ضروري و تاريخيتر از رفع تحريمها!
حكايت تلخ اين است كه ما در بدترين شرايط اقتصادي نميتوانيم حتي در اندازه ۱۰درصد از مصارف خود در بخش انرژي را كاهش دهيم! مسلما در حوزههاي ديگر هم شاهد همين روند هستيم كه آقاي پزشكيان مكررا به آن پرداخته است. روشن است كه اقتصاد دولتي و حجم عظيم تشكيلات اداري در هر شرايطي در اوج و در اقل درآمدهاي نفتي ثروت كشور را ميبلعد. ميلتون فريدمن، اقتصاددان برجسته قول مشهوري دارد كه؛ اگر مديريت يك بيابان شنزار را به بخش دولتي واگذار كنيد، بعد از پنج سال با كمبود شن مواجه ميشويد! واقعيت آن است كه در كشور ما علاوه بر معضل اساسي دولتي بودن اقتصاد با انواع ارتزاقها از بودجه عمومي مواجه هستيم كه توجيه اقتصادي و حتي معنوي ندارند و ذينفعان اين خاصه بخشيها در صورت قطع بودجههايشان تا ايجاد بحران براي دولت پيش ميروند! انواع شركتها و سازمانهاي دولتي و عمومي در انضباط مالي و درك شرايط خطير كشور صداي هيچ زنگ خطري را نميشنوند و تابع دستورات و سياستهاي انقباضي نيستند. اگر دولت اختيار و اراده قاطعي براي كاهش هزينههاي عمومي داشته باشد و با شجاعت وارد ميدان انضباط مالي شود به راحتي ميتواند تاثير تحريمها را به حداقل برساند و زندگي مردم را هم به خوبي اداره كند. به تعبير ديگر مشكل بزرگي كه از زمان ورود درآمدهاي نفتي به بودجه عمومي بسيار بيشتر شد و همواره و در هر شرايطي با خود بحرانهاي بزرگ به همراه داشته است ريخت و پاشهاي گسترده و ولخرجي نهادينه شده دستگاههاي دولتي و حكومتي است. فرض كنيم همين فردا همه تحريمها لغو شوند، نتيجه چه خواهد شد؟ البته گشايشي گذرا در اقتصاد به وجود ميآيد ولي با همين ناكارآمديهاي دولتي فنر توقعات رها ميشود و بازهم براي چند صباح ديگر چشم باز ميكنيم و ميبينيم كه ۷۰۰ ميليارد دلار خرج شده درحالي كه نه سرمايهگذاري صورت گرفته، نه اشتغال قابلتوجهي ايجاد شده و نه توليد كشور رونق گرفته است! اگرحياتي است كه روزي كل حاكميت و دولت و جامعه بر اثر فشارهاي مالي توان درك كامل ضرورت انضباط مالي را پيدا كند امروز است. نگاهي به مصارف عجيب و غريب از اختصاص بودجه براي مسلمان كردن ژاپنيها تا واردات اقلام آرايشي تا برگزاري بلاانقطاع سمينارها و كنفرانسها و نشستهاي پرهزينه تا سفرهاي خارجي شهرداران و مديران دولتي نشان ميدهد كه ما قدر پول و ثروت خود را نميدانيم و فرصت و فشار تحريمها هم نتوانسته است آگاهي و اخلاق مقتصد برايمان خلق كند. يكي از ضروريترين وجوه اصلاحات در همين معنا تعريف ميشود و متقاضيان اصلاح لازم است كه بر آن هم پابفشارند و اين تصور را ايجاد نكنند كه با رفع تحريمها بدون واقعگرايي جسورانه يك شبه همه مشكلاتمان حل خواهد شد. در حال حاضر دولت فرصت و اجبار مغتنمي براي كوچك كردن خود و جلوگيري از اسراف و تبذير دراختيار دارد كه از اهم محورهاي اصلاحي است. كار تاريخي كه آقاي پزشكيان ميتواند انجام دهد جلب حمايت رهبري براي جراحي اين سرطان اقتصادي و وارد شدن در اين ميدان حياتي است. كاري كه استقبال مردمي به دنبال دارد و ثمراتش هميشگي خواهد بود.