل حاضر شوند اما پس از احمدي‌نژاد سنت حضور سالانه روساي جمهور ايران در نيويورك پايه‌گذاري شد و تداوم يافت.
در اين گزارش نوري به زواياي مهم حضور روساي جمهور ايران در صحن علني سازمان ملل در نيويورك تابانده شده است.
سال 1359/ زخم‌هايي كه گوياي همه چيزند
مهر ۵۹ نخستين تجربه ايرانيان از سفر يك هيات بلندپايه ايراني براي شركت در مجمع عمومي سازمان ملل است؛ سفري كه عصر روز چهارشنبه 24 مهر ماه 1359 از فرودگاه مهرآباد تهران به سمت فرودگاه جان اف كندي نيويورك آغاز و در تاريخ سياست خارجي ايران ثبت شد.
شهيد رجايي در راس هياتي 11 نفره به نيويورك رفت و در سخنان خود در شوراي امنيت به نقد حمايت همه‌جانبه قدرت‌هاي جهاني از صدام پرداخت. كليدي‌ترين صحنه اين سفر اما زماني است كه رييس‌جمهور فقيد ايران در برابر دوربين رسانه‌هاي بين‌المللي جوراب‌هاي خود را درآورده، پاي برهنه خود را روي ميز گذاشت و گفت: «من به مدت دو سال در زندان‌‌هاي رژيم شاه معدوم، زنداني كارتر و امريكا بودم. آثار شكنجه و سختي‌هايي كه در زندان بر من روا شد، بعد از چهار سال هنوز بر بدنم نمايان است.»
سال 1366/ پيشنهاد تشكيل دادگاه نورنبرگ براي صدام
7 سال پس از سفر شهيد رجايي به نيويورك و در كشاكش جنگ ايران و عراق اين‌بار آيت‌الله خامنه‌اي به عنوان رييس‌جمهور ايران راهي نيويورك مي‌شود تا صداي ملت ايران را در صحن عمومي سازمان ملل بازتاب دهد.
آيت‌الله خامنه‌اي از فرصت حضور در نيويورك و بازخوردهاي وسيع رسانه‌اي اين سفر استفاده كرد تا تصويري از جنايات صدام و حاميان غربي‌اش ارايه كند.
رييس‌جمهور وقت ايران در سخنراني خود، صدام را به هيتلر تشبيه مي‌كند و خواستار استفاده از تجربه دادگاه نورنبرگ و طرح تنبيه عراق به عنوان متجاوز به منظور تضمين امنيت منطقه مي‌شود.
سال 1359/ افشاگري شهيد رجايي در سازمان ملل
شايد بتوان به ياد ماندني‌ترين و تاريخي‌ترين سفر يك مقام عالي‌رتبه جمهوري اسلامي ايران به نيويورك جهت شركت در مجمع عمومي سازمان ملل را سفر شهيد محمدعلي رجايي دانست؛ سفري كه عصر روز چهارشنبه 24 مهر ماه 1359 از فرودگاه مهرآباد تهران به سمت فرودگاه جان اف كندي نيويورك انجام شد.
در اين سفر شهيد رجايي در راس هياتي 11 نفره به نيويورك رفت و طي سخناني در شوراي امنيت سازمان ملل حمايت همه‌جانبه غرب از رژيم بعث صدام را با ارايه مستنداتي به باد اننقاد گرفت و حتي براي اثبات گفته‌هاي خود در جمع خبرنگاران، زخم‌هاي پاي خود را به آنان نشان داد. شهيد رجايي از جنايات ارتش عراق در خوزستان پرده برداشت و جزيياتي تكان‌دهنده از جنگ تحميل شده به ايران را به اطلاع اعضاي شوراي امنيت رساند.
سال 1366/ افشاگري آيت‌الله خامنه‌اي
در سازمان ملل/ صدام، هيتلر است
سال 66 براي نخستين‌بار پس از انقلاب اسلامي، آيت‌الله خامنه‌اي در قامت رييس‌جمهور وقت كشورمان عازم نيويورك شد و با سخنراني غرا و موجز خود در مجمع عمومي سازمان ملل به تعبير رييس وقت مجلس، استكبار را در لانه خود افشا كرد. حضور آيت‌الله خامنه‌اي در نيويورك و سخنراني ايشان در مجمع عمومي سازمان ملل در شرايطي رخ داد كه 7 سال از تجاوز رژيم بعث عراق به ايران و حمايت همه‌جانبه دنياي غرب از اين تجاوز مي‌گذشت؛ لذا رييس‌جمهور وقت كشورمان از اين فرصت استفاده كرد و جنايت‌هاي صدام كه با سكوت و تاييد مدعيان حقوق بشر همراه بود را از تريبون سازمان ملل به گوش جهانيان رساند.
آيت‌الله خامنه‌اي در سخنراني خود، صدام را به هيتلر تشبيه مي‌كند و خواستار استفاده از تجربه دادگاه نورنبرگ و طرح تنبيه عراق به عنوان متجاوز به منظور تضمين امنيت منطقه مي‌شود.
دهه 70/ استقبال جهانيان از ايده گفت‌وگوي تمدن‌هاي سيد محمد خاتمي
پس از تجربه شهريور 70 آيت‌الله هاشمي‌رفسنجاني از حضور در نيويورك، مهم‌ترين تجربه ايران در صحن علني سازمان ملل با ايده‌پردازي و پيشنهاد قابل توجه سيد محمد خاتمي باز مي‌گردد.
خاتمي با طرح ايده گفت‌وگوي تمدن‌ها در برابر طرح جنگ تمدن‌هاي هانتينگتون يك‌بار ديگر توجه جهانيان را به ايران و ايرانيان جلب كرد. خاتمي طي 8 سال رياستش بر ايرانيان دو بار در مجمع عمومي سازمان ملل حضور يافت. ماجراي دست ندادن خاتمي با كلينتون علي‌رغم تلاش‌هايي كه دبيركل سازمان ملل و برخي رهبران براي انجام اين ديدار داشتند ازجمله مهم‌ترين حاشيه‌هاي اين سفر بود. سعيد حجاريان با بيان خاطره‌اي در اين خصوص به تسنيم مي‌گويد: «سفر اول خاتمي كه به نيويورك رفتيم من مشاورش بودم و همراهش بودم در نيويورك. من بودم و ابطحي و آقا رضا خاتمي. ظريف بود و كمك كرد. وزير خارجه هم كه آقاي كمال خرازي بود. ما سه تا (سعيد حجاريان، محمدعلي ابطحي و رضا خاتمي) داشتيم مي‌رفتيم در كريدور (راهرو) كنار شوراي امنيت. ديديم يك دفعه كلينتون با گاردش دارد مي‌آيد. خاتمي (محمد) هم به ما گفته بود مبادا شما جايي روبه‌رو شويد با اينها. بنا بود بالاخره دست ندهيم ديگر. به ما گفته بود نكنيد اين كار را. ما تا ديديم كلينتون و گاردش دارند مي‌آيند واقعا مانديم چه كنيم. خلاصه ديديم چاره‌اي نداريم، پريديم در سالن اندونزي و پشت پرده‌ها قايم شديم. (خنده) آنها آمدند و رد شدند. ما مدام مي‌ترسيديم كه نكند گاردش بفهمد و بگويد اينها ايستاده‌اند اينجا كه كلينتون را ترور كنند! و اين بشود اول دعوا.» علي‌رغم اين محدوديت‌ها، اما اعتباري كه خاتمي از تمدن و فرهنگ ايراني در سطح جهان ايجاد كرد تا مدت‌ها نقل محافل بين‌المللي و انديشكده‌هاي خارجي بود.
84 تا 92/ سفرهاي پرتعداد
تا قبل از حضور احمدي‌نژاد به عنوان رييس‌جمهور ايران در نيويورك همه تجربه‌هاي ايران از حضور روساي جمهورش در نيويورك به 5 مورد خلاصه مي‌شد. اما رييس دولت‌هاي نهم و دهم كه علاقه بسياري به سفر به ينگه دنيا داشت، هر سال با هياتي رسمي و غيررسمي پرتعداد رحل اقامت در نيويورك مي‌افكند. حضور احمدي‌نژاد اما بيشتر از اينكه در راستاي منافع ملي كشور باشد در راستاي مطالبات صهيونيست‌ها بود. انكار هولوكاست توسط احمدي‌نژاد در صحن علني سازمان ملل، باعث شد اسراييل از اين اظهارات نهايت سوءاستفاده را كرده و براي ايران هزينه‌سازي كند.
ماحصل 8 سال زعامت محمود احمدي‌نژاد بر ساختار اجرايي كشورمان، 6 قطعنامه سازمان ملل و بر باد رفتن بيش از 700 ميليارد دلار پول نفت بود. مشكلاتي كه ردپاي آن هنوز هم كه ايران در آستانه فعال‌سازي مكانيسم ماشه قرار دارد براي ايران هويداست.
92 تا1400/ برجام و ديالوگي كه برقرار مي‌شود
حسن روحاني در سال 92 با شعار توافق با غرب راهي پاستور شد و كمتر از يك ماه پس از پيروزي خود راهي نيويورك شد.
روحاني در سخناني كه در سوم مهر سال 92 در شصت و هشتمين مجمع عمومي سازمان ملل ايراد كرد، ايده جهان عاري از خشونت و افراطي‌گري را مطرح كرد.
مهم‌ترين اتفاق حاشيه‌اي مرتبط با اين سفرها در تجربه اول سفر روحاني رخ داد. زماني كه در فرودگاه جان اف كندي چند دقيقه قبل از ترك خاك امريكا حدود 15 دقيقه با اوباما، رييس‌جمهور امريكا مكالمه تلفني انجام داد و پس از 35 سال تابو گفت‌وگوي مستقيم روساي جمهور ايران و امريكا را شكست؛ تابوشكني‌اي كه سايه آن همواره همراه روحاني بود و تا آخر نيز او را رها نكرد.
بسياري از تحليلگران معتقدند بخشي از مشكلات دولت روحاني به همين تابوشكني در گفت‌وگوي مستقيم با اوباما مربوط بود، چراكه تندروها هرگز او را به خاطر اين خبط نبخشيدند.
1400 تا 1403 / موضع مقاومت
سال 1400 مجمع عمومي سازمان ملل به دليل همه‌گيري كرونا برگزار نشد و اولين حضور شهيد ابراهيم رييسي، رييس دولت سيزدهم در سازمان ملل به سال 1401 مربوط مي‌شود.
رييس‌جمهور شهيد 28 شهريور 1401 عازم نيويورك شد. سخنراني رييسي در مجمع عمومي سازمان ملل را مي‌توان از مهم‌ترين بخش‌هاي اين سفر اعلام كرد؛ وي در نشست با اشاره به ترور سردار شهيد قاسم سليماني به دستور رييس‌جمهور امريكا و توسط نيروهاي اين كشور، عكس اين شهيد را روي دست گرفت. همزماني اين سفر با رخدادهاي سال 1401 باعث شد تا اخبار اين سفر در حاشيه رخدادهاي سياسي و اجتماعي كشورمان قرار بگيرد.
1403 به بعد/ تلاش براي توافق‌سازي و توسعه
امروز مسعود پزشكيان به عنوان نهمين رييس‌جمهور ايران، دومين تجربه حضور خود در صحن علني سازمان ملل را پشت‌سر مي‌گذارد.
پزشكيان يك سال قبل روز يكشنبه اول مهر ماه عازم نيويورك شد تا به عنوان رييس‌جمهور ايران با جهانيان گفت‌وگو كند؛ در دومين تجربه اما شرايط جهاني و منطقه‌اي به شدت تغيير كرده، تجاوزگري‌هاي صهيونيست‌ها به كشورهاي مختلف، همچنين تلاش كشورهاي منطقه براي شكل‌دهي به پيمان‌هاي منطقه‌اي فضاي متفاوتي را حول و حوش اين سفر ايجاد كرده است. ازسوي ديگر مطرح شدن فعال‌سازي مكانيسم ماشه و تلاش دولت براي توافق‌سازي بين‌المللي سفر دوم پزشكيان به نيويورك را سرنوشت‌ساز كرده است.
مردم ايران امروز پاي گيرنده‌هاي خود منتظر ديدن و شنيدن متن سخنراني رييس‌جمهور هستند.